Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Bài: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI

Mục tiêu bài dạy. Sau khi học xong bài học sinh: - Giải thích được sự hoá đen của loài bướm sâu đo bạch dương (Biton betularia) ở vùng công nghiệp nước anh và sự tăng cường sức đề kháng của sâu bọ và vi khuẩn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Bài: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Bài: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHII. Mục tiêu bài dạy.Sau khi học xong bài học sinh:- Giải thích được sự hoá đen của loài bướm sâu đobạch dương (Biton betularia) ở vùng công nghiệpnước anh và sự tăng cường sức đề kháng của sâu bọvà vi khuẩn.- Nêu được vai trò của quá trình đột biến, giao phốivà chọn lọc tự nhiên đối với sự hình thành đặc điểmthích nghi.- Nêu được các ví dụ minh hoạ cho các hình thứcchọn lọc .- Nêu và giải thích được hiện tượng đa hình cân bằngdi tryền.- Giải thích được vì sao các đặc điểm thích nghi chỉhợp lí tương đối, tìm ví dụ minh hoạ.- Phát triển được năng lực tư duy lí thuyết ( phân tíchtổng hợp, so sánh khái quát)II. Phương tiện dạy học.- sơ đồ giải thích sự tăng cường sức đề kháng đốivới DDT của quần thể rận.- Tranh phóng to bọ que, bọ lá…………III. Tiến trình tổ chức dạy học.1. Ổn định lớp.Kiểm tra sỹ số2. Kiểm tra bài cũ.Trình bày tác động của chọn lọc tự nhiên đối với sựtiến hóa của sinh vật?3. Giảng bài mới. Hoạt động thầy & Nội dung tròKể tên các nhân tố I.Giải thích sự hình thànhtiến hoá và cho biết đặc điểm thích nghi.vai trò của từng nhân 1. Sự hoá đen của các loàitố trong tiến hoá? bướm ở vùng công nghiệp.Có 4 nhân tố tiến hoá: a.Thực nghiệm quan sátĐB, GP, CLTN, Các sự thích nghi của bướmcơ chế cách li. Biston betularia: (SGK)Vai trò từng nhân tố b. giải thích:tiến hoá…… Hiện tượng xuất hiện màuTrong tự nhiên, sâu đen ở bướm là kết quả củaăn lá thường có màu quá trình chọn lọc tự nhiêngì? cào cào đất có những biến dị có lợi đãmàu gì? phát sinh ngẩu nhiên trongMàu sắc đó giúp ích quần thể chứ không phải là sự biến đổi của cơ thểgì cho nó?Sâu ăn lá có màu bướm để thích nghi với môi trường.xanh.Cào cào đất có màuxám.Giúp nó thích nghi vớimôi trườngĐặc điểm thích nghiđược hình thành nhưthế nào?Cho học sinh đọc vídụ về sự biến đổi màusắc của bướm Bistonbetunia trong (SGK).Tại sao ở gần khucông nghiệp thì bướm Tóm lại: sự hình thành đặcnày đa số có màu điểm thích nghi là kết quảđen, còn ở vùng nông một quá trình lịch sử chịuthôn đa số lại có màu sự chi phối của 3 nhân tố:trắng? quá trình độ biến, giaoTham khảo nội dung phối, CLTN.sách giáo khoa và trảlời câu hỏi:Vì ở gần khu công 2. Sự tăng cường sức đềnghiệp có nhiều bụi kháng : (sơ đồ)than nên thân cây a. Thực nghiệm quan sát sựbạch dương => màu tăng cường sức đề khángđen bướm đậu trên của rận đối với DDTthân cây chim sâu khó (SGK).phát hiện hơn bướmtrắng.Còn ở vùng nông thônthìd ngược lại.Ban đầu quần thểbướm chỉ có một loại b. Giải thíchkiểu hình là bướm Giả sử tính kháng D DTtrắng về sau xuất hiện do 4 gen lặn a, b, c, d tácthêm loại bướm đen động bổ sung thì kiểu genvậy màu đen do đâu aaBBCCDD có sức đề kháng kém hơn kiểu genmà có ?Do sự xuất hiện một aabbCCDD, aabbccDDcách ngẩu nhiên trong sức đề kháng tốt nhất thuộc và ngẩu về kiểu gen aabbccdd.quần thểnhiên nó giúp sinh vật Tính đa hình về kiểu genthích nghi hơn với trong quần thể giao phốimôi trường nên nó giải thích vì sao khi dùngđược giữ lại được di một loại thuốc trừ sauu mớitruyền và ngày càng dù với liều cao cũng khôngphổ biến. hi vọng tiêu diệt được hếtSự hình thành đặc toàn bộ sâu bọ cùng mộtđiểm thích nghi chịu lúc. => phải biết sử dụngsự tác động của các liều thuốc thích hợp.nhân tố nào?Quá trình chọn lọc tựnhiên chịu sự tácđộng của 3 nhân tố:quá trình đột biến, qútrình giao phối và quá chọn lọc tựtrìnhnhiên.Vi khuẩn gây bệnhthường có hiện tượngkháng thuốc. Tại sao?Do vi khuẩn có gen II. Hiện tượng đa hìnhkháng thuốc = khả cân bằng di truyền :năng thích nghi. Trong sự đa hình cân bằng Hãy cho biết hiệu quả không có sự thay thế hoànsử dung thuốc DDT toàn một alen này bằng một những năm: alen khác là sự ưu tiên ditrong1994, 1948, 1954, trì các thể dị hợp về một1957?Tham khảo sách giáo gen hoặc một nhóm gen.khoa => liệt kê kết III.Sự hợp lí tương đối:quả.Nêu câu hỏi cho họcsinh thảo luận.1. giải thích sự tăng cường sức đề kháng của vi khuẩn bằng cơ chế di truyền?2. hãy cho biết biện pháp khác phục đối Mỗi đặc điểm thích nghi hiện tượng kháng chỉ có tính hợp lí tương đối: thuốc của vi khuẩn? nghĩa là 1 đặc điểm vốn cóTìm thêm một số ví dụ lợi trong hoàn cảnh cũ nhưng trở thành bất lợiminh hoạ. trong hoàn cảnh mới. VàThời gian thoả luận: 5 dạnh cũ được thay thế bằngphút. dạng mới thích nghi hơn.Ngồi lại theo nhóm để Ngay trong hoàn cảnh phùthảo luận hợp đặc điểm thích nghi chỉTham khảo SGK để hợp lí tưong đối.tìm nội dung trả lời.Giả sử tính kháng DDT do 4 gen lặn a, b,c, d tác động bổ sung kiểu genthì có sứcaaBBCCDDđề kháng kém hơnkiểu genaabbCCDD, sức đềaabbccDDkháng tốt nhất thuộcvề kiểu genaabbccdd.-phải biết sử dụng liềuthuốc thích hợpĐột biến và các biếndị tổ hợp xuất hiệnmột cách ngẩu nhiêntrong quần thể.Tồn tại song với cácdạng bình thường =>tạo nên sự đa dạng vềkiểu gen trong quầnthể.Đối tượng của chọnlọc tự nhiên là gì?Nếu là đột biến trungtính thì nó sẽ tồn lạinhư thế nào trongquần thể?Quần thể có nhiềukiểu gen cùng songsong tồ tại gọi là quầnthể có sự cần bằng vềmặt di truyền.Ơ vịt đặc điểm nàogiúp nó thích ng ...