Giáo trình động cơ đốt trong 1 - Chương 5

HỆ THỐNG BÔI TRƠN I. CÔNG DỤNG CỦA HỆ THỐNG BÔI TRƠN Khi động cơ làm việc, có rất nhiều chi tiết trong động cơ có sự tiếp xúc và chuyển động tương đối với nhau. Khi đó, nhiệt độ sẽ tạo ra giữa các bề mặt và lượng nhiệt này càng lớn đối với những chi tiết trong buồng cháy. Hệ thống bôi trơn trên động cơ đốt trong có nhiệm vụ cung cấp một lượng dầu bôi trơn với áp suất và lưu lượng thích hợp đến các bề mặt của những chi tiết máy có...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình động cơ đốt trong 1 - Chương 5Giaùo trình Ñoäng cô ñoát trong 1 Bieân soaïn: ThS. Nguyeãn Vaên TraïngChöông 5 HEÄ THOÁNG BOÂI TRÔNI. COÂNG DUÏNG CUÛA HEÄ THOÁNG BOÂI TRÔN Khi ñoäng cô laøm vieäc, coù raát nhieàuchi tieát trong ñoäng cô coù söï tieáp xuùc vaøchuyeån ñoäng töông ñoái vôùi nhau. Khi ñoù,nhieät ñoä seõ taïo ra giöõa caùc beà maët vaølöôïng nhieät naøy caøng lôùn ñoái vôùi nhöõngchi tieát trong buoàng chaùy. Heä thoáng boâitrôn treân ñoäng cô ñoát trong coù nhieäm vuïcung caáp moät löôïng daàu boâi trôn vôùi aùpsuaát vaø löu löôïng thích hôïp ñeán caùc beàmaët cuûa nhöõng chi tieát maùy coù chuyeånñoäng töông ñoái, vôùi muïc ñích: - Laøm giaûm ma saùt cho caùc chi tieát chuyeån ñoäng vaø giuùp caùc chi tieát aên khôùp ñeàu vôùi nhau. - Laøm maùt ñoäng cô. - Röûa saïch beà maët caùc chi tieát. - Giaûm tieáng oàn. Hình 5.1. Heä thoáng boâi trôn treân ñoäng côII. DAÀU LAØM TRÔN VAØ CAÙC ÑAËC 1 – ñöôøng daàu phía treân (boâi trôn caùc coå truïc cam) TÍNH CÔ BAÛN 2 – loïc daàu; 3 – ñöôøng daàu chính; 4 – cacte chöùa daàu; 5 – ñöôøng daàu ñeán bôm; 6 – bôm daàu. II.1. Coâng duïng cuûa daàu boâi trôn Trong quaù trình ñoäng cô laøm vieäc, daàu nhôøn coù caùc taùc duïng chính sau: - Laøm trôn caùc beà maët coù chuyeån ñoäng töông ñoái nhaèm giaûm ma saùt, maøi moøn laøm taêng hieäu suaát cô giôùi vaø tuoåi thoï cuûa ñoäng cô. - Röûa saïch beà maët ma saùt, trong quaù trình laøm vieäc coù caùc vaûy kim loaïi bò troùc ra khoûi beà maët ma saùt. Nhöõn g thaønh phaàn naøy ñöôïc daàu boâi trôn cuoán troâi vaø giöõ laïi trong caùc baàu loïc. - Laøm maùt caùc chi tieát, ñaët bieät laø caùc chi tieát chòu nhieät ñoä cao trong quaù trình laøm vieäc (piston, xylanh, ...). Daàu töø heä thoáng boâi trôn coù nhieät ñoä thaáp ñöôïc ñöa ñeán tieáp xuùc vaø giaûi nhieät cho caùc beà maët coù nhieät ñoä cao hôn. - Bao kín khe hôû giöõa caùc chi tieát quan trong nhö piston, xylanh, xeùcmaêng,... - Choáng oâxi hoaù, baûo veä ñöôïc caùc chi tieát do trong daàu boâi trôn coù caùc chaát phuï gia coù khaû naêng choáng oâxy hoaù beà maët kim loaïi. II.2. Moät soá thoâng soá söû duïng cuûa daàu boâi trôn II.2.1. Chæ soá SAE Chæ soá SAE (Society of Automotive Engineers – Hieäp hoäi kyõ sö oâ toâ Hoa Kyø) ñöôïc ban haønh vaøothaùng 06 naêm 1989. Chæ soá SAE cho bieát caáp ñoä nhôùt cuûa daàu boâi trôn, goàm coù hai loaïi : 76Giaùo trình Ñoäng cô ñoát trong 1 Bieân soaïn: ThS. Nguyeãn Vaên Traïng - Loaïi ñôn caáp : laø loaïi chæ coù moät chæ soá ñoä nhôùt, ví duï : SAE-40, SAE-50, SAE-10W, SAE- 20W. Loaïi coù chöõ W (winter) duøng cho muøa ñoâng, döïa treân cô sôû ñoä nhôùt ôû nhieät ñoä thaáp nhaát (ñoäng cô khôûi ñoäng töø -30 ÷ -50oC). Caùc caáp ñoä nhôùt khoâng coù chöõ W, döïa treân chæ soá ñoä nhôùt ôû 100oC. - Loaïi ña caáp : laø loaïi coù hai chæ soá ñoä nhôùt nhö SAE-20W/50, SAE-10W/40. Chaúng haïn SAE-20W/50 coù nghóa, ôû nhieät ñoä thaáp coù caáp ñoä nhôùt gioáng nhö loaïi ñôn caáp SAE-20W coøn ôû nhieät ñoä cao coù caáp ñoä nhôùt cuøng vôùi loaïi ñôn caáp SAE-50. II.2.2. Chæ soá API Chæ soá API (American Petroleum Institute – Vieän hoaù daàu Hoa Kyø). Chæ soá API cho bieát caáphaïng chaát löôïng nhôùt theo chuûng loaïi ñoäng cô, goàm coù hai loaïi. - Daàu chuyeân duøng : laø loaïi chæ duøng cho moät trong hai loaïi ñoäng cô laø xaêng hoaëc Diesel. Ví duï : API-SH – duøng cho ñoäng cô xaêng (S – Spark Ignition). API-CI – duøng cho ñoäng cô Diesel (C – Compression). Chæ soá thöù hai chæ caáp chaát löôïng taêng daàn theo thöù töï chöõ caùi. - Daàu ña duøng : laø loaïi daàu boâi trôn duøng cho caû ñoäng cô xaêng vaø ñoäng cô Diesel. Ví duï : API-SG/CD – coù nghóa laø duøng cho ñoäng cô xaêng vôùi caáp chaát löôïng G, coøn duøng cho ñoäng cô Diesel vôùi caáp chaát löôïng D. Chæ soá S hay C, chæ soá naøo vieát tröôùc coù nghóa öu tieân söû duïng cho ñoäng cô ñoù. II.3. Caùc ñaëc tính cô baûn cuûa daàu boâi trôn II.3.1. Ñaëc tính veà ñoä nhôùt nhieät ñoä Moät ñaëc tính xaáu cuûa daàu goác khoaùng laø ñoä nhôùt thay ñoåi theo nhieät ñoä, taêng khi nhieät ñoä giaûmvaø trôû n ...