Giáo trình bảo quản nông sản - Chương 5: Môi trường bảo quản nông sản

Sau khi thu hoạch và vận chuyển, nông sản được tồn trữ trong một môi trường nhất định. Môi trường này bao gồm: môi trường vật lý, môi trường sinh vật trong đó có cả các sinh vật có hại (dịch hại) và cả sinh vật có lợi cho bảo quản nông sản.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình bảo quản nông sản - Chương 5: Môi trường bảo quản nông sản CHƯƠNG V MÔI TRƯ NG B O QU N NÔNG S N Sau khi thu ho ch và v n chuy n, nông s n ñư c t n tr trong m t môi trư ng nh t ñ nh.Môi trư ng này bao g m: - Môi trư ng v t lý (y u t khí h u th i ti t và các tác ñ ng cơ gi i) và - Môi trư ng sinh v t trong ñó có c các sinh v t có h i (d ch h i) và c các sinh v t có l icho b o qu n nông s n. Môi trư ng sinh v t xung quanh nông s n s ñư c trình bày trong chương VI trong giáotrình này nên chương này ch y u trình bày nh hư ng c a m t s y u t v t lý c a môi trư ngñ n nông s n. Môi trư ng v t lý xung quanh nông s n ñư c chia thành 3 khu v c: 1. ð i khí h u: Là môi trư ng v t lý xung quanh kho tàng hay bao bì gián ti p ch a ñ ngnông s n. Nó ph thu c ch t ch vào ñi u ki n khí h u th i ti t khu v c có kho b o qu n.Kho ng cách gi a nó v i nông s n là xa nh t so v i các khu v c khác nên ñư c g i là khu v ccó nh hư ng gián ti p ñ n nông s n. 2. Ti u khí h u: Sau ñ i khí h u, g n nông s n hơn là ti u khí h u. Là môi trư ng v t lýtrong kho tàng. Nó ch u nh hư ng c a ñ i khí h u, k t c u kho tàng hay bao bì và tính ch t v tlý c a kh i nông s n. 3. Vi khí h u: Là môi trư ng v t lý xung quanh b m t nông s n. Nó ph thu c vào ti u khíh u và ñ c ñi m c a nông s n. Ti u và vi khí h u có nh hư ng tr c ti p ñ n nông s n trong b oqu n. Các khu v c môi trư ng v t lý k trên có nh hư ng l n nhau (xem hình 1.5.) Hình 1.5. Các khu v c môi trư ng v t lý xung quanh nông s n 1. ð i khí h u 2. Ti u khí h u 3. Vi khí h u Theo sơ ñ trên, ñ i khí h u và vi khí h u nh hư ng ñ n ti u khí h u. ð i khí h u nhhư ng nhi u ñ n ti u khí h u còn h u như vi khí h u không có nh hư ng gì ñ n ñ i khí h u. Vi c ñi u ch nh ñ i và vi khí h u khó khăn nên ch y u ngư i ta ñi u ch nh vi khí h uthông qua ti u khí h u ñ t o môi trư ng b o qu n thích h p cho nông s n.Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình B o qu n nông s n --------------------------------------------- 681. ð c ñi m khí h u th i ti t Vi t Nam Nư c ta, xét v v trí ñ a lý thì n m trong khu v c khí h u nhi t ñ i gió mùa. Tuy nhiên, do nh hư ng c a ñ cao ñ a hình và gió mùa ñông b c mùa ñông nên có th nói Vi t Nam có khíh u nhi t ñ i gió mùa có mùa ñông l nh mi n B c. C nư c ñư c chia thành 6 vùng khí h u khác nhau. ðó là: - Vùng Tây B c B : ðư c dãy Hoàng Liên Sơn che ch n gió mùa ðông b c nên khu v cnày ñư c coi là m nh t (tr vùng núi cao) và khô nh t mi n B c. Khi khu v c ñ ng b ng B cb m ư t (tháng 3) thì khu v c này khá khô ráo. Tuy nhiên, mùa nóng (tháng 7 – 8), vùng nàycó mưa nhi u, mưa l n nên ñ m không khí cao và g p nhi u khó khăn khi v n chuy n nôngs n. - Vùng ðông B c B (bao g m khu v c Hà N i): ð t th p và ch u nh hư ng tr c ti p c agió mùa ñông b c nên vùng này khá nóng, khá m trong mùa nóng nhưng khá l nh trong mùal nh. Có nhi u ngày trong mùa l nh, nhi t ñ không khí có th xu ng dư i 0 0 C vùng núi cao.Vùng này cũng là vùng có nhi u bão nh t nư c ta. Trung bình hàng năm có t i 5 – 10 cơn bãoho c tr c ti p ho c gián ti p nh hư ng ñ n vùng này. Bão v mang ñ m không khí cao nênkho tàng, bao bì nhanh hư h ng và gây l t úng t i nhi u nơi. Trong vùng, ch có kho ng 3 thángtrong năm (tháng 10 – 12) có ñ m không khí th p (dư i 80 %). Có 2 th i ñi m trong năm ñ m không khí r t cao (tháng 3,4 và tháng 8,9). - Vùng B c Trung B (t Ngh An ñ n Th a Thiên – Hu ): Vùng này có ñ c ñi m khí h u g n gi ng vùng ðông B c B nhưng m hơn, có th có gióTây (gió Lào) tháng 4-5 và mùa mưa thư ng ñ n mu n (tháng 11 – 1). - Vùng Nam Trung B (t ðà N ng ñ n Bình Thu n): Vùng này m hơn vùng B c Trung B do ch u nh hư ng y u c a gió mùa ñông b c nhưngmưa mu n và r t l n m i khi có gió mùa ñông b c tràn v phia b c (tháng 11 – 12). Có m tvùng ñư c coi là nóng nh t nhưng cũng khô nh t c nư c. ðó là vùng Ninh Thu n, Bình Thu n.Do có khí h u bi n và ñ m không khí th p nên t i ñây có th phát tri n t t m t s cây tr ng vàv t nuôi mà nh ng nơi khác khó phát tri n như: Nho, t i, cam, thanh long, bò, c u, ñà ñi u,… - Vùng Tây nguyên trung b : N m ñ cao trên 500 m trên m c nư c bi n và có ñ t ñbadan, vùng này có l i th l n ñ phát tri n các cây công nghi p như cao su, caphê, ñi u,ngô,…H n ch l n nh t c a vùng này là thi u nư c nghiêm tr ng v mùa khô (tháng 11 – 5).Tuy nhiên, có th th y vùng này cơ b n là thu n l i cho b o qu n nông s n nói chung và b oqu n h t nói riêng. - Vùng Nam B : Không nh hư ng c a bão và gió mùa ñông b c nên vùng này có th i ti tkhá n ñ nh, ñ c bi t là nhi t ñ không khí. Mùa khô vùng này cũng gây khá nhi u khó khăncho s n xu t và ñ i s ng nhưng l i khá thu n l i cho b o qu n nông s n.2. nh hư ng c a m t s y u t v t lý c a môi trư ng ñ n nông s n2.1. nh hư ng c a nhi t ñ Nhi t ñ là khái ni m dùng ...