Giáo trình Phương pháp và phương pháp luận nghiên cứu khoa học kinh tế (Tái bản lần thứ nhất): Phần 1

Phần 1 cuốn giáo trình "Phương pháp và phương pháp luận nghiên cứu khoa học kinh tế" trình bày các nội dung: Khoa học và nghiên cứu khoa học, hình thành và luận giải vấn đề nghiên cứu, thiết kế nghiên cứu; các đo lường - vạch ra thế giới thực nghiệm; thu thập số liệu và nguồn số liệu, chọn mẫu, các phương pháp định tính, phân tích số liệu. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Phương pháp và phương pháp luận nghiên cứu khoa học kinh tế (Tái bản lần thứ nhất): Phần 1 Hgm ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. H ồ CHÍ MINH 2 = KHOA KINH TÊ GS.TS. NGUYỄN THỊ CÀNH GIÁO TRÌNH PHƯƠNG PHÁP & PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KINH TẾ (T á i b ả n lầ n th ứ n h ấ t, có s ủ a ch ữ a và b ổ sung) NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC Q uốc GIA TP HỒ CHÍ MINH - 2007 GIÁO TRÌNH PHƯƠNG PHÁP & PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KINH TẾ (T ái bản lần thứ nhất, có sửa chữa và bố sung) _______ GS-TS Nguyễn Thị Cành_________ NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP H ồ CHÍ MINH Khu ph ố 6. phường Linh Trung, quận Thủ Đức, TP HCM ĐT: 7242181, 7242160+ (1421; 1422, 1423, 1425, 1426) F a x :7242194 Em ail: vnuhp@ vnuhcm.edu. vn Chịu trách nhiệm xuất bản: TS. HUỲNH BÁ LÂN Biên tập: PHẠM ANH TÚ Sửa bản in: TRẦN VĂN THẮNG Trình bậy bìa: XUÂN THẢO Người / Đan vị liên kết KHOA KINH TẾ - ĐHQG TPHCM ..( : r02:.KT.Vl 486-2007/CXB/300-34/ĐHQGTPHCM ĐHQG.HCM-07 KT.GT.658-07 (T) In 500 cuốn khổ 14,5 X 20,5cm tại Công ty in Hưng Phú. Số ĐKKHXB: 486-2007/CXB/300-34/ĐHQGTPHCM. Quyết định xuất bản số: 126/QĐ-ĐHQGTPHCM/TB ký ngày 8/8/2007. In xong và nộp lưu chiểu tháng 12/2007. LỜI NÓI ĐẨU Giáo trìn h m ốn học “Phương pháp và phương pháp luận nghiên cứu khoa học kinh tế ” được sử dụng làm tài liệu giảng dạy cho học viên cao học, nghiên cứu sinh thuộc các chuyên ngành kinh tế, nhằm cung cấp các phương pháp, phương pháp luận khoa học là cơ sở cho học viên có cách tiếp cận khoa học khi tiến h ành nghiên cứu hoặc thực h ành nghiên cứu những vấn đề kinh tế theo các mức độ khác nhau (nghiên cứu đề tài khoa học, thực h iện các chuyên đề tiểu luận, làm luận văn cao học và luận án tiến sĩ). Ngoài ra, giáo trìn h này cũng có thể giới thiệu cho sinh viên năm cuối bậc đại học tham khảo khi thực hiện chuyên đề thực tập tố t nghiệp hay viết khóa luận tố t nghiệp. Qua gần bốn năm xuất bản (xuất bản lần đầu vào đầu năm 2004), giáo trìn h “Phương pháp và phương pháp luận nghiên cứu khoa học kinh tế ” không chỉ phục vụ làm tà i liệu giảng dạy môn học cùng tên cho các chương trìn h giảng dạy sau dại học của Khoa Kinh tế — Đại học Quốc gia TP HCM, mà còn phục vụ bạn đọc gần xa trong cả nước. Tác giả cuốn sách cũng đă n h ận được r ấ t nhiều ý kiến động viên khích lệ cũng như những ý kiến đóng góp chân tìn h của các bạn đọc từ T hái Nguyên, Hà Nội đến TP HCM.... Để đáp ứng nhu cầu đào tạo đảm bảo ch ất