Giáo trình đa dạng động vật part 10

Cơ thể phân đốt, mỗi đốt có một đôi phụ bộ và tùy theo nhiệm vụ mà các phụ bộ này có cấu tạo khác nhau: + Râu 1 có 1, 2 hay 3 nhánh tùy theo loài với nhiệm vụ là khứu giác và xúc giác do hạch thần kinh não điều khiển, phần này tươngứng với xúc biện. + Râu A2 do phần phụ đốt thân thứ 1 biến đổi thành, râu này có 2 nhánh và làm nhiệm vụ xúc giác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình đa dạng động vật part 10Chæång 9: Ngaình chán khåïp... - Cå thãø phán hoïa roí thaình ba pháön laì âáöu, thán vaì buûng. Tuy váûy tuìy theoloaìi maì caï âäút trãn cå thãø coï khuynh hæåïng kãút laûi vaì boüc chung trong mäüt voí giaïp(giaïp âáöu ngæûc). Hçnh 9.1: Màût càõt doüc cuía mäüt con täm thãø hiãûn cáúu taûo trong cuía giaïp xaïc (theo Root). - Cå thãø phán âäút, mäùi âäút coï mäüt âäi phuû bäü vaì tuìy theo nhiãûm vuû maì caïcphuû bäü naìy coï cáúu taûo khaïc nhau: + Ráu 1 coï 1, 2 hay 3 nhaïnh tuìy theo loaìi våïi nhiãûm vuû laì khæïu giaïc vaì xuïc giaïc do haûch tháön kinh naîo âiãöu khiãøn, pháön naìy tæångæïng våïi xuïc biãûn. + Ráu A2 do pháön phuû âäút thán thæï 1 biãún âäøi thaình, ráu naìy coï 2 nhaïnh vaì laìm nhiãûm vuû xuïc giaïc. + Haìm trãn gäöm hai nhaïnhhay mäüt phiãún nghiãön, coï xuïc biãûn hay khängg coï. Xuïc biãûn do nhaïnh trong cuía phiãún nghiãön biãún âäøi thaình. + Haìm dæåïi 1 vaì 2 coï hai nhaïnh. + màõt cuîng âæåüc xem nhæ laì phuû bäü vç màõt coï cuäúng vaì khi màõt bë âæït thç noï seî taïi sinh thaình ráu. 137 DÆÅNG TRÊ DUÎNG. 2000 - Hãû hä háúp: åí giaïp xaïc tháúp khäng coï cå quan hä háúp chuyãn biãût cho nãnquaï trçnh trao âäøi cháút diãùn ra trãn bãö màût cå thãø, riãng caïc loaìi giaïp xaïc cao coï cåquan hä háúp chuyãn hoïa laì nhæîng táúm mang hay såüi mang nàòm åí gäúc caïc pháönphuû. - Hãû tuáön hoaìn gäömcoï tim vaì caïc maûch maïu,maïu khäng coï maìu âoí vçâáy laì hemocyanin våïi nhánlaì Cu2+. - Hãû tiãu hoïa gäöm coï Hçnh 9.2: hãû tuáön hoaìn cuía täm (theo Gegenbaur).miãûng, daû daìy, ruäüt vaì háûu män nhæng ruäüt âæåüc chia thaình 3 pháön: pháön træåïc coïchitin loït åí màût trong, pháön giæîa coï dëch tiãu hoïa do gan tiãút vaìo. - Hãû baìi tiãút do háûu âån tháûn biãún âäøi thaình tuyãún ráu vaì tuyãún haìm. - Tuyãún näüi tiãút coìn coï tuyãún läüt xaïc coìn goüi laì tuyãún Y giuïp con váût sinhtræåíng vaì taïi sinh, tuyãún xoang åí cuäúng màõt âiãöu khiãøn sæû läüt xaïc vaì sinh træåíng,sinh træïng cuìng våïi sæû biãún maìu. Tuyãún sinh tinh nàòm saït våïi äúng sinh tinh, noïkiãøm soaït moüi sæû phán hoïa sinh duûc åí con âæûc, riãng åí con caïi thç di buäöng træïngchi phäúi. Tuyãún X kçm haîm sæû tàng træåíng cuía tuyãún sinh tinh. - Hãû tháön kinh bao gäöm chuäøi haûch keïp nàòm åí pháön buûng, chuäøi naìy coï thãøco ngàõn hay táûp trung laûi. - Caïc giaïc quan nhæ xuïc giaïc do läng trãn ráu hay raîi raïc trãn cå thãø âaîmnháûn, tuïi thàng bàòng nàòm åí gäúc ráu A2 cuía bäü Decapoda hoàûc åí nhaïnh trong chánbuûng 6 cuía Mysidacea, màõt laì daûng màõt keïp. - Âæûc caïi phán tênh, sinh saín hæîu tênh. Træïng thuû tinh seî qua mäüt säú giaiâoaûn biãún thaïi räöi hçnh thaình nãn con træåíng thaình hay cuîng coï hiãûn tæåüng sinhsaín âån tênh nhæ åí giaïp xaïc tháúp. 2. Mäüt säú giäúng loaìi thæåìng gàûp138Chæång 9: Ngaình chán khåïp... a. Phán låïp giaïp xaïc låïn (Malacostraca) + Bäü decapoda Bäü phuû Natantia - Pháön buûng vaì pháön phuû buûng phaït triãøn thêch æïng våïi läúi säúng båi läüi. - Kêch thæåïc cå thãø låïn, pháön âáöu vaì ngæûc nàòm chung trong mäüt voí giaïp (goüi laì giaïp âáöu ngæûc). Coï ba âäi chán haìm, 5 âäi chán ngæûc vaì 6 âäi chán buûng. - Giaïp âáöu ngæûc keïo daìi vãö phiaï træåïc taûo thaình chuíy, coï ràng åí caûnh trãn vaì caûnh dæåïi. Säú læåüng vaì sæû phán bäú cuía ràng chuíy laì âàûc âiãøm phán loaûi. a/b Cäng thæïc ràng chuíy âæåüc xaïc âënh nhæ sau CR = våïi a: säú ràng trãn c giaïp âáöu ngæûc; b: täøng säú ràng caûnh trãn vaì c: täøng säú ràng åí caûnh dæåïi. - Trãn giaïp coìn coï gåì, gai, raînh nhæ: gåí raînh trãn chuíy, gåì raînh ráu, raînh tim mang, gai ráu, gai gan ... - Trãn pháön buûng coï 5 âäi chán båi vaì 1 âäi chán âuäi (telson), mäùi âäi chán âãöu coï cáúu taûo daûng hai nhaïnh. - Hoü Palaemonidae: âäi chán ngæûc 1 vaì 2 coï daûng kçm, voìng voí âäút thán säú 2 bao truìm voìng voí 1 vaì 3, ráu 1 coï 3 nhaïnh. Macrobrachium: Coï gai ráu vaì gai gan, khäng coï gai mang. Exopalaemon: coï gai ráu, gai mang, khäng coï gai gan, chuíy daìi hçnh σ Palaemonetes: coï gai ráu, gai mang, khäng coï gai gan, chuíy khäng coï maìonhä cao. Leptocarpus: chè coï gai ráu - Hoü Penaeida ...