DƯỢC LIỆU CHỨA CARBOHYDRAT (PHẦN 4)

Cát căn là dược liệu chế biến từ củ sắn dây (Pueraria thomsoni Benth.), thuộc họ Đậu (Fabaceae). Đặc điểm thực vật Sắn dây là loại dây leo, có thể dài đến 10 m, lá kép gồm 3 lá chét. Cuống lá chét ở giữa dài, cuống lá chét 2 bên ngắn. Lá chét có thể phân thành 2-3 thùy. Về mùa hè trổ hoa màu xanh, mọc thành chùm ở kẽ lá. Quả loại đậu, có nhiều lông. Củ dài và to có thể nặng tới 20 kg, có nhiều xơ. Bộ phận dùng và chế biến Rễ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
DƯỢC LIỆU CHỨA CARBOHYDRAT (PHẦN 4) DƯỢC LIỆU CHỨA TINH BỘT• CÁT CĂN• Radix Puerariae• Cát căn là dược liệu chế biến từ củ sắn dây (Pueraria thomsoni Benth.), thuộc họ Đậu (Fabaceae).• Đặc điểm thực vật• Sắn dây là loại dây leo, có thể dài đến 10 m, lá kép gồm 3 lá chét. Cuống lá chét ở giữa dài, cuống lá chét 2 bên ngắn. Lá chét có thể phân thành 2-3 thùy. Về mùa hè trổ hoa màu xanh, mọc thành chùm ở kẽ lá. Quả loại đậu, có nhiều lông. Củ dài và to có thể nặng tới 20 kg, có nhiều xơ.• Bộ phận dùng và chế biến• Rễ củ rữa sạch củ, bóc bỏ lớp vỏ dày bên ngoài, cắt thành khúc dài 10-15 cm. Nếu củ to thì bổ dọc để có những thanh dày khoảng 1 cm, sau đó xông diêm sinh rồi phơi hoặc sấy khơ. Muốn chế tinh bột sắn dây thì bóc vỏ, đem giả nhỏ hoặc mài hoặc xây bằng máy, cho thêm nước rồi nhào lọc qua rây thưa, loại bã, sau đó lọc lại 1 lần nữa qua rây dày hơn, để lắng, gạn lấy tinh bột rồi đem phơi hoặc sấy khô. 252627 DƯỢC LIỆU CHỨA TINH BỘT• CÁT CĂN • CÁT CĂN• Radix Puerariae• THNH PHẦN HĨA HỌCinh bột :10-15 • Radix Puerariae• THÀNH PHẦN HÓA HỌC R2 R1 o• Tinh bột :10-15% R3• isoflavonoid O R4 R1 R2 R3 R4 Puerarin (1) OH -glu H OH Daidzin (2) O-glc H H OH Daidzein (3) OH H H OH Formonetin (4) OH H H OMe PG-1 (5) OH -glc OH OH PG-2 (6) OH -glc6-xyl H OH PG-3 (7) OH -glc OMe OH PG-6 (8) OH -glc H O-glc 28 CÁT CĂN Radix Puerariae• Tác dụng và công dụng:1. Dùng chữa sốt, làm ra mồ hôi, sởi không mọc được, phiền to khát nước, nhức đầu, kiết lỵ..2. Dùng chữa uống rượu quá nhiều bị ngộ độc, phát sốt, chán ăn, nôn mửa ra chất chua, thổ huyết, đại tiện ra máu... BÀI THUỐC :• Chữa cảm nắng, sốt nóng, nhức đầu, khát nước,nôn ọe: Dùng bột sắn dây 12g hoà đường uống;• Chữa mũi chảy máu suốt ngày không ngừng, tâm thần phiền muộn: Dùng củ sắn dây tươi, vắt lấy nước cốt, uống mỗi lần một chén con 29 Ý DĨ Semen Coicis• Dược liệu là hạt của cây Ý dĩ còn gọi là bo bo (Coix lachryma jobi L.), thuộc họ Lúa (Poaceae).• ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT VÀ PHÂN BỐ• Cây thảo sống hàng năm, cao chừng 1-1,5 m. Thân nhẵn bóng có vạch dọc. Thân có phân nhánh, các mấu phía dưới có thể mọc rễ phụ, cây mọc thành bụi. Lá hình mác dài 10-40 cm rộng 1,5-3 cm, gân dọc nổi rõ, gân giữa to. Hoa đơn tính cùng gốc mọc ở kẽ lá thành bông, hoa đực mọc phía trên, hoa cái phía dưới. Hoa đực có 3 nhị. Quả có maỳ cứng bao bọc. Cây mọc hoang ở nơi ẩm mát, có trồng ở nhiều nơi như Thanh Hóa, Nghệ An, Sông Bé và vùng Tây Nguyên.• BỘ PHẬN DÙNG VÀ CHẾ BIẾN• Hạt hình trứng dài 5-8 m đường kính 2-5 mm, mặt ngoài màu trắng đục đôi khi còn sót lại màng vỏ chưa loại hết, mặt trong có rãnh hình máng. Thể chất cứng, không mùi, vị ngọt và hơi thơm 303132 Ý DĨ Semen Coicis• Công dụng• Trong Y học cổ truyền, Ý dĩ được dùng làm thuốc giúp tiêu hóa, chữa tiêu chảy do chức năng tiêu hóa kém, viêm ruột, lỵ, làm thuốc thông tiểu trong trường hợp phù, tiểu tiện ít. Ngoài ra còn dùng để chữa viêm khớp, làm thuốc bồi dưỡng cơ thể, bổ phổi.• Tỳ kém biểu hiện như phù, thiểu niệu hoặc ỉa chảy: Dùng phối hợp ý dĩ nhân với trạch tả và bạch truật. - Thấp nhiệt giai đoan đầu do các ...