lượng cao và phục vụ bạn đọc tố t hơn, tác giả cuốn sách đã chỉnh sửa m ột sô sai sót trong các chương và cập n h ật, đưa vào các th í dụ tìn h huống m inh họa trong từng chương để người đọc dễ hiểu hơn trong lần tá i bản này. Ngoài ra, trong lần chinh sứa này, tác giả đã th iế t kê một chương mới (chương 7) n h ằm phục vụ người đọc hiểu rõ hơn như th ế nào là các phương pháp nghiên cứu định tín h , phân biệt chúng với các phương pháp nghiên cứu định lượng, điều kiện áp dụng từng phương pháp, cũng như cách k ế t hợp các phương 3 pháp định tính và định lượng như thê nào 'trong một nghiên cứu. Đặc biệt, với sự trợ giúp của ThS. H oàng Thọ Phú, (giảng viên Khoa Kinh tế, đã tham gia khóa học “Phương phấp luận nghiên cứu xây dựng chí số cạnh tra n h cấp tỉn h tạ i V iệt N am ” do Dự án “N âng cao n ăng lực cạnh tra n h V iệt Nam - VNCI” tà i trợ), trong chương 8 đã bổ sung m ột mục giới thiệu khái quát về quy trìn h nghiên cứu th iế t k ế chỉ số n ăn g lực cạnh tra n h cấp tỉn h tạ i Việt Nam. Trong mục này đã giới thiệu phương pháp thu th ậ p và xử lí số liệu trê n chương trìn h STATA để có được k ế t quả xây dựng các trọ n g sô theo phân tích n h ân tố làm cơ sở xây dựng chỉ sô cạnh tra n h cấp tỉnh tạ i V iệt Nam. Như đã nêu ở lầ n đầu xuất bản , giáo trìn h này có thể cung cấp cho học viên cao học và b ạn đọc quan tâm các kiến thức cơ bản về cách thức h ìn h th à n h các v ấn đề nghiên cứu, các bước tiế n h à n h m ột nghiên cứu, các phương pháp nghiên cứu định lượng và nghiên cứu định tín h , các phương pháp thu th ậ p thông tin, dữ liệu và các phương p háp p hân tích số liệu trong nghiên cứu, các nội dung và trìn h tự nội dung của một báo cáo khoa học như báo cáo m ột đề tà i nghiên cứu hoặc luận văn th ạc sỹ, luận án tiế n sỹ. Ngoài ra, giáo trìn h này còn giới thiệu cho người đọc các th í dụ tìn h huống cụ th ể cùng các phụ lục liên quan đến h ìn h th à n h m ột dề cương nghiên cứu đề tà i khoa học, đề cương luận v ăn tố t nghiệp, đề cương luận án tiế n sĩ và m ột kiểu th iế t k ế b ảng hỏi được áp dụng trong nghiên cứu k in h tế, nghiên cứu đ án h giá môi trường kinh doanh trong quá trìn h hội nhập. Giáo trìn h cũng giới thiệu những vấn đề nghiên cứu k in h tế trê n các k h ía cạnh vĩ mô và vi mô, qua đó có th ể gợi ý cho học viên, sinh viên lựa chọn vấn đề nghiên cứu m à m ình quan tâm , làm cơ sở cho việc lựa chọn đề tà i luận văn, luận á n và có th ể là dề tà i / nghiên cứu khoa học trong tương lai. Trong các nội dung trình bày sẽ có các câu hỏi tháo luận về bài tập tìn h huống có liên quan, đồng thời gợi ý các chuyên đề (tiểu luận) có thê vận dụng các phương pháp được học như thê nào. K ết câu nội dung giáo trìn h gồm có 8 chương và phần phụ lục. Trình cự sắp xếp các chương và nội dung cùa mỗi chương được phác thảo như sau: C h ư ơ n g 1: với tiêu đề “Khoa học và N ghiên cứu khoa học” trìn h bày những vấn đề liên quan đến các khái niệm chung như khoa học và nghiên cứu khoa học, hiện tượng và tư duy khoa học, các loại khoa học, cộng dồng kho ...