Giáo trình vật liệu 2 part 8

Những vật liệu compozit đơn giản đã có từ rất xa xưa. Khoảng 5000 năm trước công nguyên con người đã biết trộn những viên đá nhỏ vào đất trước khi làm gạch để tránh bị cong vênh khi phơi nắng. Và điền hình về compozit chính là hợp chất được dùng để ướp xác của người Ai Cập.Chính thiên nhiên đã tạo ra cấu trúc composite trước tiên, đó là thân cây gỗ, có cấu trúc composite, gồm nhiều sợi xenlulo dài được kết nối với nhau bằng licnin. Kết quả của sự liên kết hài hoà ấy là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình vật liệu 2 part 8 91C¸c lo¹i dông cô ®o sö dông trong C¬ khÝ : palme, th−íc cÆp, th−íc ®o ®é dµi, ®ogãc, d−ìng, calip..., dÔ bÞ mßn, biÕn d¹ng, lµm sai lÖch kÕt qu¶ ®o. §Ó b¶o ®¶m®é chÝ nh x¸c, c¸c dông cô ®o ph¶i ®¹t c¸c yªu cÇu sau:1) §é cøng vµ tÝ nh chèng mµi mßn cao: ®é cøng HRC yªu cÇu lµ 63 ÷ 65.2) æn ®Þnh kÝ ch th−íc: trong suèt ®êi lµm viÖc (hµng chôc n¨m hay h¬n), nhê 2 chØtiªu sau:- hÖ sè gi·n në v× nhiÖt nhá vµ sù æn ®Þnh cña tæ chøc ®¹t ®−îc trong thêi gian dµi.3) §é nh½n bãng bÒ mÆt cao: cÊp 14, khi mµi vµ Ý t bÞ biÕn d¹ng khi nhiÖt luyÖn.§é cøng vµ tÝ nh chèng mµi mßn cao nh− dao c¾t song kh«ng yªu cÇu tÝ nh cøngnãng nªn kh«ng cÇn lµm b»ng thÐp giã.b. ThÐp lµm dông cô ®o cÊp chÝ nh x¸c caoNguyªn tè hîp kim vµ nhiÖt luyÖn thÝ ch hîp:- Hîp kim hãa Cr-Mn: (1% mçi nguyªn tè), ®Ó n©ng cao ®é thÊm t«i (t«i thÊu khit«i dÇu), Ý t biÕn d¹ng; riªng Mn cã t¸c dông lµm t¨ng γ d− ®Õn møc thÝ ch hîp lµmcho kÝ ch th−íc hÇu nh− kh«ng thay ®æi khi t«i.- Hãa giµ ®Ó æn ®Þnh kÝ ch th−íc: (nhiÖt ®é hãa giµ d−íi ram thÊp, < 150oC). §ÓvÉn lµ tæ chøc M (t«i) chø kh«ng ph¶i lµ M ram, v× M (t«i) cã nh÷ng −u ®iÓm sau:+ ®é cøng vµ tÝ nh chèng mµi mßn cao, do ®ã+ b¶o ®¶m ®é nh½n bãng cao khi mµi, vµ ®Æc biÖt lµ+ cã hÖ sè gi∙n në v× nhiÖt rÊt nhá, chØ kho¶ng 10-5 ÷ 10-6/oC.Ph¶i ho¸ giµ v× : M (t«i) vµ γ d− kh«ng æn ®Þnh, ®Ó æn ®Þnh M (t«i) vµ γ d− ph¶i xö lýthÐp t«i ë 120 ÷ 140oC trong 1 ÷ 2 ngµy.C¸c thÐp th−êng dïng: lµ c¸c m¸c 100Cr, 100CrWMn (TCVN 1823 - 76) vµ m¸c140CrMn (m¸c XΓ cña Nga) trong ®ã 140CrMn ®−îc dïng nhiÒu h¬n c¶.c. ThÐp lµm dông cô ®o cÊp chÝ nh x¸c thÊpLo¹i nµy chØ yªu cÇu cøng vµ chèng mµi mßn lµ ®ñ, do ®ã kh«ng cÇn dïng c¸cm¸c thÐp hîp kim cïng víi t«i + hãa giµ nh− trªn mµ chØ dïng c¸c m¸c thÐp:C15,C20 thÊm C, t«i + ram thÊpC45, C50, C55 qua t«i bÒ mÆt + ram thÊp, thÐp dông cô: CD80, CD120,.. t«i+ramthÊp5.4.4. ThÐp lµm dông cô biÕn d¹ng nguéiBiÕn d¹ng dÎo thÐp ë nhiÖt ®é th−êng - biÕn d¹ng nguéi - lµ h× nh thøc gia c«ngphæ biÕn trong chÕ t¹o c¬ khÝ víi n¨ng suÊt cao. Dông cô ®Ó biÕn d¹ng nh− trôcc¸n, khu«n dËp, ®ét... cã ý nghÜa quan träng quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt vµ chÊt l−îngs¶n phÈm.a. §iÒu kiÖn lµm viÖc vµ yªu cÇu:1) §é cøng ®ñ cao: HRC 58 ÷ 62 (thÊp h¬n dao c¾t) phô thuéc vµo lo¹i khu«n,chiÒu dµy vµ ®é cøng cña thÐp l¸ ®em dËp, biÕn d¹ng: t«n silic dµy ph¶i yªu, HRCtíi trªn 60 ®Õn 62;2) TÝ nh chèng mµi mßn cao: b¶o ®¶m hµng v¹n - hµng chôc v¹n lÇn dËp vÉnchÝ nh x¸c.3) §é bÒn vµ ®é dai cao: chÞu ®−îc t¶i träng lín vµ chÞu va ®Ëp, khu«n dËp líncÇn cã thªm yªu cÇu vÒ ®é thÊm t«i vµ Ý t thay ®æi thÓ tÝ ch khi t«i.b. §Æc ®iÓm cña thÐp lµm dông cô biÕn d¹ng nguéi: 92- %C cao: ~ 1%, b¶o ®¶m ®é cøng, tÝ nh chèng mµi mßn sau khi t«i, song cã métsè tr−êng hîp ngo¹i lÖ: + khi chÞu va ®Ëp m¹nh, l−îng cacbon gi¶m ®i, cßn 0,40 ÷0,60%, + khi chÞu mµi mßn rÊt cao, %C ®Õn 1,50 ÷ 2,00% hay h¬n.- Hîp kim ho¸: phô thuéc vµo h× nh d¹ng, kÝ ch th−íc khu«n vµ tÝ nh chèng mµi mßnyªu cÇu do t¸c dông n©ng cao ®é thÊm t«i vµ t¹o ra cacbit cøng.§Ó lµm t¨ng ®é thÊm t«i: Cr, Mn, Si, W víi l−îng Ý t (~ 1% mçi lo¹i).§Ó n©ng cao tÝ nh chèng mµi mßn: Cr (~ 12%) vµ %C =1,50 ÷ 2,00% hay h¬n.- NhiÖt luyÖn kÕt thóc: t«i + ram thÊp ®Ó ®¹t ®é cøng cao, song còng cã ®Æc ®iÓmriªng.• §Ó b¶o ®¶m ®é bÒn vµ do kÝ ch th−íc lín nªn nhiÖt ®é t«i cao h¬n 20÷40oC ®Ó γ®−îc ®ång nhÊt h¬n, n©ng cao ®é thÊm t«i, cã khi ph¶i th−êng hãa tr−íc ®Ó h¹tnhá Ý t biÕn d¹ng, nøt khi t«i• NhiÖt ®é ram lÊy cao h¬n (song vÉn lµ ram thÊp) v× yªu cÇu ®é cøng thÊp h¬nchót Ý t. Chó ý do ram thÊp ph¶i tr¸nh gißn ram lo¹i I.c. ThÐp lµm khu«n bÐKhu«n nhá, h× nh d¹ng ®¬n gi¶n, chÞu t¶i nhá: CD100, CD120, t«i trong n−íc, tuy®é thÊm t«i cña thÐp C thÊp song cã ®é cøng bÒ mÆt ®ñ b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn lµmviÖc, lâi cã thÓ kh«ng t«i thÊu nh−ng ph¶i ®¶m b¶o kh«ng bÞ lón lµ ®−îc.d. ThÐp lµm khu«n trung b× nhKÝ ch th−íc khu«n trung b× nh (75 -100mm), hoÆc lo¹i bÐ nh−ng cã h× nh d¹ng phøct¹p, chÞu t¶i träng lín: dïng thÐp 1%C cã hîp kim Cr, W, Mn, Si (~ 1% mçi nguyªntè) ®Ó n©ng cao ®é thÊm t«i: 110Cr, 100CrWMn, 100CrWSiMn. Trong c¸c m¸c ®ã100CrWMn lµ ®iÓn h× nh h¬n c¶.§Æc ®iÓm cña thÐp:- Do cã Mn nªn sau khi t«i cã l−îng γ d− nhÊt ®Þnh nªn biÕn d¹ng nhá.- Cã thÓ dïng c¸ch t«i ph©n cÊp (nÕu lµ khu«n nhá) vµ t«i trong hai m«i tr−êng(nÕu lµ khu«n trung b× nh) ®Ó gi¶m ®é biÕn d¹ng mµ vÉn ®¹t ®é cøng cao.- Thiªn tÝ ch cacbit lín, khi cacbit lín thÐp dÔ bÞ nøt khi t«i, do ®ã ph¶i kiÓm tra cÊpcacbit, nÕu thÊy lín ph«i thÐp ph¶i qua rÌn.e. ThÐp lµm khu«n lín vµ cã tÝ nh chèng mµi mßn rÊt cao:KÝ ch th−íc (200 ÷ 300mm), chÞu t¶i träng nÆng vµ bÞ mµi mßn rÊt m¹nh ph¶i dïngthÐp %Cr cao tíi 12% vµ %C rÊt cao, 1,50 ÷ 2,20% víi c¸c m¸c: Cr12 (210Cr12), Cr12Mo (160Cr12Mo) vµ Cr12V1 (130Cr12V1).§Æc ®iÓm ...