Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp tạo môi trường thân thiện để giáo dục học sinh

Bài viết "Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp tạo môi trường thân thiện để giáo dục học sinh" chia sẻ một số giải pháp đổi mới công tác chủ nhiệm nhằm tạo môi trường thân thiện để giáo dục học sinh rút ra từ thực tiễn hơn 10 năm chủ nhiệm của bản thân. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp tạo môi trường thân thiện để giáo dục học sinh ĐỔI MỚI CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP TẠO MÔI TRƯỜNG THÂN THIỆN ĐỂ GIÁO DỤC HỌC SINH Hà Thị Vinh Tâm Giáo viên trường THPT Anh Sơn 2 Từ trước tới nay, Đảng và nhà nước đã rất quan tâm đến giáo dục và chú ý đến vấn đề giáo dục đạo đức học sinh. Luật Giáo dục chỉ rõ: Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện... đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”; Nghị quyết 44/NQ-CP (9/6/2014) về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT nêu đổi mới chương trình GD theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất người học; chú trọng giáo dục lý tưởng, đạo đức...; Quyết định 1501/QĐ-TTg (28/8/2015) phê duyệt đề án Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020 đã chỉ ra các nhiệm vụ, giải pháp trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh... Tuy nhiên, vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh trong giai đoạn hiện nay có nhiều điều cần phải suy ngẫm. Ở bài viết này, chúng tôi không có ý định trao đổi lại những giải pháp, nhiệm vụ đã mặc định trong các tài liệu, trong các bài giảng qua các đợt tập huấn về giáo dục đạo đức HS mà muốn chia sẻ một số giải pháp đổi mới công tác chủ nhiệm nhằm tạo môi trường thân thiện để giáo dục học sinh rút ra từ thực tiễnhơn 10 năm chủ nhiệm của bản thân. Thời gian gần đây, nhiều vụ việc về bạo lực học đường (đâm bạn, lột đồ bạn để đánh đập hay bắt bạn quỳ để dằn mặt,…), xâm hại tình dục, suy đồi đạo đức, lối sống của HS,… diễn ra làm cho xã hội nhức nhối và chúng ta không khỏi đau lòng, lo lắng thực sự. Chúng ta trăn trở: Giáo dục phải làm sao đây? Ai là người chịu trách nhiệm? Thầy cô nên làm gì? Rất nhiều câu hỏi được đặt ra. Trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh, có nhiều yếu tố chi phối, tác động trong đó công tác chủ nhiệm lớp đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Công tác chủ nhiệm là tổng thể hàng loạt những công việc liên quan đến khâu quản lý, tổ chức, điều hành, giám sát, kiểm tra, đưa ra kế hoạch hoạt động cho một tập thể học sinh trong một lớp học nhất định. Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) như một người tổng chỉ huy trên mặt trận giáo dục tại lớp mình. Để tạo được môi trường thân thiện góp phần tích cực giáo dục đạo đức HS, theo tôi cần tập trung ở bốn giải pháp sau: 229 Một là, cần chú trọng đổi mới tiết sinh hoạt lớp. Từ trước đến nay, tiết sinh hoạt lớp diễn ra hàng tuần ở mọi lớp học. Đây là tiết học để GVCN điều hành sinh hoạt lớp. Trong tiết học này, lâu nay chủ yếu là GVCN làm việc với HS từ đầu đến cuối tiết, HS chỉ ngồi nghe, lĩnh hội và tuân thủ, chấp hành những việc GVCN giao. Một số GV chỉ dựa vào sổ đầu bài, từ đó chăm chăm truy tìm lý do, mạt sát, đe dọa HS. Đến giờ chủ nhiệm HS chỉ thấy lo sợ, chán ghét, thậm chí còn thấy ức chế, nặng nề. Vì thế, cả thầy cô giáo và trò đều cảm thấy áp lực, nhàm chán, mệt mỏi. Bởi vậy, chúng ta cần thay đổi cách thức tiến hành giờ sinh hoạt lớp như:Trao quyền cho học sinh điều hành tiết sinh hoạt lớp; Tổ chức tiết sinh hoạt lớp thành một buổi hội thảo chia sẻ kinh nghiệm học tập, kinh nghiệm sống, giao lưu văn nghệ hoặc tổ chức trò chơi, tổ chức tiết sinh hoạt cho các em “lắng nghe” chính mình,… Điều quan trọng nhất là mỗi GVCN sẽ sáng tạo và đưa vào tiết sinh hoạt lớp những nội dung mới mẻ và cách thức hoạt động phù hợp nhất cho lớp mình chủ nhiệm. Mục đích của tiết sinh hoạt lớp là để để các em chủ động tự đưa ra lời đánh giá, nhận xét, nhận rõ ưu khuyết điểm của bản thân, bạn bè; bàn bạc thống nhất đưa ra kế hoạch hoạt động của lớp; thảo luận những vấn đề mà xã hội, giới trẻ quan tâm; đưa những chủ đề liên quan đến dịp kỷ niệm những ngày lễ quan trọng để tổ chức sinh hoạt văn nghệ; bồi dưỡng kỹ năng sống thông qua buổi thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm và các trò chơi. Nội dung chủ yếu là những vấn đề nóng của giới trẻ ngày nay mà xã hội quan tâm như: Suy nghĩ về tình yêu tuổi học trò, vấn đề nói chuyện riêng hay ăn quà vặt đối với HS THPT, trách nhiệm của bản thân em đối với vấn đề bảo tồn và phát huy di sản văn hóa ở địa phương, vấn đề chụp ảnh kỷ yếu đối với học sinh 12, sức khỏe sinh sản vị thành niên, bạo lực học đường, văn hóa ứng xử trên mạng xã hội, nụ cười an toàn giao thông, lời cảm ơn và xin lỗi,… Hoặc đơn giản tôi cho HS xem một số trích đoạn của các bộ phim về giáo dục như: Bước ngoặt đáng nhớ, Bệnh nhân người Anh, Bậc thầy của những ước mơ, Cậu bé Karate,…hay những video truyền động lực như: Gương thầy cô giáo, Những khoảnh khắc đẹp,… Từ đó, tôi cho HS thảo luận về chi tiết em thích nhất từ bộ phim (video), bài học ý nghĩa nhất mà em rút ra được sau khi xem bộ phim (video). Có khi tôi tổ chức tiết sinh hoạt để các em “lắng nghe chính mình”, tôi thường cho các em viết thư hoặc ghi vào tờ note gửi thầy (cô), bố (mẹ), cho chính mình hiện tại ...