Giáo trình côn trùng part 10

Tham khảo tài liệu giáo trình côn trùng part 10, tài liệu phổ thông, sinh học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình côn trùng part 10 ThÝ dô sau ®©y cho thÊy kÕt qu¶ tÝnh to¸n theo ph−¬ng ph¸p n y kh¸ s¸t ®óng víithùc tÕ: Sè løa lý Sè løa thùc C (t0C) K (t0C) §Þa ph−¬ng C/K thuyÕt G tÕ A 869.3 568.2 1.27 1 1 B 1417.6 - 2.07 2 2 C 1691.8 - 2.50 2-3 3 D 2285.4 - 3.34 3-4 3-4 b. ¶nh h−ëng cña nhiÖt ®é ®Õn quy luËt ph¸t sinh ph¸t triÓn cña c«n trïng Quan s¸t trong tù nhiªn chóng ta thÊy r»ng t×nh h×nh ph¸t sinh ph¸t triÓn cña mçilo i c«n trïng ®Òu tu©n theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh. §©y l kÕt qu¶ cña mèi quan hÖr ng buéc gi÷a nhu cÇu nhÊt ®Þnh vÒ nhiÖt ®é cña mçi lo i c«n trïng v sù diÔn biÕn cãtÝnh quy luËt cña khÝ hËu thêi tiÕt h ng n¨m ë mçi ®Þa ph−¬ng. VÝ dô s©u x¸m, thÝchnhiÖt ®é thÊp kho¶ng 15 - 250C, nªn h ng n¨m ë ®ång b»ng B¾c bé lo i s©u n y chØ ph¸tsinh ph¸ h¹i trong vô ®«ng xu©n. Trong lóc ®ã ë Sapa, do khÝ hËu m¸t quanh n¨m nªnlo i s©u h¹i n y cã thÓ ph¸t sinh ph¸ h¹i ngay c¶ trong mïa hÌ. So s¸nh t×nh h×nh ph¸tsinh ph¸t triÓn cña hai lo i s©u ®ôc th©n lóa chÝnh ë n−íc ta còng thÊy râ ®iÒu n y. Lo is©u ®ôc th©n lóa 5 v¹ch yªu cÇu nhiÖt ®é kh«ng cao l¾m (kho¶ng 23 - 260C) nªn ph¸tsinh ph¸ h¹i m¹nh v o ®Çu vô chiªm xu©n v cuèi vô mïa. Ng−îc l¹i lo i s©u ®ôc th©nlóa hai chÊm yªu cÇu nhiÖt ®é cao h¬n nªn ph¸ h¹i chñ yÕu v o cuèi vô chiªm xu©n v®Çu vô mïa. c. ¶nh h−ëng cña nhiÖt ®é ®Õn quy luËt ph©n bè cña c«n trïng Mçi lo i c«n trïng ®Òu yªu cÇu mét ph¹m vi nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh ®Ó sinh sèng thuËnlîi nhÊt. ChÝnh v× vËy sù ph©n bè cña chóng trong tù nhiªn kh«ng ph¶i l tïy tiÖn mtu©n theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh, ®ã l nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é thÝch hîp. Sùkh¸c biÖt râ rÖt vÒ khu hÖ c«n trïng cña c¸c vïng khÝ hËu trªn tr¸i ®Êt l mét thÝ dô ®iÓnh×nh vÒ vÊn ®Ò n y. ë n−íc ta, lo i s©u gai h¹i lóa chØ ph©n bè ph¸ h¹i nÆng ë vïng ®ångb»ng ven biÓn, v× chóng thÝch ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é t−¬ng ®èi cao v sù chªnh lÖch gi÷a c¸cmïa kh«ng lín. Ng−îc l¹i lo i bä xÝt d i h¹i lóa Leptocorisa acuta Fabr. do −a thÝchnhiÖt ®é t−¬ng ®èi thÊp nªn chóng ph©n bè nhiÒu ë vïng rõng nói n−íc ta. d. ¶nh