Đề tài tốt nghiệp cử nhân hệ VLVH: Thực trạng xuống sữa của sản phụ sau đẻ tại khoa Sản thường – Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2013 và một số yếu tố liên quan

Đề tài tốt nghiệp này được thực hiện nhằm 2 mục đích: Mô tả thực trạng xuống sữa của sản phụ sau đẻ tại khoa Sản thường, bệnh viện Phụ sản Trung ương, năm 2013; mô tả một số yếu tố liên quan đến sự xuống sữa của sản phụ sau khi đẻ thường tại khoa Sản thường, bệnh viện Phụ sản Trung ương, năm 2013. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài tốt nghiệp cử nhân hệ VLVH: Thực trạng xuống sữa của sản phụ sau đẻ tại khoa Sản thường – Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2013 và một số yếu tố liên quanĐẶT VẤN ĐỀChăm sóc sức khỏe sơ sinh hiện nay đang là một vấn đề thu hút sự quan tâmcủa nhiều quốc gia trên thế giới. Trong những năm qua tỉ lệ tử vong trẻ em nóichung đã giảm mạnh nhưng tỉ lệ tử vong sơ sinh vẫn giảm không đáng kể. Ƣớctính hàng năm thế giới có khoảng 4 triệu trẻ sơ sinh tử vong [14],[22].Bú mẹ là cách tốt nhất và an toàn nhất để nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.Sữa mẹ cung cấp cho trẻ loại thức ăn hoàn thiện nhất, bảo vệ cho trẻ chống nhiễmkhuẩn và đặt nền móng cho sự phát triển tâm lý lành mạnh cho trẻ [8].Việc cho trẻ sơ sinh bú sữa mẹ là một nét chung của các nền văn hóa và củamọi thời đại [16],[22]. Tại Việt Nam, nuôi con bằng sữa mẹ được khuyến khích vàchấp nhận rộng rãi, ước tính có tới 98% trẻ nhỏ được bú mẹ. Tuy nhiên, trong cácnghiên cứu trước đây chỉ có khoảng 57% các bà mẹ thực hiện cho trẻ bú ngay sauđẻ [2],[21].Một trong những nguyên nhân quyết định đến việc cho trẻ bú là hiện tượngxuống sữa. Ngày đầu sau đẻ, sản phụ thường có sữa non. Sau đẻ 2- 3 ngày có sữathường [4]. Thời điểm xuống sữa, đặc điểm của vú, tính chất của sữa và sự xuốngsữa khác nhau ở người con so và con rạ có thể ảnh hưởng đến quyết định cho trẻbú sớm nói riêng và chăm sóc trẻ nói chung.Chính vì điều đó chúng tôi thực hiện đề tài: “Thực trạng xuống sữa của sảnphụ sau đẻ tại khoa Sản thường – Bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2013 và mộtsố yếu tố liên quan”. Nhằm mục tiêu:1. Mô tả thực trạng xuống sữa của sản phụ sau đẻ tại khoa Sản thường, bệnhviện Phụ sản Trung ương, năm 2013.2. Mô tả một số yếu tố liên quan đến sự xuống sữa của sản phụ sau khi đẻthường tại khoa Sản thường, bệnh viện Phụ sản Trung ương, năm 2013.1Chương 1TỔNG QUAN1.1. Giải phẫu học tuyến vúVú là tuyến sữa, nằm ở thành trước ngực, từ nách đến bờ xương ức và từxương sườn III đến xương sườn VII. Thường có hai vú. Một số trường hợp có thểcó một dãy vú phụ.Hình 1.1. Giải phẫu học tuyến vú1.1.1. Hình thể ngoàiVú có hình mâm xôi. Nửa dưới lồi hơn tạo thành rãnh dưới vú ngăn cách vúvới da ngực. Rãnh càng sâu khi vú càng sệ xuống.