Giáo trình Mĩ thuật - Tập một (Những vấn đề chung về nghệ thuật tạo hình): Phần 2

Phần 2 Giáo trình Mĩ thuật - Tập một (Những vấn đề chung về nghệ thuật tạo hình) gồm nội dung chương 6 đến chương 9, trình bày các nội dung về màu sắc, trang trí cơ bản, chữ mĩ thuật và mĩ thuật trang trí, bố cục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Mĩ thuật - Tập một (Những vấn đề chung về nghệ thuật tạo hình): Phần 2 CHƯƠNG VI MÀU SẮC1. ÁNH SÁNG VÀ MÀU SẮC Trong cuộc sống hàng ngày, xung quanh chúng ta đâu đâu cũng có màusắc, nhờ có hình khối, màu sắc… mà chúng ta nhận biết ra vật thể và cảm nhậnđược chúng. Tự thân mỗi vật thể đều mang trên mình một màu riêng biệt. Nhờ có thịgiác và ánh sáng mà ta phân biệt được màu sắc đó, nhắm mắt lại hoặc trong đêmtối màu sắc không còn tồn tại nữa. Màu sắc thay đổi theo không gian, thời gian. Màu sắc của vật tươi sánghơn ngoài ánh nắng mặt trời, phai nhạt hoặc sẫm tối khi ở trong bong râm, phongcanh buổi trưa, buổi sáng và buổi chiều cũng cho ta những sắc màu khác nhau.Màu sắc thay đổi theo sắc thái tình cảm của con người , khi buồn ta có cảm giácmọi vật như u xám và khi vui thì ngược lại. - Ánh sáng mặt trời là những ánh sáng trắng. khi chiếu qua bầu khíquyển mang hơi nước cho ta hiện tượng cầu vồng. - Ta biết ánh sáng mặt trời là ánh sáng trắng bới khi chiếu một chùmảnh sáng trắng qua lăng kính, kết quả cũng cho ta 7 sắc cầu vồng như ở trongthiên nhiên.2.HỆ THỐNG MÀU SẮC 2.1.Màu gốc Màu cầu vồng là màu có trong tự nhiên, theo quan điểm hội họa, dù thựctế có hàng vạn, hàng triệu màu song chúng đều xuất phát từ ba màu gốc (màu cơbản) đó là: Đỏ ,vàng và xanh lam. Kết hợp 2 trong 3 màu trên ta có 3 màu nhịhợp: da cam (đỏ+ vàng), xanh lục (vàng+ lam) và tím (lam+đỏ). 2.2.Màu bổ túc Màu bổ túc chỉ hai màu (trong 6 màu trên) khi đặt cạnh nhau nó có tácdụng bổ túc cho nhau, làm tăng độ tươi thắm của màu, làm cho màu trở nên đẹphơn, mạnh mẽ hơn. Ta có các cặp màu bổ túc sau đây: - Tím và xanh - Xanh và lục đỏ. - Da cam và xanh lam. Trong lịch sử mĩ thuật, các họa sĩ ấn tượng đã triệt để khai thác đặc điểmtrên của màu sắc khi đặt các nét bút màu bên nhau, gây ấn tượng mạnh mẽ vàtươi sáng. 2.3.Màu nóng và màu lạnh - Màu nóng là màu thiên về đó, vàng ( màu lửa) gợi cảm giác rực rõ,sôi nổi, ấm áp, nóng nực… - Màu lạnh là những màu thiên về xanh (màu nước), gợi cảm giáctrầm tĩnh êm dịu, mát mẻ hay lạnh lẽo… Sự phân biệt màu nóng – lạnh chỉ là tương đối, nó thực sự có ý nghĩa khita so sánh với màu cạnh đó, một màu sẽ làm lạnh khi ta so sánh với màu lạnhhơn. 