Đời sống văn hóa và xu hướng phát triển văn hóa một số vùng dân tộc Tây Bắc , Tây Nguyên, Tây Nam Bộ trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa

Văn hóa Việt Nam được hiểu và trình bày dưới các quan niệm khác nhau: Quan niệm thứ nhất: đó là đồng nhất văn hóa Việt Nam với văn hóa của người Việt, trình bày lịch sử văn hóa Việt Nam chỉ như là lịch sử văn minh của người Việt. Quan niệm thứ hai: Văn hóa Việt Nam là
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đời sống văn hóa và xu hướng phát triển văn hóa một số vùng dân tộc Tây Bắc , Tây Nguyên, Tây Nam Bộ trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa bé khoa häc vµ c«ng nghÖch−¬ng tr×nh khoa häc c«ng nghÖ cÊp nhµ n−íc KX-05 _________________________________________________________ b¸o c¸o tæng kÕt ®êi sèng v¨n hãa vµ xu h−íng ph¸t triÓn v¨n hãa mét sè d©n téc vïng t©y b¾c, t©y nguyªn, t©y nam bé trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa (m∙ sè KX 05.04) Chñ nhiÖm ®Ò tµi: GS, TS TrÇn V¨n BÝnh 5460 __________ 2005 Hµ Néi - 2005 Lêi më ®Çu C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®ang lµ xu thÕ tÊt yÕu cã tÝnh thêi®¹i. §èi víi n−íc ta, c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ con ®−êng ®−a ®Êtn−íc tho¸t khái nghÌo nµn, l¹c hËu, tiÕn tíi d©n giµu, n−íc m¹nh, x· héic«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ mét b−íc ngoÆt lín trong ®êi sèngx· héi, tõ ®êi sèng vËt chÊt ®Õn ®êi sèng tinh thÇn. §ã lµ qu¸ tr×nh lÞch sömµ trong ®ã mäi n¨ng lùc tinh thÇn cña mçi con ng−êi, cña c¶ x· héi ®−îcph¸t huy vµ ®ßi hái kh«ng ngõng ®−îc ph¸t huy. Víi ý nghÜa ®ã, v¨n hãachiÕm mét vÞ trÝ vµ vai trß ®Æc biÖt quan träng trong chiÕn l−îc ph¸t triÓnkinh tÕ - x· héi, trong qu¸ tr×nh CNH, H§H. Tinh thÇn cña NghÞ quyÕt §¹ihéi lÇn thø IX cña §¶ng lµ: ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn lÜnh vùc v¨n hãa,gi¸o dôc - ®µo t¹o, khoa häc - c«ng nghÖ - lµ nh÷ng lÜnh vùc liªn quan trùctiÕp ®Õn chiÕn l−îc con ng−êi vµ ph¶i ®Æt chiÕn l−îc con ng−êi vµo trungt©m cña chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. T− t−ëng ®ã cña §¶ng kh«ng chØ thÓ hiÖn quan ®iÓm míi - quan®iÓm tiªn tiÕn cña thêi ®¹i vÒ mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ víi v¨n hãa, mµ cßnkh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña v¨n hãa ®èi víi qu¸ tr×nh CNH, H§H ®Êtn−íc. V¨n hãa ®· trë thµnh nÒn t¶ng tinh thÇn, ®éng lùc vµ môc tiªu cñagi¸o tr×nh CNH, H§H. Bµn vÒ vai trß cña v¨n hãa ®èi víi qu¸ tr×nh CNH, H§H kh«ng thÓkh«ng b¾t ®Çu b»ng kh¸i niÖm v¨n hãa. §©y lµ kh¸i niÖm kh«ng ®¬n gi¶n,dï rÊt quen thuéc trong ng«n ng÷ c¸c d©n téc. Sù nhËn thøc hêi hît, phiÕndiÖn tr−íc ®©y vÒ v¨n hãa ®· kh«ng gióp nh©n lo¹i