Điều hành lãi suất: Lối ra đang khá rõ ràng

Trong 6 tháng đầu năm 2012, việc điều hành lãi suất của NHNN nước đã nỗ lực theo hướng tháo gỡ một số khó khăn nhất định cho nền kinh tế. Qua công cụ lãi suất, phối hợp cùng nhiều giải pháp khác, NHNN đã phần nào đạt được những mục tiêu đặt ra. Biểu đồ lãi suất liên ngân hàng từ 10/10/2011 đến 10/6/2012 Theo TS Lê Thẩm Dương - Trưởng khoa Ngân hàng ĐH Ngân hàng TP HCM, phải nói một cách chính xác là thời gian qua việc điều hành lãi suất của NHNN đã phải cùng lúc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều hành lãi suất: Lối ra đang khá rõ ràng Điều hành lãi suất: Lối ra đang khá rõ ràng Trong 6 tháng đầu năm 2012, việc điều hành lãi suất của NHNN nước đã nỗ lực theo hướng tháo gỡ một số khó khăn nhất định cho nền kinh tế. Qua công cụ lãi suất, phối hợp cùng nhiều giải pháp khác, NHNN đã phần nào đạt được những mục tiêu đặt ra. Biểu đồ lãi suất liên ngân hàng từ 10/10/2011 đến 10/6/2012 Theo TS Lê Thẩm Dương - Trưởng khoa Ngân hàng ĐH Ngân hàng TP HCM, phải nói một cách chính xác là thời gian qua việc điều hành lãi suất của NHNN đã phải cùng lúc gánh quá nhiều nhiệm vụ: Vừa chống lạm phát, vừa đảm bảo các chỉ tiêu tăng trưởng quốc gia, vừa điều tiết và ổn định tỉ giá, vừa đảm bảo thanh khoản của hệ thống ngân hàng, đảm bảo khả năng đồng vốn huy động từ thị trường dân cư. Ý nghĩa của sự đánh đổi “Việc phải gánh quá nhiều nhiệm vụ cùng một lúc như vậy sẽ là quá khó đối với người cầm công cụ điều hành. Nhưng cũng phải xác định trong lăng kính tổng thể như vậy, mới có được cái nhìn khách quan về việc điều hành lãi suất của NHNN” - TS Dương nhấn mạnh. Nhìn lại những tháng gần cuối năm 2011, thị trrường vẫn còn hơi hưởng của cuộc đua lãi suất huy động lên 20%/năm và căng thẳng thanh khoản khiến lãi suất liên ngân hàng tăng lên 20%/năm, nợ xấu lên cao do thị trường BĐS suy giảm, thì đến tháng 12/2011, được sự định hướng từ Nghị quyết tái cơ cấu nền kinh tế, có tái cấu trúc thị trường tài chính mà trọng tâm là tái cấu trúc hệ thống NHTMCP và các tổ chức tài chính, được sự chỉ đạo của Chính phủ về việc xây dựng đề án và thực hiện tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, đối tượng là các NHTMCP hoạt động yếu kém, ngay lập tức sau đó, NHNN đã nhanh chóng khoanh vùng các NH yếu kém và chính thức tuyên bố hợp nhất 3 NHTM cổ phần thành một NH duy nhất. Đây là một cú đột phá đầu tiên cho thấy thái độ dứt khoát của cơ quan quản lý trong lộ trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng. Sau cú đột phá đầu tiên này, bước sang những ngày đầu 2012, các động thái của cơ quan quản lý thị trường đều thể hiện sự xác định rất rõ ràng theo định hướng kiểm soát chặt chẽ hiện tượng vượt trần lãi suất của các tổ chức tín dụng (TCTD), áp dụng trần lãi suất huy động linh hoạt trong xu thế điều chỉnh giảm dần, phù hợp với các diễn biến kinh tế vĩ mô. Trên cơ sở đó, mặc dù từ đầu năm 2012 đến cuối tháng 2/2012, các ngân hàng vẫn duy trì mức lãi suất cao (lãi suất huy động phổ biến sát 6%/năm với tiền gửi không kỳ hạn, 14%/năm với kỳ hạn 1 tháng trở lên) thì đến đầu tháng 3, nhiều ngân hàng đã ngay lập tức thực hiện điều chỉnh giảm lãi suất theo chủ trương của NHNN, trong đó đi đầu là các ngân hàng thuộc nhóm 1. Kết quả là kết thúc quý I/2012, trên thị trường, lãi suất không kỳ hạn bình quân là 3,73%/năm, lãi suất