Giống Cây Rừng - Chương 7

Giống Cây Rừng. Th.S Hồ Hải Ninh - Chương 7. Nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô và tế bào.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giống Cây Rừng - Chương 7 Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng VIIph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμoCh−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo1. Kh¸i niÖm. Nh©n iè b» Nh gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo thùc h h¸ i Ê μ Õ bμ h vËt lμ ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt hμng lo¹t c©y con tõ c¸c bé phËn cña c©y mÑ b»ng c¸ch nu«i cÊy chóng trong èng nghiÖm ë ®iÒu kiÖn v« trïng, cã m«i tr−êng thÝch hîp vμ ®−îc kiÓm so¸t. - Bé phËn nu«i cÊy cã thÓ lμ c¬ quan, m« hay tÕ bμo. Song nãi chung chóng cã kÝch th−íc rÊt nhá, h¬n n÷a l¹i ®−îc nu«i cÊy nhá trong kh«ng gian còng rÊt nhá (èng nghiÖm, b×nh thÝ nghiÖm) nªn ph−¬ng ph¸p nh©n gièng nμy cßn ®−îc gäi lμ vi nh©n gièng - Ph−¬ng ph¸p nh©n gièng nμy ®−îc thùc hiÖn ë ®iÒu kiÖn v« trïng, víi m«i tr−êng sèng nh©n t¹o vμ ®−îc kiÓm so¸t nªn cßn ®−îc gäi lμ nh©n gièng in vitro (nh©n t¹o). t¹o)Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo2. C¬ së sinh häc cña ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« - tÕ bμo.Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo+ TÝnh toμn n¨ng: theo s¬ ®å trªn th× bÊt cø mét tÕ bμo nμo cña c¬ thÓ (ë m« ph©n sinh hay m« ph©n ho¸) ®Òu cã nh©n gièng hÖt nh©n tÕ bμo hîp tö ban ®Çu, tøc lμ ®Òu m¹ng bé gen gièng hÖt bé gen cña hîp tö ban ®Çu (bé gen chøa trong bé NST). Bëi vËy khi ®−îc t¸ch ra khái c¬ thÓ vμ gÆp ®iÒu kiÖn sèng thÝch hîp th× bÊt cø tÕ bμo nμo ®Òu cã thÓ ph¸t triÓn thμnh mét c¬ thÓ hoμn chØnh.+ HiÖn t−îng ph¶n ph©n ho¸ vμ t¸i ph©n ho¸: Theo s¬ ®å trªn, mçi tÕ bμo ë giai ®o¹n ≤ 8 tÕ bμo (tb ph«i sinh) khi ®−îc t¸ch rêi ra th× ®Òu cã thÓ ph¸t triÓn thμnh 1 c¬ thÓ hoμn chØnh gÇn ®Çy ®ñ c¸c c¬ quan. V× bÊt cø tÕ bμo nμo còng ®Òu cã nh©n vμ tÕ bμo chÊt nh− hîp tö (hay cßn gäi lμ TB tr¾ng/TB ch−a ph©n ho¸). ThÕ cßn khi t¸ch tÕ bμo ra khái m« chuyªn ho¸ ®Ó nu«i cÊy th× tõ TB nμy sÏ h×nh thμnh nªn c¸c tÕ bμo míi (qua ph©n ho¸) vÉn theo h−íng ®· ®−îc Õ É ph©n ho¸. Tøc lμ trong tr−êng hîp nμy chØ cã hiÖn t−îng sinh tr−ëng (t¨ng sinh kh«i cña c¬ quan cò) chø kh«ng cã hiÖn t−îng ph¸t triÓn (h×nh thμnh c¬ quan q an míi) => tõ tÕ bμo n «i cÊ sÏ kh«ng h×nh thμnh 1 c¬ thÓ hoμn chØnh > nu«i cÊy chØnh.Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo3. ý nghÜa cña nu«i c©y m« - tÕ bμo. - Lμ ph−¬ng ph¸p nh©n gièng sinh d−ìng nªn nã mang ®Çy ®ñ c¸c −u ®iÓm cña Ónh©n gièng sinh d−ìng.- Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« - tÕ bμo cã hÖ sè nh©n cao.- Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« - tÕ bμo ®−îc tiÕn hμnh mét c¸chchñ ®éng trong mäi ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vμ mäi thêi ®iÓm trong n¨m.