Giáo trình tính toán thiết kế ô tô - Chương 4

HỘP SỐ CƠ KHÍI. CÔNG DỤNG, YÊU CẦU, PHÂN LOẠI.1. Công dụng. Nhằm thay đổi tỷ số truyền và mômen xoắn từ động cơ đến các bánh xe chủ động phù hợp với mômen cản luôn thay đổi và nhằm tận dụng tối đa công suất của động cơ. Giúp cho xe thay đổi được chiều chuyển động. ?Đảm bảo cho xe dừng tại chỗ mà không cần tắt máy hoặc không cần tách ly hợp. Dẫn động mômen xoắn ra ngoài cho các bộ phận đặc biệt đối với các xe chuyên dụng. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình tính toán thiết kế ô tô - Chương 4 CHÖÔNG IV HOÄP SOÁ CÔ KHÍI. COÂNG DUÏNG, YEÂU CAÀU, PHAÂN LOAÏI. 1. Coâng duïng. ˘ Nhaèm thay ñoåi tyû soá truyeàn vaø moâmen xoaén töø ñoäng cô ñeán caùc baùnh xe chuû ñoängphuø hôïp vôùi moâmen caûn luoân thay ñoåi vaø nhaèm taän duïng toái ña coâng suaát cuûa ñoäng cô. ˘ Giuùp cho xe thay ñoåi ñöôïc chieàu chuyeån ñoäng. ˘ Ñaûm baûo cho xe döøng taïi choã maø khoâng caàn taét maùy hoaëc khoâng caàn taùch ly hôïp. ˘ Daãn ñoäng moâmen xoaén ra ngoaøi cho caùc boä phaän ñaëc bieät ñoái vôùi caùc xe chuyeânduïng. 2. Yeâu caàu. ˘ Coù daõy tyû soá truyeàn phuø hôïp nhaèm naâng cao tính naêng ñoäng löïc hoïc vaø tính naêngkinh teá cuûa oâ toâ. ˘ Phaûi coù hieäu suaát truyeàn löïc cao, khoâng coù tieáng oàn khi laøm vieäc, sang soá nheïnhaøng, khoâng sinh ra löïc va ñaäp ôû caùc baùnh raêng khi gaøi soá. ˘ Phaûi coù keát caáu goïn beàn chaéc, deã ñieàu khieån, deã baûo döôõng hoaëc kieåm tra vaø söûachöõa khi coù hö hoûng. 3. Phaân loaïi. Theo phöông phaùp thay ñoåi tyû soá truyeàn, hoäp soá ñöôïc chia thaønh: hoäp soá coù caáp vaø hoäpsoá voâ caáp. a) Hoäp soá coù caáp ñöôïc chia theo : + Sô ñoà ñoäng hoïc goàm coù: - Loaïi coù truïc coá ñònh (hoäp soá hai truïc, hoäp soá ba truïc…). - Loaïi coù truïc khoâng coá ñònh (hoäp soá haønh tinh moät caáp, hai caáp…). + Daõy soá truyeàn goàm coù: - Moät daõy tyû soá truyeàn (3 soá, 4 soá, 5 soá…). - Hai daõy tyû soá truyeàn. + Phöông phaùp sang soá goàm coù: - Hoäp soá ñieàu khieån baèng tay. - Hoäp soá töï ñoäng. b) Hoäp soá voâ caáp ñöôïc chia theo : + Hoäp soá thuûy löïc (hoäp soá thuûy tónh, hoäp soá thuûy ñoäng ). + Hoäp soá ñieän. + Hoäp soá ma saùt. 41II. TRÌNH TÖÏ TÍNH TOAÙN HOÄP SOÁ COÙ CAÁP CUÛA OÂ TOÂ. Coâng vieäc tính toaùn thieát keá hoäp soá oâ toâ coù hai böôùc chính nhö sau: + Xaùc ñònh tyû soá truyeàn