2.4.Màu tương phản Là những màu đặt cạnh nhau nhưng khác nhau về sắc, về nóng lạnh, độđậm nhạt, về tỉ lệ (to, nhỏ) đến mức đối chọi nhau nhưng lại làm tôn nhau lên.Màu này làm nối bật màu kia. Màu tương phản đặt cạnh nhau gây cảm giáctương đối mạnh, thường thu hút thị giác của người xem, người ta hay dùng tươngquan này trong tranh cổ động hay tranh quảng cáo. 2.5 .Hòa sắc màu Sự sắp đặt tương quan giữa các màu trong một không gian nhất định tạo raquan hệ hài hòa về màu sắc, gọi là hòa sắc. Một bức tranh có hòa sắc đẹp tức làcó vị trí, sắc độ, độ to nhỏ, nhiều ít của các màu trong tranh đặt đúng và hài hòavới nhau.3.CÁCH PHA MÀU VÀ SỬ SỤNG MÀU TRONG MÔN VẼ 3.1.Màu dân gian và màu hiện tại Màu dân gian là màu trước kia ông cha ta thường dùng để vẽ tranh dângian hoặc vẽ sơn mài. - Màu trắng :nghiền từ vỏ sò, vỏ trai đã được nung đốt. - Màu đen: lấy từ than rơm nếp, lá tre… - Màu vàng: lấy từ quả giành giành, hoa hòe. - Màu đỏ : hoa hiên. - Màu xanh : lấy từ rỉ đồng… Ba bức tranh trên được vẽ bằng màu nóng, màu lạng và màu tương phản. - Vàng ,bạc , đồng, son (lấy từ đá) thường dùng cho tô và dát sơnmài, tượng , trang trí đình chùa hoặc cung đình Hội họa ngày nay thường sung máu lấy từ các khoảng chất, ví dụ: trângkẽm, lam cô ban, vàng crôm, đỏ ca-mi-um… Những màu trên nếu nghiền kỹ vớikeo, đóng tuýp hoặc thỏi cho ta màu nước, để ở dạng bột ta gọi là bột màu, vànếu nghiền kỹ với dầu lanh đóng tuýp ta gọi là sơn dầu. Dù màu ở dạng nào thìkhi ta vẽ đều phải pha trộn trên bảng pha màu hay trên bức vẽ. 3.2.Cách pha màu Vẫn biết mọi màu sắc ở thực tế đều từ ba màu gốc đỏ, vàng, lam pha trộnmà ra, song trong hộp màu, màu đã được pha sẵn bao giờ cũng nhiều hơn ba màucơ bản, số màu pha sẵn có khi lên tới 24 màu và nhiều hơn nữa. Dù nhiều hay ít , khi pha trộn để vẽ không nên pha trộn quá 3 màu có sẵn,tính chất khác nhau về hóa chất dễ làm màu bị đen, xám, không còn sắc nữa; Bútvẽ ,nước rữa bút phải sạch trước khi lấy màu nước. Sắp xếp màu pha trên bảngpha màu trước khi vẽ lên tranh hoặc pha màu ngay trên tranh đối với màu đơngiản, cách pha này là vẽ tiếp màu thứ hai lên trên màu trước khi màu đó chưakhô, cách vẽ này màu dễ trong trẻo và thắm. Quan sát bảng pha màu dưới đây ta phần nào hiểu được cách pha màu. Trong hội họa, sự pha trộn để làm thay đối là hết sức quan trọng ví dụ: Hồng +vàng -- hồng ngả sang vàng Hồng +lam – hồng ngả sang tím Hồng +đỏ - hồng tuwoi… Màu sắc trên một bức tranh có lúc rõ ràng, mạch lạc , tươi tắn, có lúc biếnchuyển hết sức tinh tế. Màu đẹp không chỉ phụ thuộc vào khả năng hay cảm xúccủa từng người, mà sự rền luyện bao giờ cũng cho kết quả rõ rệt. 3.3.Cách sử dụng màu trong môn vẽ 3.3.1.Màu nước Là màu được chế tạo từ màu bột loại mịn, nghiền với các chất kếtdính,đựng trong ống tuýp hoặc dạng bánh khô. Pha màu nước với nước lã để vẽ,vẽ mỏng, từ nhạt đến đậm dần, màu chồng lên nhau cũng có tác dụng pha màu,vẽ nhiều quá hoặc di nhiều lần làm màu không còn trong trẻo nữa. Giấy vẽ màunước thường là giấy xốp, mặt giấy có ganh. Ta dùng màu nước để vẽ ký họa hoặc ghi chép tài liệu, vẽ tranh lụa, vẽtrên giấy dó, giấy xuyến chỉ v.v… 3.3.2.Màu bột Là màu khô ở dạng bột, người ta thường đóng hộp bằng gỗ, chia ra nhiềungăn để đựng, dùng nước sạch để rửa bút. Khi vẽ người tap ha màu bột với keo,trước khi vẽ nên dùng b ...