nhËn ch©n ra gi¸ trÞ ®Ýchthùc cña v¨n hãa vµ vÞ trÝ vai trß cña v¨n hãa trong ®êi sèng c¸ nh©n còngnh− trong ®êi sèng céng ®ång. VÒ mét ph−¬ng diÖn nµo ®ã cã thÓ nãi, sù tr×trÖ, l¹c hËu trong ®êi sèng cña c¸c d©n téc tr−íc ®©y ®Òu cã liªn quan ®Õnsù h¹n chÕ trong t− duy con ng−êi vÒ lÜnh vùc v¨n hãa. Trong nh÷ng n¨m 1gÇn ®©y, cïng víi nh÷ng thµnh tùu míi cña t− duy nh©n lo¹i, §¶ng ta còng®· tiÕn hµnh mét cuéc ®æi míi t− duy vÒ v¨n hãa. NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5khãa VIII vÒ X©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n hãa ViÖt Nam tiªn tiÕn ®Ëm®µ b¶n s¾c d©n téc ®· thÓ hiÖn ®Çy ®ñ nhËn thøc vµ quan ®iÓm míi cña§¶ng ta. Trong nhËn thøc míi, kh¸i niÖm v¨n hãa kh«ng chØ dõng l¹i ë c¸cho¹t ®éng thuéc sù qu¶n lý cña mét bé, mét ngµnh, ®ã lµ Bé V¨n hãa -th«ng tin, ngµnh v¨n hãa. V¨n hãa cßn bao gåm c¸c lÜnh vùc vÒ gi¸o dôc -®µo t¹o, khoa häc - c«ng nghÖ, vÒ tÝn ng−ìng t«n gi¸o, vÒ phong tôc tËp qu¸n,vÒ m«i tr−êng nh©n v¨n vµ m«i tr−êng sinh th¸i v.v... §¶ng ta coi v¨n hãa lµnÒn t¶ng tinh thÇn, ®éng lùc vµ môc tiªu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Mét nhËn thøc nh− vËy ®ßi hái ®Ò tµi §êi sèng v¨n hãa vµ xuh−íng ph¸t triÓn v¨n hãa mét sè d©n téc thiÓu sè vïng T©y B¾c, T©yNguyªn vµ T©y Nam bé trong thêi kú CNH, H§H ph¶i tiÕn hµnh kh¶o s¸tv¨n hãa c¸c d©n téc thiÓu sè trªn nhiÒu b×nh diÖn. §ã lµ nh÷ng tiªu chÝ cãliªn quan trùc tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn con ng−êi vµ nguån nh©n lùc trong thêikú CNH, H§H. Môc tiªu ®−îc x¸c ®Þnh cña ®Ò tµi lµ: NhËn ch©n thùc tr¹ng ®êisèng v¨n hãa mét sè d©n téc chñ yÕu ë T©y B¾c, T©y Nguyªn, T©y Nam bétõ cÊp ®é c¸ nh©n ®Õn cÊp ®é céng ®ång trªn c¸c tiªu chÝ chñ yÕu cña ®êisèng v¨n hãa. Ph¸t hiÖn xu h−íng ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞtr−êng, héi nhËp toµn cÇu hãa. Trªn c¬ së ®ã, ®èi chiÕu víi nh÷ng tiªu chÝv¨n hãa vïng d©n téc thiÓu sè cña mét x· héi c«ng nghiÖp, hiÖn ®¹i ®Ó thÊynh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra vµ cÇn gi¶i quyÕt. Nh»m môc tiªu ®ã, cïng víi viÖc nghiªn cøu ®Ó nhËn diÖn mét c¸cht−¬ng ®èi hÖ thèng c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa truyÒn thèng cña mét sè d©n téc tiªubiÓu, ®Ò tµi ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra x· héi häc trªn 9 tØnh thuéc 3 vïng T©yB¾c, T©y Nguyªn, T©y Nam bé. §èi t−îng nghiªn cøu lµ c¸c d©n técM−êng, Th¸i, M«ng ë c¸c tØnh Hßa B×nh, S¬n La, Lai Ch©u; c¸c d©n téc£®ª, Bana, Giarai, M¬ n«ng ë §¨k L¨k, Kontum, Gia-lai; vµ c¸c d©n técCh¨m, Hoa, Khme ë An Giang, Sãc Tr¨ng, Trµ Vinh. Trong thùc tÕ, c¸c 2d©n téc th−êng sèng xen kÏ víi nhau. ë Lai Ch©u kh«ng chØ cã ng−êi Th¸i,mµ cßn cã ng−êi M«ng vµ c¸ ...