Đề cương bài giảng môn: Nguyên lý chi tiết máy (Dùng cho trình độ Cao đẳng, Trung cấp)

Đề cương bài giảng môn Nguyên lý chi tiết máy gồm có những nội dung chính sau: Cấu tạo cơ cấu, động học cơ cấu, các cơ cấu truyền chuyển động, các mối ghép bằng đinh tán, các mối ghép bằng hàn, các mối ghép ren. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề cương bài giảng môn: Nguyên lý chi tiết máy (Dùng cho trình độ Cao đẳng, Trung cấp) 1BỘ LAO ĐỘNG THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ NGHỆ II KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG MÔN: NGUYÊN LÝ CHI TIẾT MÁY (Dùng cho trình độ Cao đẳng, Trung cấp) GVBS: TPHCM, tháng 03 năm 2018 Bài 1: CẤU TẠO CƠ CẤU1. Khái niệm cơ bản.1.1 Chi tiết và khâu.  Chi tiết máyMột bộ phận không thể tháo rời nhỏ hơn được nữa của cơ cấu hay của máy được gọi là chitiết máy, gọi tắt là tiết máy. Ví dụ: bu lông, đai ốc, trục, bánh răng...  KhâuMột hay một số tiết máy liên kết cứng với nhau tạo thành một bộ phận có chuyển độngtương đối so với bộ phận khác trong cơ cấu hay máy được gọi là khâu. 1Ví dụ thanh truyền bao gồm nhiều tiết máy nối cứng với nhau, tất cả các tiết máy không cóchuyển động tương đối với nhau khi thanh truyền chuyển động. Thanh truyền được coi là 1 khâu.1.2 Thành phần khớp động và khớp động.Mối nối động giữa hai khâu liền nhau để hạn chế một phần chuyển động tương đối giữachúng được gọi là khớp động (gọi tắt là khớp). Toàn bộ chỗ tiếp xúc giữa hai khâu trongkhớp động được gọi là thành phần khớp động.Thông số xác định vị trí tương đối giữa các thành phần khớp động trên cùng một khâu gọil kích thước động, nó ảnh hưởng đến các thông số động học, động lực học cơ cấu.1.3 Phân loại khớp động. a. Phân loại theo số bậc tự do bị hạn chế (hay số ràng buộc)Nếu để rời 2 khâu trong không gian, sẽ có 6 khả năng chuyển động tương đối độc lập vớinhau bao gồm: 3 khả năng chuyển động tịnh tiến theo 3 trục; ký hiệu Tx, Ty, Tz và 3chuyển động quay quanh 3 trục; ký hiệu Qx, Qy, Qx (H.1-2). Mỗi khả năng chuyển độngnhư vậy được gọi là một bậc tự do. Nói cách khác, hai khâu để rời trong không gian có 6bậc tự do tương đối với nhau. 2Nếu cho hai khâu tiếp xúc với nhau, tạo thành khớp động thì giữa chúng xuất hiện nhữngràng buộc về mặt hình học hạn chế bớt bậc tự do tương đối của nhau. Như vậy khớp làmgiảm đi số bậc tự do của khâu. Số bậc tự do bị khớp hạn chế bớt được gọi là số ràng buộc.Khớp có k ràng buộc được gọi là khớp loại k (0 < k < 6; bảng 1). Ví dụ: khớp ràng buộc 1bậc tự do giữa 2 khâu, số bậc tự còn lại là 5, khớp được gọi là khớp loại 1.Chú ý: Trong mặt phẳng chỉ có khớp loại 4 và khớp loại 5.b. Phân loại theo tính chất tiếp xúc- Khớp loại cao: khi các phần tử khớp động là đường hay điểm. Ví dụ khớp bánh ma sát,bánh răng, cơ cấu cam...- Khớp loại thấp: khi các phần tử khớp động là các mặt. Ví dụ khớp quay (bản lề), khớptịnh tiến, khớp cầu...c. Phân loại theo tính chất của chuyển động tương đối giữa các khâu: khớp tịnh tiến, khớpquay, khớp phẳng và khớp không gian. Khớp phẳng dng để nối động cc khu trong cng mộtmặt phẳng hay trên những mặt phẳng song song nhau, khớp không gian nối động các khâunằm trên những mặt phẳng không song song nhau. 31.4 Lược đồ. 4a. Lược đồ của khâuĐể thuận tiện trong quá trình giải quyết bài toán nguyên lý máy, các khâu được biểu diễnbằng các sơ đồ đơn giản gọi là lược đồ của khâu. Lược đồ khâu phải thể hiện đầy đủ thànhphần khớp động và các kích thước ảnh hưởng đến tính chất động học của cơ cấu. Kíchthước này được gọi là kích thước động. Thông thường, kích thước động là kích thước giữatâm các thành phần khớp động trên khâu. Ví dụ:b. Lược đồ động của khớpCũng như khâu, để thuận tiện trong quá trình nghiên cứu cơ cấu và máy, các khớp độngđược biểu diễn bằng các hình vẽ qui ước gọi là lược đồ động của khớp (gọi tắt là lược đồ).Các loại khớp động và lược đồ trình bày trong bảng 1.2. Bậc tư do của cơ cấu.2.1. Định nghĩaBậc tự do của cơ cấu là số thông số độc lập cần thiết để xác định vị trí của cơ cấu. Đồngthời bậc tự do cũng chính là số khả năng chuyển động độc lập của cơ cấu đó.2.2. Công thức tính bậc tự do của cơ cấuBậc tự do thể hiện cho khả năng chuyển động của cơ cấu, nó phụ thuộc vào số khâu, khớpvà loại khớp.Gọi W0 là số bậc tự do tương đối của tất cả các khâu trong cơ cấu để rời so với giá, gọi Rlà tổng số ràng buộc trong cơ cấu, thì bậc tự do W của cơ cấu được tính W = W0 - R (1-1)- Xác định W0: trường hợp tổng quát, một khâu để rời trong không gian có 6 bậc tự dotương đối so với giá, nên nếu cơ cấu có n khâu thì số bậc tự do tương đối sẽ là W0 = 6n (1-2)- Xác định R: Mỗi khớp động sẽ hạn chế một số bậc tự do bằng đúng số ràng buộc củakhớp đó. Nếu gọi pi là số khớp loại i trong cơ cấu thì tổng số ràng buộc sẽ là R =Σ= 5p5 + 4p4 + 3p3 + 2p2 +1p1 (1-3) =51iip.iThay (1-2) và 1-3) ...