Giáo trình vi sinh - ký sinh trùng part 7

Tham khảo tài liệu giáo trình vi sinh - ký sinh trùng part 7, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình vi sinh - ký sinh trùng part 7 S¶n phÈm chuyÓn hãa vµ c¸c chÊt tiÕt cña s¸n d©y g©y ®éc cho hÇu hÕt c¸c hÖthèng vµ tæ chøc cña c¬ thÓ. Thùc nghiÖm cho thÊy dÞch tiÕt tõ s¸n g©y tæn h¹i hÖ thèngtim m¹ch, c¬ quan t¹o m¸u, hÖ thèng thÇn kinh vµ c¸c tuyÕn néi, ngo¹i tiÕt.3.1.4. T¸c h¹i trong viÖc vËn chuyÓn mÇm bÖnh Giun s¸n ®−êng ruét cã thÓ më ®−êng cho c¸c mÇm bÖnh kh¸c x©m nhËp vµo c¬thÓ vËt chñ. Giun ®òa trong khi di chuyÓn sÏ mang mÇm bÖnh (virus, vi khuÈn, nÊm) tõ ruéttíi c¸c c¬ quan kh¸c (gan, ®−êng mËt, tói mËt, tuþ). Êu trïng giun mãc / má, giun l−¬n khi x©m nhËp qua da cã thÓ mang vi khuÈn ëngo¹i c¶nh g©y viªm nhiÔm t¹i chç hoÆc Êu trïng mang theo vi khuÇn vµo m¹ch m¸u,m«…3.2. T¸c h¹i g©y bÖnh cña E. histolytica C¸c thÓ bÖnh amip: − ThÓ lþ cÊp: khëi ®Çu ®ét ngét. Héi chøng lþ ®iÓn h×nh, ®au bông quÆn, ®ingoµi nhiÒu lÇn, ph©n cã m¸u vµ chÊt nhÇy. XÐt nghiÖm ph©n thÊy thÓ Magna. − Viªm ruét m¹n tÝnh sau lþ amip cÊp: cßn gäi lµ lþ m¹n tÝnh. ThÓ nµy xÈy rasau lþ amip cÊp. BiÓu hiÖn nh− viªm ®¹i trµng. XÐt nghiÖm ph©n th−êng gÆp thÓ bµonang vµ thÓ Minuta. CÇn ph©n biÖt víi lþ cÊp xÐt nghiÖm thÊy thÓ Magna. − C¸c thÓ bÖnh amip ngoµi ruét: bÖnh amip ë gan lµ thÓ bÖnh hay gÆp nhÊttrong sè c¸c bÖnh amip ngoµi ruét. Tõ th−¬ng tæn ë ruét, amip vµo gan theo ®−êngm¸u vµ g©y ¸p xe gan. BÖnh amip ë phæi, ¸p xe n·o do amip rÊt hiÕm gÆp. Ph¶i dïng®Õn c¸c ph¶n øng miÔn dÞch hoÆc mét sè xÐt nghiÖm ®Æc biÖt míi chÈn ®o¸n ®−îc c¸cthÓ bÖnh nµy.4. ChÈn ®o¸n bÖnh Ng−êi ta ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p, ph−¬ng ph¸p nh»m chÈn ®o¸n bÖnh cho métc¸ thÓ hoÆc chÈn ®o¸n vÊn ®Ò ký sinh trïng cho mét céng ®ång.4.1. ChÈn ®o¸n l©m sµng ChÈn ®o¸n l©m sµng ®Ó h−íng dÉn vµ ®i tr−íc chÈn ®o¸n xÐt nghiÖm. Tuy nhiªntrong c¸c bÖnh giun s¸n ®−êng ruét, c¸c triÖu chøng l©m sµng th−êng kh«ng ®iÓn h×nh. CÇn ph¶i kÕt hîp c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n: l©m sµng, xÐt nghiÖm, dÞch tÔ häc,céng ®ång, trong ®ã chÈn ®o¸n cã tÝnh quyÕt ®Þnh lµ chÈn ®o¸n xÐt nghiÖm.4.2. ChÈn ®o¸n xÐt nghiÖm − §Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bÖnh ký sinh trïng ®−êng ruét, chñ yÕu ph¶i dùa vµo xÐt nghiÖm. Tuú theo vÞ trÝ ký sinh vµ ®−êng th¶i mÇm bÖnh ký sinh trïng mµ lÊy bÖnh phÈm thÝch hîp. 97 − C¸c kü thuËt ¸p dông trong chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bÖnh giun s¸n ®−êng ruét: + Kü