Giáo trình hóa sinh

Giữa thế kỷ 19 các nhà khoa học , nhà háo học người Đức Gerasdus Mulder đã chiết được một loại hợp chất đặc biệt, ....Lịch sử, đối tượng, nhiệm vụ của hoá sinh Ở thế kỷ XIX, khi mà hoá học phát triển như vũ bão, thì ở ranh giới giữa sinh học và hoá học đã xuất hiện một lĩnh vực khoa học mới nhằm nghiên cứu thành phần hoá học của cơ thể sống và những quá trình chuyển hoá hoá học của các chất và của năng lượng trong quá trình hoạt động sống xảy ra...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình hóa sinh Trang 1/ 96Giáo trình Hoá sinh 2007 ð I H C ðÀ N NG TRƯ NG ð I H C BÁCH KHOA KHOA HÓA HÓA SINH I Bài gi ng Biên so n: PGS.TS Tr n Th Xô ðà N ng, 2007 Trang 2/ 96 Giáo trình Hoá sinh 2007 CHƯƠNG 1 PROTEIN Gi a th k th 19, nhà hoá h c ngư i ð c Gerardus Mulder ñã chi tñư c m t lo i h p ch t ñ c bi t, chúng v a có m t t bào ñ ng v t, v a cóm t t bào th c v t. H p ch t này ñóng vai trò quan tr ng trong s t n t ic a m i t bào sinh v t trên trái ñ t. Theo ñ ngh c a Berzelius - nhà hoá h cTh y ði n n i ti ng, G. Mulder ñ t tên ch t ñó là protein - theo ti ng la tinhproteos có nghĩa là quan tr ng hàng ñ u. Protein có phân t lư ng l n, ñư c c u thành t các axit amin. Các axitamin trong phân t protein liên k t v i nhau b ng liên k t peptit. V m t c utrúc và tính ch t, protein có nh ng ñ c tính không có b t kỳ h p ch t h u cơnào và chính nh ng ñ c tính này b o ñ m ch c năng cơ s s s ng c aprotein. Trình t s p x p c a các axit amin trong m ch phân t protein ñư cmã hoá trong b máy di truy n c a t bào, protein ñư c t ng h p trong t bàos ng.1- VAI TRÒ SINH H C VÀ DINH DƯ NG C A PROTEIN Protein có tính ñ c thù cao. Protein c a m i loài có nh ng ñ c tínhriêng bi t, chúng ta có th nh n th y s khác bi t này thông qua m t s tínhch t c m quan như màu s c, ñ c ng, ñ ñàn h i c a kh i th t. Protein là h p ch t quan tr ng nh t ñ i v i s s ng. Trong cơ th ,protein ñóng vai trò là ch t t o hình chính, t o nên c u trúc c a t bào. Ngoàich c năng t o hình, protein còn ñ m nh n nhi u ch c năng quan tr ng khácnhư:1,- Xúc tác Các protein làm nhi m v xúc tác trong cơ th ñư c g i là enzym.Enzym th c hi n xúc tác h u h t các ph n ng x y ra trong cơ th s ng. Sthi u h t enzym hay s ho t ñ ng không ñ ng b c a enzym trong cơ th d nñ n s r i lo n trao ñ i ch t, làm cho cơ th s ng không th sinh s n và pháttri n bình thư ng ñư c. Hi n nay, ngư i ta ñã xác ñ nh ñư c nhi u lo ienzym (trên 3500), nhi u enzym ñã ñư c chi t tách ra kh i t bào s ng vàñư c ng d ng trong nhi u lĩnh v c công ngh , ñ c bi t là trong s n xu tthu c ch a b nh và trong công ngh th c ph m.2,- V n t i M t s protein làm nhi m v v n chuy n các ch t trong cơ th s ng tv trí này sang v trí khác hay t cơ quan này ñ n cơ quan khác trong cùng Trang 3/ 96 Giáo trình Hoá sinh 2007m t cơ th . Ví d : Hemoglobin ñ ng v t, chúng k t h p v i O2 ph i vàv n chuy n ñ n các cơ quan trong cơ th và v n chuy n CO2 t các mô trongcơ th ñ th i ra ngoài qua ph i. Protein ñóng vai trò quan tr ng trong vi c v n chuy n các ch t dinhdư ng qua thành ru t vào máu và t máu ñi ñên các t bào trong cơ th .Protein v n chuy n nhi u thành ph n khác nhau trong cơ th , ví dlipoprotein là ch t mang c a các phân t lipit, protein-metalothionin là ch tv n chuy n ion ñ ng ho c k m.3,- Chuy n ñ ng Các cơ th s ng có th v n ñ ng ñư c là nh các protein làm ch c năngchuy n ñ ng. Hình th c v n ñ ng như s di ñ ng c a tinh trùng, di ñ ng c añ ng v t ñơn bào (trùng roi), s co cơ giúp chúng ta ñi l i, nói cư i, … ñ udo các protein ñ m nh n. Ví d s co cơ ñư c th c hi n nh chuy n ñ ngtrư t lên nhau c a hai lo i s i protein là miozin (s i to) và actin (s i m nh).4,- B o v Trong cơ th ñ ng v t có nh ng protein ñ c hi u làm nhi m v b o v .H th ng mi n d ch c a cơ th s n xu t ra các protein b o v ñư c g i làkháng th . Hi n nay, ngư i ta ñã bi t ñư c nhi u lo i kháng th có m t trongmáu ngư i và ñ ng v t, chuyên làm nhi m v b o v cơ th ch ng l i s xâmnh p c a nh ng protein l , vi khu n, virus. Protein làm nhi m v ñông máu,b t v t thương ch ng s m t máu cũng là nh ng nhân t b o v . H th ngenzym gi i ñ c c a gan làm nhi m v b o v ch ng các ch t ñ c h i cho cơth . Trong th c v t và c vi sinh v t cũng có nh ng protein làm nhi m vb o v , thư ng g p là nh ng protein ñ c có m t trong t bào cơ th c a chúngñ ch ng l i s phá ho i c a các loài khác.5,- ði u hoà S ho t ñ ng th ng nh t và ñ ng b c a m t cơ th là do các proteinñi u hoà ñ m nh n. Protein ñi u hoà có th là m t enzym, m t hormon, ch td n truy n các xung ñ ng th n kinh, … Ví d như vai trò c a protein trongvi c gi s cân b ng nư c trong t bào, n u lư ng nư c trong t bào quánhi u s d n ñ n phù n còn n u t bào b m t nư c s d n ñ n kìm hãm ho cch m d t ho t ñ ng c a t bào - vì m i ph n ng ñ u x y ra trong môi trư ngnư c. S ho t ñ ng ñ ng b , th ng nh t c a các protein ñi u hoà ñ m b ocho s sinh trư ng và phát tri n bình thư ng c a m t cơ th s ng. ...