essentials of anatomy and physiology: phần 2

tiếp nối phần 1 , phần 2 tiếp tục với 10 chủ đề cuối có nội dung sau: máu, tim, hệ tuần hoàn, hệ bạch tuyết và sự miễn dịch, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa, hệ tiết niệu, hệ thống sinh sản. mời các bạn cùng tham khảo hữu ích này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
essentials of anatomy and physiology: phần 23957_Ch11_282-305 06/10/14 10:50 AM Page 282Edited with the trial version ofFoxit Advanced PDF EditorTo remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shoppingCHƯƠNGMáu3957_Ch11_282-305 06/10/14 10:50 AM Page 283Edited with the trial version ofFoxit Advanced PDF EditorTo remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shoppingM C TIÊU H C T P■Mô t thành ph n và gi i thích các ch c năng c a huy t tương■Bi t tên c a các mô t o máu chính và các lo i s n ph m c a t bàomáu.■Nêu ch c năng c a các t bào h ng c u, bao g m c protein vàkhoáng ch t c n thi t .■Bi t tên c a các ch t dinh dư ng c n thi t cho s s n xu t h ng c u, vàtr ng thái ch c năng c a m i ch t.CHƯƠNG CHÍNHĐ c đi m c ahuy t tươngT bào máuH ng c uCh c năngS n xu t và tu ith ,trư ng thànhCác lo i máuTbào b ch c uPhân lo i ch cnăngTi u c uCh c năngGi i thích làm th nào tình tr ng thi u oxy có th thay đ i t l s n xu t t bàoh ng c u.■■Mô t nh ng đi u gì x y ra v i các t bào h ng c u khi đ n cu i vòng đ i; Đi u gì x y ra v i hemoglobin?■Gi i thích nhóm máu ABO và Rh.■Bi t tên c a 5 lo i b ch c u và mô t ch c năng c a t ng lo i.■Cho bi t ti u c u là gì và gi i thích cách chúng liên quan đ n c m máu.■Mô t 3 giai đo n c a quá trình đông máu hóa h cPhòng ng a đôngmáu b t thư ngGi i thích cách c c máu đông b t thư ng đư c ngăn ch n trong h th ngm ch máu.■■Nêu các giá tr bình thư ng trong công th c máu toàn ph n.THU T NGM INhóm ABO (A-B-O GROOP)Albumin (al-BYOO-min)Bilirubin (BILL-ee-roo-bin)Đông máu hóa h c (KEM-ikuhlKLAH-ting)S ngh n m ch (EM-boh-lizm)H ng c u (e-RITH-roh-sight)Hemoglobin (HEE-moh-GLOW-bin)S c m máu (HEE-moh-STAY-sis)Heparin (HEP-ar-in)S mi n d ch (im-MYOO-ni-tee)B ch c u (LOO-koh-sight)Đ i th c bào (MAK-roh-fahj)Nguyên h ng c u (NOR-mohblast)H ng c u lư i(re-TIK-yoo-lohsight)y u t Rh (R-H FAK-ter)Ti u c u (THROM-boh-sight)Huy t kh i (THROM-bus)B NH LÂM SÀNGLIÊN QUANThi u máu (uh-NEE-mee-yah)Đ m phân bi t (DIFF-er-EN-shulKOWNT)Nguyên h ng c u huy t tr sơsinh (e-RITH-roh-blass-TOHsis fee-TAL-is)Hematocrit (hee-MAT-oh-krit)Hemophilia (HEE-moh-FILL-ee-ah)Ch ng vàng da (JAWN-diss)B nh b ch c u (loo-KEE-mee-ah)Ch ng tăng b ch c u (LOO-kohsigh-TOHsis)RhoGAM (ROH-gam)Tissue typing (TISH-yoo-TIGHping)Typing H cross-matching (TIGHping H KROSS-match-ing)Ô 11–1Thi u máuÔ 11-2B nh vàng daÔ 11–3B nh Rh c a tr sơsinhÔ 11–4B nh b chc uÔ 11–5các ki u t bào b ch c u: HLAÔ 11–6HemophiliaÔ 11–7Làm tan và ngănng a c c máu đôngCác thu t ng xu t hi n d ng in đ m trong văn b n chương đư c xác đ nh trongb ng thu t ng , b t đ u t trang 603.2833957_Ch11_282-305 06/10/14 10:50 AM Page 284Edited with the trial version ofFoxit Advanced PDF EditorTo remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping284 MáuMt trong nh ng th thu t y t ph bi n và đơngi n nh t là truy n máu. Tuy nhiên,như b n bi t,truy n máu c a m t cá nhân không ph i làluôn tương thích v i ngư i khác. Nhóm máu ABO đư cphát hi n vào đ u nh ng năm 1900 b i Karl LHsteiner,1 ngư i M g c Australia . Ông cũng đóng góp vào vi ckhám phá y u t Rh năm 1940. Vào năm 1940s, CharlesDrew, 1 ngư i M g c Phi, phát tri n k thu t đ ch bi nvà b o qu n huy t tương, cái mà sau đó có th đư cdùng trong truy n máu cho ngư i thu c bât k nhómmáu nào. Ngày nay khi chúng ta hi n máu , máu c achúng ta có th đư c trao cho ngư i nh n như máunguyên ch t, ho c nó có th đư c tách ra thành t ngph n c u thành c a nó, và ngư i nh n s ch nh nnh ng ph n h c n, ch ng h n như h ng c u, huy ttương, y u t 8, ho c ti u c u. M i ph n có m t ch cnăng c th , và t t c các ch c năng c a máu là r t c nthi t cho s s ng c a chúng ta.Các ch c năng chính c a máu là v n chuy n, đi uhòa và b o v . Nh ng ch t đư c v n chuy n b ng máubao g m ch t dinh dư ng, ch t th i, khí và hormone.Máu góp ph n vào vi c đi u ch nh cân b ng ch t l ng đi n gi i, cân b ng acid-base và nhi t đ cơ th . B o vch ng l i tác nhân gây b nh b i t bào b ch c u, và cơch đông máu ngăn ng a m t máu quá m c sau khi bthương. M i ch c năng đư c đ c p chi ti t hơn trongchương này.Đ c đi m c a máuMáu có đ c đi m sinh lý đ c bi t:S lư ng —m t ngư i có 4 đ n 6 lít máu, tùy thu cvào kích thư c c a h . Trong t ng th tích máu c acơ th con ngư i, 38% đ n 48% g m các t bào máukhác nhau, còn đư c g i là các y u t hình thành.Ph n còn l i 52% đ n 62% th tích máu là huy ttương, ph n l ng c a máu (Hình 11-1).Màu s c—có th b n đang nói v i chính mình, “T tnhiên, nó là màu đ !” Tuy nhiên, s chú ý đư c t onên t chính s hi n nhiên này, b i vì màu s c cós khác bi t. Máu đ ng m ch có màu đ tươi vì nóch a hàm lư ng oxy cao. Máu tĩnh m ch đã th i ranhi u oxy trong các mô, và có màu đ s m. Đi unày có th quan tr ng trong vi c đánh giá ngu ng c c a ch y máu. N u máu có màu đ tươi, nó cól là t m t đ ng m ch b c t đ t, và máu đ s m ...