Giải pháp giúp khách hàng hạn chế rủi ro trong thanh toán điện tử - Internet Banking tại các ngân hàng thương mại

Việt Nam đang trong quá trình hội nhập với kinh tế thế giới, trong đó tài chính – ngân hàng là lĩnh vực có tốc độ hội nhập nhanh nhất. Những lợi ích mà Internet Bank cũng như các dịch vụ trực tuyến khác mang đến cho người sử dụng là vô cùng lớn, giao dịch nhanh chóng, dễ dàng, tiết kiệm thời gian và nguồn nhân lực,v.v. Là công cụ cạnh tranh hữu hiệu cho các ngân hàng trong nước, trong cuộc chạy đua với các ngân hàng nước ngoài. Bài viết dưới đây trình bày những rủi ro và giải pháp giúp khách hàng hạn chế những rủi ro trong thanh toán điện tử.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giải pháp giúp khách hàng hạn chế rủi ro trong thanh toán điện tử - Internet Banking tại các ngân hàng thương mại GIẢI PHÁP GIÚP KHÁCH HÀNG HẠN CHẾ RỦI RO TRONG THANH TOÁN Đ ỆN TỬ- INTERNET BANKING TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Trần Bảo Ngọc, Nguyễn Lê Thanh Vân, Đỗ Văn Tiến Khoa Tài chính - Thương mại, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: TS. Nguyễn Thị Cúc Hồng TÓM TẮT Việt Nam đang trong quá trình hội nhập với kinh tế thế giới, trong đó tài chính – ngân hàng là lĩnh vực có tốc độ hội nhập nhanh nhất. Những lợi ích mà Internet Bank cũng như các dịch vụ trực tuyến khác mang đến cho người sử dụng là vô cùng lớn, giao dịch nhanh chóng, dễ dàng, tiết kiệm thời gian và nguồn nhân lực,v.v. Là công cụ cạnh tranh hữu hiệu cho các ngân hàng trong nước, trong cuộc chạy đua với các ngân hàng nước ngoài. Bên cạnh đó, cũng tồn tại không ít những hạn chế gây nên những rủi ro trong giao dịch, ảnh hưởng đến lợi ích của khách hàng cũng như tổn thất cho ngân hàng. Do đó, việc nghiên cứu và triển khai nhanh chóng, đồng bộ các giải pháp để hạn chế rủi ro giao dịch, thúc đẩy dịch vụ E – Banking là cần thiết đối với sự phát triển của các ngân hàng thương mại Việt Nam. Bài viết dưới đây trình bày những rủi ro và giải pháp giúp khách hàng hạn chế những rủi ro trong thanh toán điện tử. Từ khoá: giao dịch điện tử, giải pháp, internet banking, rủi ro. 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Theo số liệu thống kê của VNETWORK, hiện đang có 68,17 triệu người đang sử dụng dịch vụ internet chiếm 70% tổng dân số tại Việt Nam (vào tháng 01/2020). Một con số đáng kinh ngạc tại Việt Nam khi chúng ta có tới hơn 145,8 triệu kết nối mạng dữ liệu di động tại Việt Nam. Điều đó có nghĩa là mỗi người có thể sử dụng nhiều thiết bị di động khác nhau để luân phiên làm một số điều như: giải trí, công việc… tổng lượng thời gian họ sử dụng internet là quá nhiều trong ngày. Chính vì thế Việt Nam được xem như là một thị trường béo bở để phát triển thương mại điện tử cũng như thanh toán điện tử. Tuy nhiên, theo khảo sát của Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam, hơn 50% các cuộc tiến công mạng là nhắm vào các tổ chức tài chính, ngân hàng. Trong khi đó, theo thống kê của Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) trong nửa đầu năm 2020, cơ quan này đã ghi nhận 2.017 cuộc tấn công mạng vào các hệ thống thông tin tại Việt Nam; trong đó, có 805 cuộc tiến công lừa đảo (phishing), 788 cuộc tiến công thay đổi giao diện (deface) và 296 cuộc tiến công cài mã độc (malware). Những