Đề tài: Chế độ công điền công thổ - Nguyên nhân kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế tiền tư bản chủ nghĩa ở lục tỉnh Nam kỳ

Đề tài: Chế độ công điền công thổ - Nguyên nhân kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế tiền tư bản chủ nghĩa ở lục tỉnh Nam kỳ bao gồm những nội dung về nền kinh tế tiền tư bản chủ nghĩa ở Nam Bộ (từ thế kỷ XVII-XIX); chế độ công điền công thổ ở Lục tỉnh Nam kỳ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài: Chế độ công điền công thổ - Nguyên nhân kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế tiền tư bản chủ nghĩa ở lục tỉnh Nam kỳ MỤCLỤCContents1 Côngđiềncôngthổlàloạiruộngđấtcóđịnhchếriêng,dùngđểphâncấpchodânvàchỉcónhucầutồntạiởnhữngnơiđấthẹpngườiđông,cầnphảicóruộngđấtcôngđể phâncấpchodânnhằmngănchặnhiệntượngphiêután,giữ chân thầndânlàmlựclượngđónggópvàobinhdịch,sưuthế,tạpdịchchonhànước phongkiến.ỞđồngbằngNamBộ,chođếnđầuthếkỷXIX,ruộngđấttưhữuđãpháttriểnrấtmạnhnênchếđộcôngđiềncôngthổkhôngthểtựphátsinh.Nóchỉphátsinhvàxuấthiệndướiýchícủagiaicấpthốngtrịvàchínhthứcđượcghivào sổđịabạNamBộtừnăm1836.Vớisựrađờicủacôngđiềncôngthổ,bứctranh chế độ sở hữuruộngđấtcủađồngbằngNamBộ đãcósự biếnđổiquantrọng. Từ năm1836đến1850,bằngnhiềubiệnpháp,giaicấpthốngtrị đãgiatăngdiệntíchcôngđiềncôngthổ đãgâyranhiềutácđộngtiêucực làmcảntrở đếntiếntrìnhpháttriểntự nhiêncủanềnkinhtế NamBộ lúcbấygiờ nềnkinhtế mang nhữngđặcđiểmcủamộtnềnkinhtếtiềnTưBảnChủNghĩa. 1. NềnkinhtếtiềntưbảnchủnghĩaởNamBộ(từthếkỷXVIIXIX) XứĐàngTrongcủacácchúaNguyễnhìnhthànhvàpháttriểnchủyếutrong2 thếkỷXVIIvàXVIII.ĐâycũngchínhlàthờigiannướcĐạiViệtnóichungvàxứĐàngTrongnóiriêngthựcsự thamgiavàoluồngthươngmại quốctế mộtsựkiệnquantrọngđốivớimộtđấtnướcvốncótruyềnthốngcoinôngnghiệplà“gốc”vàthươngnghiệplà“ngọn”.Thươngnghiệp,đặcbiệtlàngọaithươngthếkỷXVIIXVIIIlầnđầutiênđãđóngvaitròquantrọngtronghoạtđộngkinhtế xãhộiĐàngTrong. Sự chuyênbiênquantrọngnàygắnliềnvớisựhìnhthànhvàtồntạicủamột “vùngđấtmới,gắnliềnvớisựtồnvongcủaNguyễnHoàngvàhọ Nguyễnsau này.Đặcbiệt,từ năm1600,khiNguyễnHoàngbị TrịnhTùnggiữ chân ở ĐàngNgoàibằngcáchcử đidẹpdư đảngnhàMạcđãgiữachừngbỏ về ĐàngTrong, chínhthứcbắtđầumộtcuộcđốiđầumộtmấtmộtcònvớihọ Trịnh.Chínhtừnguyênnhânsinhtử đó;kếthợpvớicácyếutố:tự nhiênxãhộicủavùngđấtmới,bốicảnhlịchsửcủathươngmạiquốctếlúcbấygiờ đãlàmxuấthiệnlần đầutiêntronglịchsửViệtNamsựthayđổiquanniệmtruyềnthống“trọngnông ứcthương”củaxãhộiphongkiến,sangtư tưởng“trọngnôngkhuếchthương”, đặcbiệtlấygiaothươngquốctế làmđộnglựcpháttriểnkinhtế vàtiềmlực quốcphòngcủavùng. Ýthứchệ vàphươngthứcsảnxuấtphongkiếnluônđặthoạtđộngthươngmạiởhàngthứyếu.Tuynhiên,vớicácchúaNguyễn,hoạtđộngthươngmại(cảnộivàngoạithương)ngaytừđầuđãđượcchútrọng.Saukhiđituầnduvùngđất QuảngNam(1602),chúaTiênđãchothiếtlậpDinhtrấnQuảngNamsaulàDinh2TrấnThanhChiêmvàluôncắtcửmộttrongcáchoàngtử củamỗiđờichúatrực tiếpnắmgiữ.Dinhtrấnnàycóvị trínằmvensôngThuBồn,trênđườngthiênlýBắcNam,gầnvớicácđịađiểmcóthể mở thươngcảngbiển;vìvậyviệctổchức,quảnlý,pháttriểnchínhsáchgiaothươngnộiđịavàquốctếcủacácchúa Nguyễncónhiềuthuậnlợi.Điềunàykhôngchỉthểhiệnsựnăngđộng,chủđộngthựcthichínhsáchgiaothươngmàcònlàbướcđiđầutiênnhằmthựcthichính sáchgiaothươngcácchúaNguyễn.Hoạtđộngnàylàđiềumớimẻtrongmộtchếđộxãhộiphongkiếnvớiquanniệmtruyềnthống:“trọngnông,ứcthương”. Khiđãcóđiềukiệnmở thươngcảng,chủ độngtạoranhữngmốiquanhệbuônbánvớibênngoài;việcmờigọithươngnhânnướcngoàiđếnbuônbánvàlàmănđãđưacácchúaNguyễntrởthànhnhữngngườiđầutiêncónhữngquanhệgiaothươngquốctế rộngnhất.Cóthể thấyđượcđiềunàyquaquốctịchcủanhữngthươngnhânđếnbuônbánvàlàmănlâudàiởĐàngTrongnhưNhậtBản,TrungQuốc,Bồ ĐàoNha,HàLan,…(trongđóđặcbiệtlàngườiNhật,saulàngườiHoa).Sự chủ động“mờigọi”nàylàmộtbướcđicụ thể trongchínhsáchgiaothươngcủacácchúa. Như vậy,nhờsựnăngđộng,nhạybén(cóthểxuấtpháttừ nhucầusốngcòn trongcuộcđốiđầuTrịnh–Nguyễn)cácchúaNguyễnđãthựcthitưtưởng“trọng thương”vàthựctế hóatư tưởngđóbằngchínhsáchgiaothương;đặcbiệtlàgiaothươngquốctếcởimở,thôngthoáng. Đếnthế kỷ XIX,sự pháttriểncủanềnkinhtế ởNamBộđãthể hiệnrõnét đặcđiểmcủanềnkinhtếtiềnTưBảnChủNghĩa: Về nôngnghiệp,chínhsáchkhaihoangvớicácbiệnpháp“doanhđiền”,“đồnđiền”đãthuđượcnhữngkếtquả quantrọng,nổibậtlàdiệntíchcanhtácđược mở rộng.Chỉ riêng20nămdướitriềuvuaMinhMệnh,diệntíchruộngđấtđãtănglênhơn20vạnmẫu. Về côngthươngnghiệp,ngoàicácxưởngcủanhànước(tượngcục)như đúctiền,đúcsúng,đặcbiệtlàchế tạothuyềnmáychạybằnghơinướcđượct ...