Ở trung tâm mặt trước vú có một lồi tròn gọi là núm vú. Núm vú có nhiều lỗnhỏ là lỗ tiết của các ống tiết sữa. Xung quanh núm vú có một quầng sẫm màu hơngọi là quầng vú. Ở mặt quầng vú có những hạt nhỏ nổi lên do các tuyến bã củaquầng vú đẩy lồi lên [4],[8],[13].1.1.2. Cấu tạoTừ nông vào sâu vú được cấu tạo bởi:- Da: mềm mại, được tăng cường bởi các thớ cơ trơn ở quầng vú.2Thang Long University Library- Tổ chức liên kết dưới da tạo thành các hố mỡ, hay bị áp xe dưới da.- Các tuyến sữa là loại tuyến chùm tạo thành các tiểu thùy. Nhiều tiểu thùyhợp thành các thùy. Mỗi thùy đổ ra núm vú bởi một ống tiết sữa. Trước khi đổ racác ống tiết phình ra thành các xoang sữa.Lớp mỡ sau vú rất dày ngay trên mạc nông của ngực, thường bị áp xe tạiđây [4],[8],[13].1.2. Sự thay đổi của vú qua các thời kỳ1.2.1. Tuyến vú lúc dậy thìMầm tuyến vú đầu tiên xuất hiện ở bào thai không chịu ảnh hưởng củahormon, cho đến lúc dậy thì tuyến vú là mạng ống thưa thớt nối với núm vú. Đếnkhi dậy thì, dưới ảnh hưởng của các hormon buồng trứng, mạng ống tăng sinh,phân nhánh vào tổ chức mỡ, ở cực đầu của ống xuất hiện các nụ nhỏ là nguồn gốccủa tổ chức chế tiết.1.2.2. Tuyến vú trong mỗi chu kỳ kinh nguyệtỞ giai đoạn tăng sinh, dưới ảnh hưởng của estradiol, các tế bào cơ biểu môbao quanh cực đầu của ống dẫn sữa tăng sinh, tổ chức liên kết giữ nước.Ở giai đoạn chế tiết: progesteron là biệt hóa cực đầu của ống dẫn sữa, làmngừng sự tăng sinh của tế bào.1.2.3. Tuyến vú khi có thaiVú sau đẻ phát triển nhanh, vú căng lên, to và rắn chắc. Núm vú to, dài ra,các tĩnh mạch dưới da vú nổi lên rõ rệt. Các tuyến sữa phát triển to lên, nắn thấy rõràng, có khi lan tới tận nách.3Hình 1.2. Thay đổi của vú khi mang thaiNguồn gốc của sự phát triển trên là do ảnh hưởng của các hormon, estrogenvà progesteron của bánh rau giữ vai trò cơ bản. Estrogen làm phát triển ống dẫnsữa, làm cho các tiểu thùy nhạy cảm với các hormon khác. Progesteron làm pháttriển các tiểu thùy.Hiện tượng chế tiết bắt đầu từ tháng thứ ba, tạo ra sữa non. Sữa non giàuprotein, lactose và globulin miễn dịch. Sữa non tồn tại cho đến lúc xuống sữa (sauđẻ vài ngày).Cuối thời kỳ thai nghén, dưới ảnh hưởng của estrogen và progesteron, tuyếnvú đã được chuẩn bị đầy đủ, sẵn sàng hoạt động. Trong khi có thai tuyến vú chưahoạt động vì estrogen và progesteron ức chế prolactin, sự ức chế này xảy ra ngaytại tuyến yên và tuyến vú.Sự xuống sữa xảy ra sau đẻ 2-3 ngày ở người con rạ, 3-4 ngày ở người conso. Hiện tượng xuống sữa là do nồng độ prolactin trong máu tăng cao đột ngột làmtổng hợp nhiều sữa [4],[8],[13].1.3. Sinh lý tiết sữa1.3.1. Đặc điểmNgày đầu sản phụ có sữa non, màu trắng nhạt, có nhiều men tiêu hóa. Sauđẻ 2-3 ngày có sữa thườ ...