GIÁO TRÌNH HÓA LÝ LỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG - Chương 6 HÓA HỌC CỦA CÁC THÀNH PHẦN MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ DI CHUYỂN CHẤT Ô NHIỄM TRONG HỆ THỐNG MÔI TRƯỜNG

KHÍ QUYỂN Là lớp chắn bảo vệ bao gồm các khí bao quanh trái đất, giúp duy trì cuộc sống trên trái đất và bảo vệ nó khỏi môi trường không thuận lợi từ vũ trụ. Khí quyển hấp thụ hầu hết các tia vũ trụ và phần lớn các bức xạ điện từ từ mặt trời. Khí quyển chỉ truyền các tia có bước sóng nằm trong vùng tử ngoại gần, khả kiến, hồng ngoại gần (300 – 2500 nm) và sóng radio (0,10 – 40 ?), ngăn chặn các bức xạ tử ngoại phá huỷ các mô...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH HÓA LÝ LỸ THUẬT MÔI TRƯỜNG - Chương 6 HÓA HỌC CỦA CÁC THÀNH PHẦN MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ DI CHUYỂN CHẤT Ô NHIỄM TRONG HỆ THỐNG MÔI TRƯỜNG Chöông 6 HOÙA HOÏC CUÛA CAÙC THAØNH PHAÀN MOÂI TRÖÔØNG VAØ SÖÏ DI CHUYEÅN CHAÁT OÂ NHIEÃM TRONG HEÄ THOÁNG MOÂI TRÖÔØNG6.1. KHÍ QUYEÅN Laø lôùp chaén baûo veä bao goàm caùc khí bao quanh traùi ñaát, giuùp duy trì cuoäc soángtreân traùi ñaát vaø baûo veä noù khoûi moâi tröôøng khoâng thuaän lôïi töø vuõ truï. Khí quyeån haápthuï haàu heát caùc tia vuõ truï vaø phaàn lôùn caùc böùc xaï ñieän töø töø maët trôøi. Khí quyeån chætruyeàn caùc tia coù böôùc soùng naèm trong vuøng töû ngoaïi gaàn, khaû kieán, hoàng ngoaïi gaàn(300 – 2500 nm) vaø soùng radio (0,10 – 40 μ), ngaên chaën caùc böùc xaï töû ngoaïi phaùhuyû caùc moâ coù böôùc soùng döôùi 300 nm. Khí quyeån ñoùng vai troø then choát trong vieäcduy trì caân baèng nhieät cuûa traùi ñaát thoâng qua söï haáp thuï caùc tia hoàng ngoaïi phaùt ratöø maët trôøi vaø phaùt xaï trôû laïi xuoáng beà maët traùi ñaát. Khí quyeån laø nguoàn cung caápoxy caàn thieát cho söï soáng treân traùi ñaát vaø khí CO2 caàn thieát cho quaù trình quang hôïpcuûa thöïc vaät. Noù cuõng laø nguoàn cung caáp nitô, laø chaát maø caùc vi khuaån coá ñònh nitôvaø caùc nhaø maùy saûn xuaát amoniac söû duïng ñeå saûn xuaát nitô ôû daïng lieân keát caànthieát cho cuoäc soáng. Khí quyeån coøn laø moâi tröôøng quan troïng ñeå thöïc hieän chu trìnhnöôùc.6.1.2. Thaønh phaàn cuûa khí quyeån Khí quyeån coù chöùa caùc caáu töû chính, caùc caáu töû phuï vaø caùc caáu töû chöùa ôû daïngveát. Thaønh phaàn cuûa khoâng khí khoâ, khoâng bò oâ nhieãm vaø ôû lôùp saùt beà maët ñaát coùtheå bieåu dieãn theo % tính theo theå tích nhö sau: N 78,09Caùc caáu töû chính: O 20,94 Hôi nöôùc 0,1 – 5 9,34. 10-1 ArCaùc caáu töû phuï: 3,25.10-2 CO2 1,8 .10-3 NeCaùc caáu töû daïng veát: 5,24.10-4 He 2.10-4 CH4 1,14.10-4 Kr 2,5.10-5 NO 1,2.10-5 CO2 1.10-5 NO2 5.10-5 H2 8,7.10-6 Xe 1.10-6 NH3 2.10-8 SO2 122 Caùc chæ soá cuûa khí quyeån thay ñoåi roõ reät theo ñoä cao. Tyû khoái cuûa khí quyeån giaûmmaïnh cuøng vôùi söï taêng cuûa ñoä cao. AÙp suaát seõ giaûm töø 1 atm ñeán möùc 0 so vôùi möùcnöôùc bieån ñeán 3.10-7 ôû ñoä cao 100 km treân möïc nöôùc bieån. Khoái löôïng toång coängcuûa khí quyeån laø khoaûng 5.1015 taán, gaàn baèng moät phaàn trieäu khoái löôïng traùi ñaát.6.1.3. Caáu truùc khí quyeån Khí quyeån coù theå chia thaønh boán taàng nhö trong Baûng 6.1. Noù ñöôïc môû roäng tôùiñoä cao 500 km vôùi nhieät ñoä thay ñoåi töø – 920C ñeán 12000C. Baûng 6.1. Caùc taàng khí quyeån Nhieät ñoä, 0C Taàng Ñoä cao, km Caùc chaát chính Ñoái löu 0 –11 15 → -56 N2,O2,CO2,H2O Bình löu 11-50 -56→ 2 O3 O2 , NO+ + Trung löu 50-85 -2 → -92 O2+, O+, NO+ N ...