ñaûm baûo tính chaát keùo vaø tính kinh teá theo ñieàu kieän laøm vieäcñaõ cho tröôùc. + Xaùc ñònh kích thöôùc caùc chi tieát cuûa hoäp soá. Hai böôùc lôùn treân ñöôïc cuï theå hoùa bôûi caùc böôùc cuï theå sau: 1. Treân cô sôû cuûa ñieàu kieän söû duïng vaø ñieàu kieän kyõ thuaät cho tröôùc, cuøng vôùi ñieàukieän cheá taïo, chuùng ta choïn sô ñoà ñoäng hoïc vaø döï kieán soá caáp cuûa hoäp soá. 2. Tính toaùn löïc keùo cuûa oâtoâ, xaùc ñònh tæ soá truyeàn chung cuûa caû heä thoáng truyeànlöïc khi gaøi caùc soá khaùc nhau. 3. Phaân chia phuø hôïp tæ soà truyeàn cuûa heä thoáng truyeàn löïc theo töøng cuïm (hoäp soá,hoäp soá phuï, truyeàn löïc chính, truyeàn löïc cuoái cuøng). 4. Tính toaùn xaùc ñònh tæ soá truyeàn cuûa hoäp soá . 5. Xaùc ñònh kích thöôùc cuûa caùc chi tieát, boá trí caùc chi tieát cuûa hoäp soá vaø kieåm tra söï lieân quan laøm vieäc giöõa caùc chi tieát vôùi nhau.III. SÔ ÑOÀ ÑOÄNG HOÏC MOÄT SOÁ LOAÏI HOÄP SOÁ CUÛA OÂ TOÂ. 1. Sô ñoà ñoäng hoïc hoäp soá hai truïc. Treân hình 4.1 laø sô ñoà ñoäng hoïc hoäp soá hai truïc boán caáp (khoâng keå soá luøi). Khi gaøi caùcsoá tieán ñeàu söû duïng boä ñoàng toác, khi gaøi soá luøi thì dòch chuyeån baùnh raêng thaúng 2 taïo neânsöï aên khôùp 1-2 vaø 2-3. Hình 4.1 : Sô ñoà ñoäng hoïc hoäp soá hai truïc Hoäp soá xe SKODA 100 MB (Coäng hoøa Czech) 42 2. Sô ñoà ñoäng hoïc hoäp soá ba truïc. Treân hình 4.2 laø sô ñoà ñoäng hoïc cuûa moät soá hoäp soá ba truïc coù töø 3 ñeán 6 soá tieán. Khi soácaáp cuûa hoäp soá taêng thì möùc ñoäâ phöùc taïp veà maët keát caáu cuõng taêng theo. ÔÛ hình 4.2 ñöôïcthoáng nhaát caùc kyù hieäu nhö sau: 1, 2, 3, 4, 5, 6 : vò trí gaøi caùc soá 1, 2, 3, 4, 5, 6. L (hoaëc R) : vò trí gaøi soá luøi. I- truïc sô caáp. II- truïc thöù caáp. III- truïc trung gian.Baùnh raêng laép coá ñònh treân truïc, Baùnh raêng laép coá ñònh treân truïc,raêng ngoaøi raêng trongBaùnh raêng laép vôùi truïc baèng then hoa Baùnh raêng quay trôn treân truïc. vaø tröôït treân truïc. Hình 4.2 : Sô ñoà ñoäng hoïc hoäp soá ba truïc 3. Sô ñoà ñoäng hoïc hoäp soá haønh tinh (xem chöông V) : 43IV. CHOÏN TYÛ SOÁ TRUYEÀN CUÛA HOÄP SOÁ. Tæ soá truyeàn cuûa hoäp soá oâ toâ ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû tính toaùn löïc keùo ôû caùc tay soá.Trong ñoù quan troïng nhaát laø tæ soá truyeàn ôû tay soá I. Tæ soá truyeàn ih1 ñöôïc xaùc ñònh the ...