kỳ hạn 1 tháng tới 12 tháng bình quân là 12,93%/năm, lãi suất kỳ hạn từ 12 tháng đến 36 tháng bình quân là 11,95%/năm. Trái với lãi suất huy động VND, lãi suất huy động USD ít biến động hơn so với năm 2011, mức lãi suất phổ biến vẫn duy trì 2,0%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn của dân cư và 0,5%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn của các tổ chức kinh tế. Quan trọng nhất, lãi suất cho vay đối với DN cũng đã được điều chỉnh giảm từ 1 đến 1,5%/năm so với mặt bằng chung năm 2011, ngay sau việc NHNN giảm trần lãi suất huy động giảm xuống 13%/năm I. Mức lãi suất cho vay cả ngắn hạn lẫn cho vay trung, dài hạn trên thị trường bình quân 16,81%/năm đối với các khoản vay ngắn hạn (3 tháng) và 18,7%/năm đối với các khoản vay trung, dài hạn (12 tháng trở lên), có ưu đãi thấp hơn 2-3 điểm phần trăm cho các lĩnh vực kinh doanh phổ biến là nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu và sản xuất - kinh doanh khác tuy được cho là vẫn còn cao hơn nhiều so với khả năng sinh lời của các DN trong nền kinh tế, nhưng đã đã là một nỗ lực rất lớn của hệ thống NH nói chung và là nỗ lực của cơ quan quản lý nói riêng, trong bối cảnh nợ xấu NH tăng cao và số DN đảm bảo được các chỉ tiêu tín dụng để được vay nợ mới ngày càng ít đi. Cùng với đó, lần đầu tiên sau nhiều năm, mặc dù giá các hàng hoá nguyên nhiên liệu và các dịch vụ thiết yếu đều có sự điều chỉnh tăng và thậm chí có phần “thả nổi” theo cơ chế thị trường, chỉ số giá tiêu dùng trong quý I, thậm chí nguyên cả quý II/ 2012, đều đã có những bước giảm dần rất ổn định và đều đặn. Đây là một sự đánh đổi giữa tốc độ tăng trưởng tín dụng của hệ thống NH trong quý I mà chiến thắng mang lại không chỉ là kéo giảm lạm phát hay củng cố thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, mà còn cho thấy những bước đi của nhà quản lý thị trường tiền tệ đang để lại các dấu ấn sâu đậm đối với nền kinh tế, là tiền đề để nền kinh tế sớm đi vào ổn định trong những quý tiếp theo. Ngân hàng khó tức thời, nền kinh tế hưởng lợi Chuyên gia Tài chính Đinh Thế Hiển cho rằng, cần phải hiểu để giải quyết bài toán lạm phát, chúng ta cũng phải chấp nhận có sự suy giảm kinh tế. Không có lời giải thần kỳ nào để đưa đến kết quả nền kinh tế vừa giảm lạm phát, và tăng trưởng kinh tế vù vù. Hơn nữa, việc nền kinh tế giảm phát – đình trệ của hôm nay cũng là hệ quả của hôm qua, khi cung tiền vào nền kinh tế đã tăng nóng quá mức khiến NHNN phải chọn cách ”phanh”, hút tiền về và chấp nhận để thị trường khan tiền, theo đó mức độ rủi ro của các đối tượng lựa chọn đối tượng tín dụng cũng tăng lên, ngân hàng phải tăng mức lãi suất để dự phòng rủi ro và bù đắp khả năng mất vốn khiến chi phí vốn của DN vẫn ở mức cao. Vị chuyên gia này cũng cho rằng, nhìn nhận về các bước điều hành lãi suất của NHNN, sẽ có nhiều góc độ khác nhau. DN và người dân vay tín dụng chắc chắn sẽ ”kêu” vì họ nhìn nhận thời gian qua lãi suất vẫn còn xuống chậm. Nhóm dân cư gửi tiền sẽ ”phản ứng” vì lãi suất tiền gửi lại bốc hơi quá nhanh. Nhà đầu tư và các chuyên gia kinh tế đa phần sẽ nhìn nhận với những bước điều hành lãi suất cơ bản và hợp lý như vậy, đây chính là cơ hội để sàng lọc những DN kém, để tái cấu trúc nền kinh tế và hướng đến giữ CPI ở mức giảm bền vững, không để lạm phát tái khứ hồi. ”Dĩ nhiên, mỗi nhóm có một cái lý riêng nhưng nế ...