Giáo trình sản lượng rừng phần 4

Mật độ trồng và mật độ hiện tại. Từ các nhân tố sinh thái và mật độ dự kiến ban đầu, dùng phương pháp thống kê toán học, lựa chọn những nhân tố chủ đạo thực sự ảnh hưởng đến sinh trưởng của lâm phần. Theo cách này, dựa vào sinh trưởng của các lâm phần thực tế cùng các nhân tố điều tra tương ứng, sắp xếp chúng theo từng nhóm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình sản lượng rừng phần 4 - §é dèc. - MËt ®é trång vµ mËt ®é hiÖn t¹i. Tõ c¸c nh©n tè sinh th¸i vµ mËt ®é dù kiÕn ban ®Çu, dïng ph−¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc, lùa chän nh÷ng nh©n tè chñ ®¹o thùc sù ¶nh h−ëng ®Õn sinh tr−ëng cña l©m phÇn. Theo c¸ch nµy, dùa vµo sinh tr−ëng cña c¸c l©m phÇn thùc tÕ cïng c¸c nh©n tè ®iÒu tra t−¬ng øng, s¾p xÕp chóng theo tõng nhãm. øng víi mçi nhãm nh©n tè sinh th¸i vµ mËt ®é, t¹i tuæi x¸c ®Þnh, c¸c l©m phÇn sÏ cã s¶n l−îng t−¬ng tù nhau, nh−: chiÒu cao, ®−êng kÝnh, tæng tiÕt diÖn ngang, tr÷ l−îng. Nh÷ng ®¬n vÞ nh− thÕ ®−îc gäi lµ h¹ng ®Êt vµ ph−¬ng ph¸p s¾p xÕp c¸c ®¬n vÞ ®ã ®−îc gäi lµ ph−¬ng ph¸p ph©n chia h¹ng ®Êt. Quan ®iÓm thø hai cho lµ, c¸c nh©n tè sinh th¸i cã t¸c ®éng tæng hîp ®Õn sinh tr−ëng cña c©y vµ l©m phÇn, tõ ®ã viÖc nghiªn cøu x¸c ®Þnh ¶nh h−ëng cña tõng nh©n tè hÕt søc phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng c¸c « ®Þnh vÞ theo dâi l©u dµi víi tæ hîp c¸c nh©n tè kh¸c nhau. Víi quan ®iÓm nh− vËy, ®Ó ®¬n gi¶n cho viÖc nghiªn cøu vµ øng dông ®¬n vÞ ph©n chia vµo kinh doanh rõng, ng−êi ta dïng kÕt qu¶ ®Ó ph¶n ¸nh nguyªn nh©n. Theo h−íng nµy, c¸c nhµ l©m nghiÖp sÏ chän mét chØ tiªu nµo ®ã ph¶n ¸nh tèt n¨ng suÊt cña l©m phÇn lµm chØ tiªu ph©n chia ®¬n vÞ dù ®o¸n s¶n l−îng vµ ®Ò xuÊt biÖn ph¸p kinh doanh rõng. C¸c ®¬n vÞ nh− vËy ®−îc gäi lµ cÊp ®Êt, cßn ph−¬ng ph¸p ph©n chia c¸c ®¬n vÞ ®ã ®−îc gäi lµ ph−¬ng ph¸p ph©n chia cÊp ®Êt. H−íng nghiªn cøu nµy tá ra cã hiÖn qu¶, v× thÕ, cho ®Õn nay, cÊp ®Êt ®· ®−îc sö dông réng r·i trong vµ ngoµi n−íc ®Ó ph©n chia c¸c l©m phÇn thuéc cïng loµi c©y thµnh c¸c ®¬n vÞ dù ®o¸n s¶n l−îng còng nh− x¸c ®Þnh biÖn ph¸p t¸c ®éng D−íi ®©y lÇn l−ît giíi thiÖu c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n chia h¹ng ®Êt vµ cÊp ®Êt ®· ®−îc øng dông phæ biÕn ë n−íc ta vµ trªn thÕ giíi. 73 2.2. Ph©n chia h¹ng ®Êt. MÆc dï viÖc ph©n chia h¹ng ®Êt cho mçi loµi c©y lµ vÊn ®Ò phøc t¹p vµ tèn kÐm h¬n nhiÒu so víi viÖc ph©n chia cÊp ®Êt, nh−ng nã rÊt cã ý nghÜa ®èi víi s¶n xuÊt l©m nghiÖp, bëi lÏ, ng−êi ta cã thÓ dù ®o¸n tr−íc ®−îc s¶n l−îng cña rõng trªn l« ®Êt ®ã t¹i nh÷ng thêi ®iÓm cÇn thiÕt khi quyÕt ®Þnh trång loµi c©y nµy hay loµi c©y kh¸c. Tõ kh¸i niÖm vÒ h¹ng ®Êt còng nh− ý nghÜa cña nã trong s¶n xuÊt l©m nghiÖp, cã thÓ tãm t¾t c¸c néi dung còng nh− ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh ph©n chia h¹ng ®Êt trång rõng cho mçi loµi c©y. - X¸c ®Þnh ph¹m vi ph©n bè diÖn tÝch rõng trång cña loµi c©y lµm c¬ së lùa chän ®Þa bµn nghiªn cøu (toµn quèc hay theo vïng). - Kh¶o s¸t ®Þa bµn nghiªn cøu ®Ó s¬ bé x¸c ®Þnh ph©n bè diÖn tÝch rõng còng nh− diÖn tÝch rõng theo cÊp