Giáo trình di truyền học part 7

Vì vậy các tế bào thường được cho sinh trưởng trong các môi trường pha loãng. Chẳng hạn, thử hình dung 1.000 tế bào được cho vào trong một cái lọ và sau đó có 1.000.000 tế bào dược sinh ra trong đó. Nếu mất độ tế bào quá dày đặc, thì chúng sẽ sinh trưởng chậm lại. Để ngăn chặn sự suy giảm các tế bào, thì một phần mẫu đại diện của các tế bào (ví dụ, một mL chứa 1.000 tế bào) sẽ được chuyển sang một lọ mới và sẽ sinh trưởng. Quá trình lấy một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình di truyền học part 7 141cỡ. Vì vậy các tế bào thường được cho sinh trưởng trong các môi trường phaloãng. Chẳng hạn, thử hình dung 1.000 tế bào được cho vào trong một cái lọ vàsau đó có 1.000.000 tế bào dược sinh ra trong đó. Nếu mất độ tế bào quá dày đặc,thì chúng sẽ sinh trưởng chậm lại. Để ngăn chặn sự suy giảm các tế bào, thì mộtphần mẫu đại diện của các tế bào (ví dụ, một mL chứa 1.000 tế bào) sẽ đượcchuyển sang một lọ mới và sẽ sinh trưởng. Quá trình lấy một số tế bào từ lọ nàyvà cho sinh trưởng tiếp tục trong một lọ mới cho đến khi nhà nghiên cứu có đủ sốlượng tế bào để tiến hành thí nghiệm. Có nhiều cách khác nhau để đo ttốc độ sinh trưởng. Đôi khi, người ta bổ sungcác dNTP có đánh dấu đồng vị phóng xạ (radioactive) vào môi trường nuôi cấycác tế bào. Khi các tế bào tái bản các DNA của chúng, chúng sẽ kết hợp cácdNTP vào trong DNA của chúng và qua đó có thể định lượng được. Phương pháptái bản DNA này thường được dùng để dành các mẫu mô sống hoặc các tế bàoeukaryote được cho sinh trưởng trong các đĩa nuôi cấy. Các vi khuẩn, nấm menvà nhiều vi sinh vật khác thường được đếm một cách trực tiếp.Hình 6.3 Các đường cong sinh trưởng. Đồ thị bên trái cho thấy tốc độ sinhtrưởng được biểu thị bằng các chấm trên một thang tuyến tính. Đồ thị bên phảicho thấy cùng số liệu đó trên thang logarith.1. Các thể đột biến của vi khuẩn Để phân tích di truyền ở vi khuẩn thường dùng các thể đột biến sau : (i) Đột biến khuyết dưỡng (auxotroph): Các thể đột biến không có khảnăng tổng hợp chất cần thiết như kiểu dại (hay thể nguyên dưỡng,prototroph) và do đó, không sinh trưởng được nếu không thêm vào môitrường chất dinh dưỡng đó. Ví dụ, thể đột biến khuyết dưỡng methioninkhông sống được trên môi trường chỉ chứa muối vô cơ (môi trường tốithiểu, minimal medium) nhưng nếu thêm methionin vào thì nó sống được. (ii) Đột biến kháng chất kháng sinh: Những đột biến này có thể sinhtrưởng được khi có chất kháng sinh trong môi trường, như streptomycin 142(str) hay tetracyclin (tet). Ví dụ, tế bào mẫn cảm với streptomycin (Strs)làkiểu dại và không mọc trên môi trường có streptomycin nhưng những thểđột biến kháng streptomycin (Strr) lại mọc được. (iii) Đột biến nguồn carbon: Các thể đột biến này không sử dụng đượcmột cơ chất nào đó làm nguồn năng lượng hay nguồn cung cấp carbon. Vídụ, thể đột biến lac- không sử dụng đường lactose. Môi trường mà trên đó mọi vi khuẩn đều mọc được được gọi là môitrường không chọn lọc. Nếu môi trường chỉ cho một kiểu tế bào mọcđược, thì gọi là môi trường chọn lọc. Ví dụ, môi trường chứa streptomycinlà chọn lọc cho thể đột biến Strr và môi trường tối thiểu chứa lactose làchọn lọc cho Lac+. Để lai vi khuẩn người ta trộn hai thể đột biến khuyếtdưỡng khác nhau với nhau, chẳng hạn a b c d+ e+ f+ và a+ b+ c+ d e f, rồiđem cấy hỗn hợp lai lên môi trường tối thiểu, các tế bào nào mọc đượctrên môi trường này chính là các tế bào lai nguyên dưỡng (a+ b+ c+ d+ e+ f+).2. Kiểu hình và kiểu gene của vi khuẩn Trong di truyền học vi khuẩn, kiểu gene và kiểu hình được ký hiệunhư sau: (i). Kiểu gene: Các gene vi khuẩn được đặt tên bằng cách sử dụngdanh pháp di truyền tiêu chuẩn do Demerec đề nghị. Mỗi gene được kýhiệu bằng chữ cái thường in nghiêng, và dấu (+) hay (-) để chỉ có manghay không mang tính trạng nào đó, hoặc s hay r để chỉ tính mẫn cảmhay kháng với chất nào đó. (ii) Kiểu hình được ký hiệu bằng ba chữ cáivới ký hiệu như kiểu gene nhưng với chữ cái đầu viết hoa.(xem Bảng 6.1). Bảng 6.1 Một số ký hiệu kiểu gene và kiểu hình của di truyền học vi khuẩn Ký hiệu Kiểu gene Kiểu hình Mô tả kiểu hình - - Lac Không thể chuyển hoá đường lactose lac - - Mal Không thể chuyển hoá đường maltose mal - - Ara Không thể chuyển hoá đường arabinose ara - - Trp Không thể tạo ra amino acid tryptophan trp - - Pro Không thể tạo ra amino acid proline pro - - Leu Không thể tạo ra amino acid leucine leu - - Bio Không thể tạo ra vitamin biotin bio r r ...