thuËt xÐt nghiÖm trùc tiÕp (t×m ký sinh trïng): c¸c kü thuËt xÐt nghiÖmph©n ®Ó t×m mÇm bÖnh lµ con tr−ëng thµnh, trøng hoÆc Êu trïng cña giun ®−êng ruét.ThÝ dô nh− kü thuËt xÐt nghiÖm ph©n trùc tiÕp, tËp trung trøng Willis, kü thuËt Kato vµKato - Katz ®Ó ph¸t hiÖn c¸c lo¹i trøng giun ®−êng ruét… + N guyªn t¾c chÈn ®o¸n xÐt nghiÖm giun kim lµ ph¶i tiÕn hµnh xÐtnghiÖm vµo buæi s¸ng tr − íc khi bÖnh nh©n ®i ®¹i tiÖn hoÆc tr − íc khi bÖnh nh©nröa hËu m«n. NÕu dïng nh÷ng kü thuËt xÐt nghiÖm ph©n th«ng th − êng th× sÏkh«ng thÊy ® − îc trøng giun kim trong ph©n. §Ó xÐt nghiÖm chÈn ®o¸n giun kim,th − êng dïng kü thuËt §Æng V¨n Ng÷: GiÊy cellophan (giÊy bãng kÝnh) mét mÆt® − îc phÕt mét líp hå d¸n trong suèt vµ ® − îc c¾t thµnh tõng m¶nh theo kÝchth − íc 22 x 32 mm. Khi dïng, thÊm mét Ýt n − íc vµo mÆt giÊy cã phÕt hå råi chïivµo c¸c nÕp r×a hËu m«n cña trÎ, sau ®ã d¸n nã lªn mét phiÕn kÝnh s¹ch vµ soi®äc kÕt qu¶ d − íi kÝnh hiÓn vi. + ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bÖnh s¸n d©y tr−ëng thµnh, ph¶i xÐt nghiÖm ph©n t×m®èt s¸n. + ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bÖnh Êu trïng s¸n d©y lîn, ph¶i lµm c¸c xÐt nghiÖmnh−: sinh thiÕt, c¸c ph¶n øng miÔn dÞch (huúnh quang, ELSA,...), siªu ©m, chôp CTscanner... + Kü thuËt xÐt nghiÖm gi¸n tiÕp (chÈn ®o¸n miÔn dÞch häc), th−êng ®−îc södông ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ vµ dïng trong nghiªn cøu khoa häc vµ nhÊt lµ chÈn®o¸n tr−êng hîp bÖnh ë néi t¹ng. + Ngoµi ra cÇn lµm thªm c¸c xÐt nghiÖm phô trî kh¸c nh− sè l−îng b¹ch cÇu¸i toan, sè l−îng hång cÇu, chôp CT scanner vµ ®iÖn n·o (trong bÖnh Êu trïng s¸n d©ylîn)… + §Ó chÈn ®o¸n dÞch tÔ, chÈn ®o¸n vïng, chÈn ®o¸n céng ®ång cßn cÇn södông c¸c kü thuËt ®Ó t×m mÇm bÖnh ë ngo¹i c¶nh (®Êt, n−íc, rau, ruåi …). − §èi víi bÖnh amip ë ruét: + Thôt baryt Ýt cã gi¸ trÞ. Soi trùc trµng trong lþ cÊp tÝnh cã thÓ thÊy h×nh ¶nhvÕt bÊm mãng tay hoÆc c¸c tæn th−¬ng xung huyÕt phï nÒ + XÐt nghiÖm ph©n rÊt c¬ b¶n vµ cÇn thiÕt ®Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bÖnh amipë ruét. LÊy bÖnh phÈm xong ph¶i soi ngay v× thÓ ho¹t ®éng dÔ chÕt sau khi ra ngoµi.LÊy chç cã m¸u vµ chÊt nhÇy. Khi thÊy amÝp cã thÓ lµm tiªu b¶n nhuém ®Ó thÊy c¸cchi tiÕt cÊu tróc vµ h×nh thÓ. − §èi víi bÖnh amip ë ngoµi ruét: ¸p dông c¸c xÐt nghiÖm chÈn ®o¸n miÔn dÞchrÊt cã gi¸ tri nh− ng−ng kÕt hång cÇu gi¸n tiÕp, ng−ng kÕt Latex, kÕt hîp bæ thÓ, miÔndÞch huúnh quang, ph¶n øng miÔn dÞch men ELISA.984.3. ChÈn ®o¸n dÞch tÔ häc, vïng Do ®Æc ®iÓm ký sinh trïng ®−êng ruét ...