Giáo trình đo lường nhiệt - Chương 6 phân tích chất thành phần trong hỗn hợp

Phân tích các chất thành phần có ý nghĩa vô cùng quan đối với rất nhiều quá trình công nghiệp, nội dung phân tích thành phần rất rộng rãi, có thể là công việc kiểm nghiệm cuối cùng để đánh giá chất lượng sản phẩm (ví dụ phân tích độ nguyên chất H2SO4), có thể là phân tích nhằm đảm bảo an toàn sản xuất và an toàn lao động (ví dụ phân tách hàm lượng khí có hại trong không khí như CO, hơi Hg, khí độc, các loại khí dễ gây nổ cháy... ; phân tích hàm lượng các chất có tác dụng làm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình đo lường nhiệt - Chương 6 phân tích chất thành phần trong hỗn hợp ®o l−êng nhiÖt – ch−¬ng 6 - 120 - CH¦¥NG 6 : PH¢N TÝCH C¸C CHÊT THµNH PHÇN TRONG HçN HîP 6.1. MôC §ÝCH Vµ NéI DUNG Ph©n tÝch c¸c chÊt thµnh phÇn cã ý nghÜa v« cïng quan ®èi víi rÊt nhiÒu qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp, néi dung ph©n tÝch thµnh phÇn rÊt réng r·i, cã thÓ lµ c«ng viÖc kiÓm nghiÖm cuèi cïng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng s¶n phÈm (vÝ dô ph©n tÝch ®é nguyªn chÊt H2SO4), cã thÓ lµ ph©n tÝch nh»m ®¶m b¶o an toµn s¶n xuÊt vµ an toµn lao ®éng (vÝ dô ph©n t¸ch hµm l−îng khÝ cã h¹i trong kh«ng khÝ nh− CO, h¬i Hg, khÝ ®éc, c¸c lo¹i khÝ dÔ g©y næ ch¸y... ; ph©n tÝch hµm l−îng c¸c chÊt cã t¸c dông lµm h− háng thiÕt bÞ ... ), cã thÓ lµ ph©n tÝch ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é sö dông vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ vËn hµnh thiÕt bÞ. Ph©n tÝch thµnh phÇn cã quan hÖ ®Õn nhiÒu lÜnh vùc c«ng nghiÖp nh− c¸c ngµnh luyÖn kim (kim lo¹i ®en, mµu, ®Æc biÖt luyÖn cèc), dÇu má h¬i ®èt, c«ng nghiÖp hãa häc, s¶n phÈm vµ vËt liÖu tæng hîp, n¨ng l−îng nguyªn tö, n¨ng l−îng, nhiÖt. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa häc ng−êi ta cµng cÇn tíi ph©n tÝch thµnh phÇn vµ x¸c ®Þnh c¸c tÝnh chÊt lý hãa cña c¸c vËt phÈm nh− thµnh phÇn hãa häc, hãa tÝnh, nång ®é, mËt ®é, ®é kiÒm, axÝt. ChÝnh c¸c tham sè ®ã lµ biÓu hiÖn cô thÓ cña chÊt l−îng s¶n phÈm vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hãa häc. Chóng ta cã thÓ th«ng qua mét c¸ch gi¸n tiÕp c¸c biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh tiÕn hµnh ph¶n øng hãa häc nh− : nhiÖt ®é, ¸p suÊt, l−u l−îng, bÒ mÆt chÊt n−íc, ®iÒu ®ã rÊt cÇn thiÕt trong s¶n xuÊt nh−ng kh«ng thÓ hoµn toµn kh¼ng ®Þnh ®−îc chÊt l−îng s¶n phÈm. Thµnh phÈm hoÆc b¸n thµnh phÈm tèt hay xÊu, hîp quy c¸ch hay kh«ng ®Òu ph¶i th«ng qua c¸c ph©n tÝch chÊt l−îng ®Ó x¸c ®Þnh. Kh«ng kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c thiÕu