- Ngoμi ra kh¸c víi nh©n gièng b»ng hom th× c©y trång ®−îc t¹o ra b»ngph−¬ng ph¸p nμy cã ®é trÎ cao h¬n rÊt nhiÒu (gÇn b»ng c©y h¹t), cã bé rÔ tèth¬n nhiÒu so víi c©y hom- C©y trång ®−îc t¹o ra tõ ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« - tÕ bμo cã h×nh thÓ gièng å Ê Õ Ó èc©y h¹t => kh¾c phôc ®−îc hiÖn t−îng b¶o l−u côc bé th−êng b¾t gÆp ë c©ytrång ®−îc t¹o ra b»ng gi©m hom.Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo4. C¸c h×nh thøc nh©n gièng in vitro.4.1. Nu«i Ê4 1 N i cÊy m« ph©n sinh: h i h- Nu«i cÊy ®Ønh sinh tr−ëng: + Nu«i cÊy ®Ønh th©n, ®Ønh cμnh: th−êng lμ cho c©y lμ kim th©n kim. + Nu«i cÊy chåi n¸ch: th−êng dïng cho nh÷ng c©y l¸ réng (vd: Keo, B¹ch ®μn rÊt phæ biÕn). + Nu«i cÊychåi bÊt ®Þnh: Chåi bÊt ®Þnh lμ chåi ®−îc h×nh thμnh tõ bÊt cø bé phËn nμo cña c©y khi ®−îc kÝch thÝch (c¬ giíi hay ho¸ häc) häc).- Tõ m« ph©n sinh ph¸t triÓn trùc tiÕp thμnh c©y.Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo4.2. Nu«i cÊy m« chuyªn ho¸: nu«i cÊy bÊt cø bé phËn nμo cñac©y ( ¶ h th©n, l¸, rÔ, ®o¹n cμnh, c¸nh h (m¶nh h l¸ Ô ® μ h ¸ h hoa,...). ) Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo5. qui tr×nh nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« - tÕ bμo.Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo5.1. Giai ®o¹n chuÈn bÞ.- § c©y tèt ( §−a è (c©y −u viÖt) vÒ v−ên s−u tËp, v−ên gièng i ) Ò ê ê iè + §Ó gi¶m bít nguån c¹nh (lai t¹p xung quanh) + §Ó cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc cho c©y sinh tr−ëng vμ ph¸t triÓn tèt + §Ó chñ ®éng lÊy mÉu nh©n gièng ViÖc ®−a c¸c c©y tèt vÒ v−ên s−u tËp cã thÓ b»ng ph−¬ng ph¸pghÐp hoÆc gi©m hom.- TrÎ ho¸ c©y gièng gèc: §Ó t¹o mÉu cÊy cßn non (trÎ ho¸: dùa trªn qu¸ tr×nh tuæi quyÕt ®Þnh cña c¸c tÕ bμo)Ch−¬ng VII. Nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy m« vμ tÕ bμo5.2. Giai ®o¹n cÊy khëi ®éng. (t¹o mÉu s¹ch trong èng nghiÖm)- Môc ®Ých: t¹o ®−îc mÉu c©y sèng trong èng nghiÖm s¹ch ho¸ häc còng nh− sinh häc. T¹o ®−îcnguån mÉu s¹ch (s¹ch vÒ ho¸ häc vμ sinh häc) sèng ®−îc trong ®iÒu kiÖn in vitro. + S¹ch ho¸ häc: kh«ng lμm ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng ho¸ häc phï hîp víi loμi c©y. + S¹ch sinh häc: (s¹ch nÊm vμ vius) v× mÉu cÊy chØ lμ 1 bé phËn rÊt nhá cña c©y nªn sau khi t¸ch khái c©y mÑ cÊy vμo b×nh th× nã cÇn mét thêi gian ®Ó håi phôc sau ®ã míi sinh tr−ëng vμ ph¸t triÓn. Trong khi nÊm vμ vi khuÈn lμ nh÷ng sinh vËt ®¬n bμo hay ®a bμo, chóng vμo theo mÉu cÊy lμ vμo c¶ c¬ thÓ nªn chóng sinh tr−ëng vμ ph¸t triÓn ngay => sö dông hÕt m«i tr−êng nu«i cÊy => khi mÉu cÊy håi phôc th× m«i tr−êng ®· háng.- Ph−¬ng ph¸p: h h¸ + Lμm s¹ch ho¸ häc b»ng röa: ®Çu tiªn tiÕn hμnh röa b»ng n−íc m¸y, tiÕp theo lμ röa b»ng xμ phßng v ...