Giáo dục vì sự phát triển bền vững – Bước phát triển mới về chất của giáo dục môi trường

Bài viết trên cơ sở tiếp thu những kinh nghiệm của giáo dục môi trường, làm rõ nội dung của khái niệm phát triển bền vững giáo dục môi trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo dục vì sự phát triển bền vững – Bước phát triển mới về chất của giáo dục môi trườngKû yÕu Héi th¶o khoa häc Khoa §Þa lÝ – Tr−êng §HSP Hµ Néi, 5/2005 Gi¸o dôc v× sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng- b−íc ph¸t triÓn míi vÒ chÊt cña gi¸o dôc m«i tr−êng TS TrÇn §øc TuÊn Khoa §Þa lÝ - Tr−êng §HSP Hµ NéiI. §Æt vÊn ®Ò Héi nghÞ th−îng ®Ønh cña Liªn hîp quèc vÒ m«i tr−êng vµ ph¸t triÓnn¨m 1992 t¹i Rio de Janeiro ®· kh¼ng ®Þnh r»ng thÕ giíi hiÖn ®¹i sÏ kh«ngcã t−¬ng lai nÕu kh«ng ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ nhÊn m¹nh r»ng gi¸o dôcph¸t triÓn bÒn v÷ng (tiÕng Anh Education for substainable development)lµ mét trong nh÷ng c«ng cô chñ chèt ®Ó loµi ng−êi ®¹t ®−îc môc tiªu tèi caocña m×nh lµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Tõ ®ã ®Õn nay gi¸o dôc ph¸t triÓn bÒn v÷ng®· lµ ®Ò tµi cña nhiÒu cuéc héi th¶o khoa häc vµ lµ ®èi t−îng cña nhiÒu dù¸n lín nhá trªn toµn thÕ giíi, ®Æc biÖt ë c¸c n−íc ph¸t triÓn. Víi môc tiªukh¼ng ®Þnh ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña gi¸o dôc ph¸t triÓn bÒn v÷ngtheo khuyÕn nghÞ cña Héi nghÞ th−îng ®Ønh vÒ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ëJohanesberg (Nam Phi) n¨m 2002 Liªn hiÖp quèc ®· tuyªn bè tõ n¨m 2005®Õn n¨m 2014 lµ thËp kØ cña gi¸o dôc ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Gi¸o dôc ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ gi¸o dôc m«i tr−êng cã quan hÖ rÊtmËt thiÕt víi nhau nh−ng kh«ng ph¶i lµ hai kh¸i niÖm ®ång nhÊt. V× vËy,®iÒu quan träng lµ trªn c¬ së tiÕp thu nh÷ng kinh nghiÖm cña gi¸o dôc m«itr−êng, cÇn ph¶i lµm râ néi dung cña kh¸i niÖm ph¸t triÓn bÒn v÷ng. §©ycòng lµ môc tiªu cña bµi viÕt nµy.II. Gi¸o dôc ph¸t triÓn bÒn v÷ng: Môc tiªu hµng ®Çu cñanhµ tr−êng hiÖn ®¹i1. Kh¸i niÖm ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ gi¸o dôc ph¸t triÓn bÒn v÷ng Sau Héi nghÞ th−îng ®Ønh cña Liªn hîp quèc vÒ M«i tr−êng vµ Ph¸ttriÓn n¨m 1992 ë Rio de Janeiro kh¸i niÖm ph¸t triÓn bÒn v÷ng ngµy cµng®−îc phæ biÕn réng r·i. Héi nghÞ Rio ®· kh¼ng ®Þnh r»ng ph¸t triÓn bÒnv÷ng lµ võa lµ môc tiªu, võa