khảo sát cho thấy, ngành ngân hàng đang đối mặt với một số thách thức về an ninh mạng: hacker tiến công vào hệ thống dữ liệu ngân 1587 hàng qua các đối tác của ngân hàng; tấn công trực tiếp vào website thay đổi giao diện để tống tiền, lấy dữ liệu; thâm nhập hệ thống để thực hiện lệnh chuyển tiền nhằm chiếm đoạt thông tin, tài sản của ngân hàng và cả khách hàng; lập các website mạo danh để lừa đảo khách hàng... Như vậy cả ba chủ thể tham gia không gian ngân hàng số: ngân hàng, khách hàng và các đối tác liên kết của ngân hàng đều có thể trở thành “cửa ng ” để tội phạm mạng tiến công. 2 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1 Tổng quan về giao dịch điện tử Thanh toán điện tử được hiểu là hình thức thanh toán trực tuyến, tiến hành ngay trên mạng internet chỉ với một vài thao tác cực đơn giản. Hiện nay, ở Việt Nam có 04 hình thức thanh toán điện tử được sử dụng phổ biến nhất, bao gồm: - Thanh toán bằng thẻ. - Thanh toán qua cổng thanh toán. - Thanh toán bằng ví điện tử. - Thanh toán bằng thiết bị điện thoại thông minh. Trong những tháng đầu năm 2020, khi dịch COVID-19 xảy ra và nhất là trong giai đoạn cách ly xã hội, hoạt động thanh toán điện tử diễn ra thông suốt và an toàn, thanh toán qua kênh internet tăng gần 50% về giá trị giao dịch trong khi thanh toán qua kênh điện thoại di động tăng hơn 160% so với cùng kỳ năm 2019 (theo thống kê của công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia NAPAS). Những con số này cho thấy, sự dịch chuyển lớn từ giao dịch rút tiền mặt ATM sang giao dịch thanh toán trong thời gian qua. Một số đặc điểm về lợi ích của việc thanh toán điện tử như: - Tính độc lập. - Tính bảo mật cao. - Dễ sử dụng. - Thuận tiện. - Dễ dàng truy xuất và kiểm soát. - Chi phí giao dịch rẻ. Lợi ích của việc thanh toán điện tử là hoàn toàn không thể chối bỏ, chính vì thế nó mới có thể phát triển mạnh mẽ và tăng trưởng vượt bậc đến như vậy. Cụ thể doanh thu từ thị trường thanh toán điện tử 2020 đã tăng trưởng 14,2% so với cùng kỳ năm ngoái, doanh thu đạt được là 8.904 triệu USD. Lượng người dùng cũng đã tăng trưởng lên đến 36,2 triệu, tăng 12,1% so với năm ngoái. 1588 Tuy nhiên sự gia tăng của các cuộc tấn công mạng vào hệ thống tài chính – ngân hàng đã gây tổn thất cho nền kinh tế, gây hoang mang cho tâm lý của người sử dụng. Ví dụ gần đây, Techcombank phát hiện kẻ gian lợi dụng nhu cầu vay tiền của người dân bị mất việc làm, thu nhập giảm sút do dịch COVID-19 đã giả mạo là nhân viên ngân hàng mời chào vay vốn qua hình thức chúng tự nghĩ ra: thanh lý hồ sơ cho vay (nguồn: báo Thanh niên). Vấn đề nằm ở chỗ, trong khi các ngân hàng đặc biệt chú trọng đến bảo đảm an toàn an ninh mạng thì bên đối tác lại không đặt nặng vấn đề này; nhiều trường hợp là không đủ năng lực, hạ tầng về an toàn thông tin. Thực tế, đã có vụ việc ngân hàng bị tiến công chỉ từ email quảng cáo mà họ đã thuê bên thứ ba thực hiện. Nếu như để vượt qua hệ thống bảo mật của ngân hàng, các hacker phải có trình độ nhất định, thì việc tiến công từ người sử dụng dịch vụ ngân hàng lại đơn giản hơn nhiều, với mánh khóe đánh vào lòng tham, sự thiếu hiểu biết của khách hàng. Nhiều vụ việc xảy ra gần đây qua hình thức khách hàng bị dụ đăng nhập vào website giả mạo ngân hàng và khai báo thông tin bảo mật để nhận quà ...