h−ëng cña nhiÖt ®é ®Õn søc sinh s¶n cña c«n trïng Søc sinh s¶n v nhÞp ®iÖu sinh s¶n cña c«n trïng phô thuéc rÊt chÆt chÏ v o ®iÒukiÖn nhiÖt ®é m«i tr−êng. Qua c¸c thùc nghiÖm ng−êi ta biÕt r»ng c¸c s¶n phÈm sinh dôccña c¸c c¸ thÓ ®ùc v c¸i chØ ®−îc h×nh th nh ë mét ph¹m vi nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh v chØ®¹t ®−îc sè l−îng tèi ®a ë ®iÓm cùc thuËn. RÊt nhiÒu thÝ dô cho thÊy r»ng ngay ëkho¶ng nhiÖt ®é h¬i l¹nh hoÆc h¬i nãng (thuéc ph¹m vi nhiÖt ®é c«n trïng ho¹t ®éng)c«n trïng tuy vÉn sinh tr−ëng ph¸t triÓn nh−ng trë nªn bÊt dôc hoÆc sinh s¶n rÊt kÐm.Theo dâi s©u c¾n giÐ thÊy r»ng søc sinh s¶n cña ng i c¸i lín nhÊt ë nhiÖt ®é 19 - 230C; ë 217Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Côn trùng h c ñ i cương ---------------------------------300C søc ®Î ® gi¶m sót râ rÖt, cßn ë 350C ng i ho n to n kh«ng ®Î trøng. Sù dao ®éngnhiÖt ®é ng y ®ªm còng cã ¶nh h−ëng ®Õn søc ®Î cña c«n trïng. ThÝ dô, ë 2 lo i rÖpAphis gossypii v Aphis laburni, biªn ®é dao ®éng nhiÖt ®é ng y ®ªm c ng nhá søc sinhs¶n cña rÖp c ng m¹nh, cßn ë mét biªn ®é qu¸ lín nh− nhiÖt ®é tèi thiÓu cña ng y ®ªmthÊp h¬n 100C v nhiÖt ®é tèi ®a cña ng y ®ªm cao h¬n 300C ho¹t ®éng ®Î con cña c¸clo i rÖp n y bÞ ®×nh trÖ (Iakhontop, 1930). e. ¶nh h−ëng cña nhiÖt ®é ®Õn ho¹t tÝnh cña c«n trïng Quan s¸t trong tù nhiªn chóng ta rÊt dÔ thÊy r»ng mçi lo i c«n trïng thÝch ho¹t ®éngv ho¹t ®éng m¹nh nhÊt trong mét ph¹m vi nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh. §iÒu n y chøng tá nhiÖt®é m«i tr−êng ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ho¹t tÝnh cña c«n trïng. Trong c¸c h nh vi cña c«n trïng nh− kiÕm ¨n, t×m ®«i giao phèi, t×m n¬i sinh s¶n,kh¶ n¨ng di chuyÓn v trèn tr¸nh kÎ thï, th× ho¹t tÝnh kiÕm ¨n chÞu ¶nh h−ëng cña ®iÒukiÖn nhiÖt ®é lín nhÊt. ThÝ dô, bä nh¶y h¹i rau Phyllotreta vitata Fab, trong ®iÒu kiÖnmïa hÌ, lo i n y ph¸ h¹i m¹nh nhÊt v o lóc s¸ng sím v chiÒu m¸t. Nh−ng vÒ mïa®«ng, bä nh¶y h¹i rau chØ bß lªn c©y ph¸ h¹i lóc trêi Êm ¸p (th−êng vÒ buæi tr−a), cßnnh÷ng lóc trêi rÐt chóng Èn nÊp ë mÆt d−íi l¸ rau hoÆc trong líp ®Êt mÆt ë xung quanhgèc rau v ngõng ¨n. Trong c«ng t¸c nghiªn cøu phßng trõ s©u h¹i, nh÷ng hiÓu biÕt vÒ mèi quan hÖ gi÷anhiÖt ®é v ho¹t tÝnh cña c«n trïng cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng. Nã chØ dÉn viÖc ®iÒutra ph¸t hi ...