lµ con ®−êng ph¸t triÓn tÊt yÕu thÕ giíi hiÖn®¹i. ë ®©y, ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®−îc hiÓu lµ sù ph¸t triÓn ®¸p øng nh÷ngnhu cÇu cña hiÖn t¹i mµ kh«ng lµm h¹i ®Õn viÖc c¸c thÕ hÖ t−¬ng lai tho¶m·n c¸c nhu cÇu cña m×nh. ViÖc cam kÕt thùc hiÖn sù ph¸t triÓn bÒn v÷ngthÕ hÖ h«m nay thÓ hiÖn l−¬ng t©m vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi thÕ hÖ t−¬ng lai.102 Ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®ßi hái c¸c lÜnh vùc sinh th¸i, kinh tÕ vµ x· héiph¶i kÕt hîp chÆt chÏ vµ ph¸t triÓn mét c¸ch hßa hµi víi nhau (Majer 1998,S223). §iÒu ®ã cã nghÜa lµ khi ®Èy m¹nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng cÇn ph¶i quant©m chó ý thiÕt lËp sù liªn kÕt g¾n bã cña c¸c môc tiªu sinh th¸i (b¶o vÖ m«itr−êng vµ tù nhiªn), kinh tÕ (sù ph¸t triÓn kinh tÕ) vµ x· héi (c«ng b»ng x·héi) vµ sù t¸c ®éng t−¬ng hç cña ba lÜnh vùc nµy (Hép 1). Ph¸t triÓn bÒn v÷ng kh«ng ph¶i lµ ngõng ph¸t triÓn ®Ó b¶o tån c¸c tµinguyªn thiªn nhiªn mµ ph¶i ph¸t triÓn theo nh÷ng nguyªn t¾c míi vµ nh÷ngchiÕn l−îc míi. Nh÷ng chiÕn l−îc cña sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ: - ChiÕn l−îc hiÖu qu¶: môc tiªu cña chiÕn l−îc nµy lµ t¨ng c−ênghiÖu qu¶ cña c¸c mèi quan hÖ input-output trong viÖc sö dông c¸c nguån tµinguyªn th«ng qua nh÷ng ®æi míi vÒ c«ng nghÖ vµ ph©n bè s¶n xuÊt. - ChiÕn l−îc tån t¹i: chiÕn l−îc nµy h−íng tíi môc tiªu c¶i thiÖn sùhoµ hîp cña c¸c dßng vËt chÊt n¨ng l−îng b»ng viÖc sö dông, ch¼ng h¹nc¸c chÊt t¸i sinh hoÆc c¸c hîp chÊt thay thÕ. - ChiÕn l−îc l©u bÒn: chiÕn l−îc nµy cã môc tiªu n©ng cao tÝnh bÒnv÷ng cña c¸c s¶n phÈm vµ vËt liÖu. - ChiÕn l−îc hoµn thiÖn: víi chiÕn l−îc nµy con ng−êi mong muènt¹o ra nh÷ng thay ®æi vÒ quan niÖm vµ t¹o ra nh÷ng mÉu tiªu dïng vµ hµnhvi sö dông tiÕt kiÖm tµi nguyªn vµ gi÷ g×n m«i tr−êng. - ChiÕn l−îc chiÕn l−îc ®oµn kÕt, chung sèng hoµ b×nh nh»m ph¸ttriÓn sù s½n sµng gióp ®ì nh÷ng céng ®ång d©n c− nhá (gia ®×nh, lµng xãm,tr−êng häc, c¬ quan…) còng nh− ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c dÞch vô x· héi LÜnh vùc x· héi LÜnh vùc kinh tÕ Th¸ch thøc Th¸ch thøc - Hè s©u ng¨n c¸ch gi÷a - Toµn cÇu ho¸ c¸c dßng ch¶y giµu vµ nghÌo ngµy cµng hµng ho¸ vµ tµi chÝnh lín - Nguy c¬ c¹n kiÖn tµi nguyªn vµ - D©n chñ bÞ trµ ®¹p khñng ho¶ng kinh tÕ HiÖu C«ng - Bïng næ d©n sè - TrËt tù kinh tÕ thÕ giíi kh«ng qu¶ b»ng x· - Ch ...