Giải thích và hướng dẫn áp dụng các nguyên tắc thiết lập tiêu đề cho bộ tiêu đề chủ đề tiếng Việt

Bài viết trình bày các giải thích và hướng dẫn áp dụng sáu nguyên tắc thiết lập tiêu đề cho bộ tiêu đề chủ đề bằng tiếng Việt. Các nguyên tắc gồm có: Sử dụng và người sử dụng, thiết lập tiêu đề dựa vào vốn tài liệu, tiêu đề thống nhất, định danh, nhất quán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giải thích và hướng dẫn áp dụng các nguyên tắc thiết lập tiêu đề cho bộ tiêu đề chủ đề tiếng ViệtNghiïn cûáu - Trao àöíi GIAÃI THÑCH VAÂ HÛÚÁNG DÊÎN AÁP DUÅNG CAÁC NGUYÏN TÙÆC THIÏËT LÊÅP TIÏU ÀÏÌ CHO BÖÅ TIÏU ÀÏÌ CHUÃ ÀÏÌ TIÏËNG VIÏÅT(*) TS Nguyïîn Höìng Sinh Àaåi hoåc Quöëc gia Tp. Höì Chñ Minh Toám tùæt: Trònh baây caác giaãi thñch vaâ hûúáng dêîn aáp duång saáu nguyïn tùæc thiïët lêåp tiïu àïì cho böå tiïu àïì chuã àïì bùçng tiïëng Viïåt. Caác nguyïn tùæc göìm coá: Sûã duång vaâ Ngûúâi sûã duång, Thiïët lêåp tiïu àïì dûåa vaâo vöën taâi liïåu, Tiïu àïì thöëng nhêët, Tiïu àïì duy nhêët, Àõnh danh, Nhêët quaán. Tûâ khoáa: Biïn muåc chuã àïì; mö taã taâi liïåu; ngön ngûä tòm tin; tiïu àïì chuã àïì; nguyïn tùæc thiïët lêåp tiïu àïì; tiïu àïì chuã àïì tiïëng Viïåt. Explanation and guidelines to apply rules of establishing titles for the Vietnamese subject headings Summary: Presenting the explanation and guidelines to apply the six rules in establishing titles for the Vietnamese subject headings. The six rules include: Usage and Users, Title establishing based on the materials; United title; Unique title; Identification; Consistency. Keywords: Title catalogue; document description; information retrieval language; subject title; title establishment rules; Vietnamese-subject title. 1. Àùåt vêën àïì moåi quöëc gia khi xêy dûång caác böå ngön Nghiïn cûáu vaâ àûa ra caác nguyïn tùæc ngûä mö taã thöng tin theo chuã àïì [6].cuäng nhû caác cöng cuå cho viïåc thiïët lêåp Coá thïí thêëy, maãng àïì taâi naây trúã nïnngön ngûä nhùçm mö taã nöåi dung taâi liïåu laâ quan troång hún bao giúâ hïët kïí tûâ khi maáymaãng àïì taâi mang giaá trõ vö cuâng quan tñnh vaâ cöng nghïå thöng tin àûúåc aáp duångtroång trong hoaåt àöång thöng tin-thû viïån. maånh meä vaâo hoaåt àöång thû viïån vaâ xuCaác nghiïn cûáu loaåi naây giuáp cho viïåc töí hûúáng chia seã hoùåc duâng chung caác nguöìnchûác, quaãn lyá vaâ sùæp xïëp thöng tin trong thöng tin giûäa caác thû viïån trúã nïn phöíthû viïån cuäng nhû xêy dûång hïå thöëng tòm biïën. Búãi leä, luác naây ngön ngûä mö taã taâitin àaáp ûáng thoái quen cuãa ngûúâi duâng tin. liïåu vaâ tòm tin àoâi hoãi caác chuêín mûåc àaãmMaãng àïì taâi naây àûúåc nhiïìu thïë hïå hoåc giaã baão tñnh nhêët quaán giuáp cho viïåc aáp duångphûúng Têy, nhêët laâ úã nhûäng nûúác noái cöng nghïå taåo ra caác hïå thöëng tòm tin tûåtiïëng Anh, daây cöng nghiïn cûáu. Caác taác àöång. Hún thïë nûäa, xaä höåi hoåc têåp ngaây naygiaã vaâ cöng trònh kinh àiïín coá thïí kïí àïën laâ: àoâi hoãi caác böå maáy tòm tin cuãa caác cú quanHaykin vúái “Subject Headings: A practical thöng tin-thû viïån phaãi tiïån sûã duång, phuâguide” [5], Coates vúái “Subject catalog húåp vúái nhêån thûác vaâ thoái quen cuãa ngûúâiheading and structure” [3], Cutter vúái duâng tin nhùçm taåo àiïìu kiïån töëi àa cho moåi“Rules for a dictionary catalog” [4]. Hiïåp ngûúâi tiïëp cêån àûúåc caác nguöìn taâi liïåuhöåi Thû viïån quöëc tïë IFLA cuäng àaä coá möåt phuåc vuå quaá trònh söëng, laâm viïåc, hoåc têåp.chûúng trònh nghiïn cûáu nhùçm biïn soaån Trûúác nhûäng taác àöång naây, caác thû viïåncaác nguyïn tùæc mang tñnh hûúáng dêîn cho tiïn tiïën, àiïín hònh laâ Thû viïån Quöëc höåi(*) Nghiïn cûáu naây àûúåc taâi trúå búãi Àaåi hoåc Quöëc gia Tp. Höì Chñ Minh (VNU-HCM) trong àïì taâi maä söëC2013-38-1.8 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 3/2015 Nghiïn cûáu - Trao àöíiMyä (LC) àaä taåo lêåp vaâ liïn tuåc cêåp nhêåt hïå möåt böå tiïu àïì chuã àïì (TÀCÀ) bùçng tiïëngthöëng caác cöng cuå sûã duång cho quaá trònh Viïåt àaä vaâ àang laâ möåt àoâi hoãi cêëp thiïët tûâBiïn muåc chuã àïì (BMCÀ). LC àaä taåo lêåp thûåc tiïîn. Àaáp ûáng àoâi hoãi naây, TVTT àaävaâ cêåp nhêåt böå cöng cuå bao göìm: (1) Danh choån phûúng thûác khaã thi vaâ tiïët kiïåm nhêëtsaách tiïu àïì chuã àïì chuêín àûúåc thûúâng àïí biïn soaån böå TÀCÀ khúãi àêìu sûã duångxuyïn cêå p nhêå t , goå i tùæ t laâ böå LCSH cho Hïå thöëng thû viïån ÀHQG-HCM, àoá laâ:(Library of Congress Subject Headings), tñch húåp caác TÀCÀ trong caác biïíu ghi àaätrong àoá bao göìm caã tiïu àïì coá giaá trõ, tiïu coá tûâ quaá trònh biïn muåc 10 nùm vûâa quaàïì khöng giaá trõ, caác tham chiïëu vaâ phuå cuãa TVTT, tûâ àoá thiïët l ...