sãt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt do viÖc ph©n tÝch chËm trÔ hoÆc do dïng c¸c th«ng sè gi¸n tiÕp sÏ bÞ l·ng phÝ rÊt lín v× vËy nªn viÖc nghiªn cøu chÕ t¹o c¸c bé ph©n tÝch cho kÕt qu¶ liªn tôc, nhanh chãng, chÝnh x¸c cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. Nhê c¸c bé ph©n tÝch ®ã mµ ng−êi ta cã thÓ tæ chøc kiÓm tra vµ tù ®éng hãa qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ViÖc dïng m¸y tÝnh phèi hîp víi c¸c bé ph©n tÝch tù ®éng ®Ó liªn tôc ph©n tÝch thµnh phÇn nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm sÏ t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng c¸c hÖ thèng khèng chÕ vµ kiÓm tra nh»m lo¹i trõ c¸c nh©n tè cã h¹i tíi chÊt l−îng thµnh phÈm ngµy cµng ph¸t triÓn. ®o l−êng nhiÖt – ch−¬ng 6 - 121 - PhÇn lín c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ®ßi hái ph©n tÝch nhanh, liªn tôc, tù ®éng nªn c¸c bé ph©n tÝch th−êng lµ kiÓu vËt lý, lý-hãa. Tr¸i l¹i trong thÝ nghiÖm th× th−êng dïng c¸c bé ph©n tÝch kiÓu hãa häc. Mçi bé ph©n tÝch chØ dïng ®Ó ph©n tÝch mét lo¹i thµnh phÇn vµ sö dông ë mçi ®iÒu kiÖn lµm viÖc nhÊt ®Þnh, chóng kh«ng cã tÝnh th«ng dông. Nh÷ng bé ph©n tÝch kiÓu khèi phæ, ký s¾c cho phÐp ph©n tÝch réng h¬n nh−ng do kÕt cÊu nÆng nÒ phøc t¹p, gi¸ thµnh cao nªn nay vÉn ch−a ®−îc dïng phæ biÕn vµ ®ang ®−îc nghiªn cøu vµ hoµn thiÖn thªm. Trong qu¸ tr×nh nhiÖt th× ph©n tÝch thµnh phÇn cã c¸c néi dung chñ yÕu sau : 1- Ph©n tÝch s¶n phÈm ch¸y : Khi ph©n tÝch thµnh phÇn c¸c chÊt trong s¶n phÈm ch¸y, chóng ta sÏ biÕt ®−îc ®Æc ®iÓm qu¸ tr×nh ch¸y ®ã. VÝ dô : x¸c ®Þnh hµm l−îng CO2 hoÆc O2 trong s¶n phÈm ch¸y ®Ó biÕt qu¸ tr×nh ch¸y hoµn toµn hay kh«ng, theo dâi liªn tôc hµm l−îng CO2 hoÆc O2 trong khãi sÏ gióp ta kÞp thêi khèng chÕ tû lÖ nhiªn liÖu vµ kh«ng khÝ nh»m h¹ thÊp suÊt tiªu hao nhiªn liÖu. 2- KiÓm tra ®é nguyªn chÊt cña m«i chÊt : Yªu cÇu vÒ ®é nguyªn chÊt cña m«i chÊt ngµy cµng cao v× c¸c thiÕt bÞ nhiÖt lùc cµng ngµy cµng n©ng cao tham sè vµ dung l−îng. VÝ dô : h¬i n−íc b·o hßa vµo bé qu¸ nhiÖt ph¶i cã ®é nguyªn chÊt thËt cao ®Ó bé qu¸ nhiÖt cña lß h¬i ®¹t ®é kh« cao, n−íc dïng ®iÒu chØnh nhiÖt ®é h¬i qu¸ nhiÖt ph¶i cã ®é nguyªn chÊt thËt cao ®Ó bé qu¸ nhiÖt Ýt bÞ ®ãng c¸u g©y sù cè næ èng... 3- KiÓm tra thµnh phÇn cã h¹i trong m«i chÊt : §èi víi mét sè m«i chÊt trong qu¸ tr×nh nhiÖt kh«ng cÇn cã ®é nguyªn chÊt cao nh−ng cÇn ph¶i khèng chÕ hµm l−îng c¸c chÊt thµnh phÇn cã h¹i trong mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh, vÝ dô : n−íc cÊp cho lß h¬i tuy kh«ng thËt nguyªn chÊt song ph¶i cè g¾ng t×m c¸ch khö c¸c chÊt cã h¹i nh− O2... Cã thÓ chia c¸c bé ph©n tÝch thµnh phÇn thµnh 2 lo ...