tuæi ë tõng vïng (nÕu nghiªn cøu ®−îc triÓn khai trªn ph¹m vi c¶ n−íc, mçi vïng ë ®©y cã thÓ t−¬ng øng víi vïng sinh th¸i) hay tõng ®Þa ph−¬ng (nÕu nghiªn cøu ®−îc triÓn khai ë mét vïng nµo ®ã, nh− vïng Trung bé, vïng B¾c bé, hay c¸c tØnh Trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c..., th× ®Þa ph−¬ng cã thÓ ®−îc coi lµ tØnh hoÆc huyÖn). - Dù kiÕn tæng sè l©m phÇn cÇn ®iÒu tra còng nh− ph©n bè c¸c l©m phÇn ®ã theo cÊp tuæi vµ ®Þa ph−¬ng thuéc ®Þa bµn nghiªn cøu. - Bè trÝ c¸c « tiªu chuÈn t¹m thêi ®¹i diÖn cho tõng l©m phÇn ®· chän. DiÖn tÝch mçi « th−êng ®−îc x¸c ®Þnh lµ 500m2 hoÆc 1000m2, tuú theo mËt ®é l©m phÇn lóc ®iÒu tra, sao cho sè c©y trong « dao ®éng trªn d−íi 100c©y. - §iÒu tra thu thËp c¸c chØ tiªu cÇn thiÕt cho mçi «: + MËt ®é trång vµ mËt ®é hiÖn t¹i. + §−êng kÝnh, chiÒu cao b×nh qu©n. + Tæng tiÕt diÖn ngang vµ tr÷ l−îng. + Tæng diÖn tÝch t¸n c©y. 74 + Nguån gèc ®Êt trång rõng (®Êt rõng gç kiÖt, ®Êt rõng gç pha tre nøa, ®Êt rõng tre nøa, ®Êt cã c©y bôi vµ gç r¶i r¸c, ®Êt n−¬ng rÉy, ®Êt cá tranh hay lau chÝt chÌ vÌ...). + §¸ mÑ. + §é dÇy tÇng ®Êt. + VÞ trÝ t−¬ng ®èi, h−íng ph¬i, ®é dèc. + Thùc b× d−íi t¸n rõng. + C¸c yÕu tè vÒ thêi tiÕt (®−îc x¸c ®Þnh chung cho tõng ®Þa ph−¬ng). - Lùa chän c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng râ nÐt ®Õn s¶n l−îng rõng nh− chiÒu cao b×nh qu©n, tæng tiÕt diÖn ngang hay tr÷ l−îng. - §Þnh l−îng mèi quan hÖ cña c¸c nh©n tè nµy víi chØ tiªu s¶n l−îng ®−îc chän. - Ph©n chia h¹ng ®Êt cho loµi c©y nghiªn cøu. ë n−íc ta, trong thêi gian võa qua ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ph©n h¹ng ®Êt cho c¸c loµi c©y trång, nh−ng kÕt qu¶ ph©n h¹ng ®Êt trång rõng Bå ®Ò n»m trong c«ng tr×nh khoa häc Dù ®o¸n s¶n l−îng rõng vµ n¨ng suÊt gç cña ®Êt trång rõng Bå ®Ò thuÇn loµi ®Òu tuæi vïng Trung t©m Èm B¾c ViÖt Nam cña TrÞnh §øc Huy (1988) lµ tiªu biÓu vµ hoµn thiÖn h¬n c¶ vÒ mÆt ph−¬ng ph¸p. Tãm t¾t kÕt qu¶ nghiªn cøu cña t¸c gi¶ TrÞnh §øc Huy d−íi ®©y lµ vÝ dô minh ho¹ cho ph−¬ng ph¸p ph©n chia h¹ng ®Êt ®èi víi mçi loµi c©y trång. §Ó ph©n chia h¹ng ®Êt trång rõng Bå ®Ò vïng Trung t©m, t¸c gi¶ tËp hîp sè liÖu cho tõng « ®iÒu tra theo c¸c chØ tiªu nh− ®· tr×nh bµy ë trªn. Sau ®ã tiÕn hµnh m· ho¸ ®Ó ®Þnh l−îng mét sè chØ tiªu. TiÕp ®ã, sö dông ph−¬ng tr×nh håi quy nhiÒu líp ®Ó x¸c ®Þnh quan hÖ cña tõng chØ tiªu s¶n l−îng chñ yÕu víi tõng nh©n tè sinh th¸i còng nh− mËt ®é. Tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch håi quy vµ t−¬ng quan nhiÒu líp, lùa chän nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng râ nÐt ®Õn s¶n l−îng l©m phÇn. Mét sè ph−¬ng tr×nh håi quy cô thÓ sau khi ®· lùa chän lµ: 75 LnH = 6,676 - 3,684X1 - 0,3087X2 - 0,05891X3 + 0,1389X4 (2.2) LnM = 6,951-7,889X1-0,6734X2-0,2025X3+0,3933X4+0,5988X5 (2.3) LnD= 6,424-2,561X1-0,1885X2-0,1029X3+0,1231X4-0,22551X5 (2.4) ë c¸c ph−¬ng tr×nh trªn: X1 = 1/A0,3 (PT.2.2); 1/A0,7 (PT.2.3); 1/A0,5 (PT.2.4) X2 = Ln(SAD) SAD: ChØ sè kh« h¹n cña Th¸i V¨n Trõng (xem môc 2.1) X3= Ln(TBC) TBC: Nguån gèc ®Êt trång rõng. X4 = Ln(DAY) DAY: §é dµy tÇng ®Êt X5 = Ln(N) ...