Gợi ý ôn tập môn lý luận nhà nước và pháp luật

Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị,một bộ máy chuyên làm.nhiệm vụ cưỡng chế và thực hiện các chức năng quản lí đặc biệt nhằm duy trì trật tự ổn định xã hội, thực hiện mục đích bảo vệ địa vị của giai cấp thống trị
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Gợi ý ôn tập môn lý luận nhà nước và pháp luật GỢI Ý ÔN TẬP MÔN LÝ LUẬN NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT CÂU 1 Khái niệm nhà nước ? Đặc trưng nhà nước? * Khái niệm : Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị,một bộ máy chuyên làmnhiệm vụ cưỡng chế và thực hiện các chức năng quản lí đặc biệt nhằm duy trì trật tự ổnđịnh xã hội, thực hiện mục đích bảo vệ địa vị của giai cấp thống trị. * Đặc trưng cơ bản của nhà nước: - Nhà nước thiết lập quyền lực công cộng đặc biệt: Trong xã hội cộng sản nguyên thuỷ, quyền lực chưa tách kh ỏi xã h ội mà g ắn li ền v ớixã hội, hoà nhập với xã hội chưa có giai cấp nên ch ưa có nhà nước. Quy ền lực đó do toàn xãhội tổ chức ra, chưa mang tính giai cấp, phục vụ lợi ích chung của cả cộng đồng. Khi xuất hiện Nhà nước, quyền lực công cộng đặc biệt được thiết lập. Ch ủ th ể củaquyền lực này là giai cấp thống trị về kinh tế và chính trị. Để th ực hiện quy ền l ực này và đ ểquản lý xã hội, nhà nước có một lớp người đặc biệt chuyên làm nhi ệm v ụ qu ản lý. H ọ thamgia vào cơ quan nhà nước và hình thành bộ máy cưỡng chế để duy trì địa vị và bảo vệ lợi íchcủa giai cấp thống trị, bắt các giai cấp khác phải phục vụ theo ý chí của giai c ấp th ống tr ị.Như vậy, quyền lực công cộng đặc biệt này đã tách kh ỏi xã h ội, mang tính giai c ấp sâu s ắcvà chỉ phục vụ cho lợi ích của giai cấp thống trị; - Nhà nước có lãnh thổ và phân chia dân cư theo lãnh thổ: Lãnh thổ, dân cư là các yếu tố hình thành quốc gia. Quy ền lực của Nhà n ước đ ượcthực hiện trên toàn bộ lãnh thổ, nhà nước th ực hiện vi ệc phân chia dân c ư theo lãnh th ổthành các đơn vị hành chính, không phụ thuộc vào chính ki ến, huy ết th ống, ngh ề nghi ệphoặc giới tính, … Việc phân chia này đảm bảo cho hoạt động qu ản lý c ủa nhà n ước t ậptrung, thống nhất. Người dân có mối quan hệ với Nhà nước bằng chế định quốc tịch, ch ếđịnh này xác lập sự phụ thuộc của công dân vào một nước nh ất đ ịnh và ng ược l ại nhà n ướcphải có những nghĩa vụ nhất định đối với công dân của mình. - Nhà nước có chủ quyền quốc gia: Chủ quyền quốc gia là quyền tối cao của nhà nước về đ ối n ội và đ ộc l ập v ề đ ốingoại. Tất cả mọi cá nhân, tổ chức sống trên lãnh thổ của nước sở tại đều ph ải tuân th ủpháp luật của nhà nước. Nhà nước là người đại diện chính thức, đại diện về mặt pháp lýcho toàn xã hội về đối nội và đối ngoại. Chủ quyền quốc gia thể hi ện quy ền đ ộc l ập t ựquyết của Nhà nước về những chính sách đối nội và đối ngoại, không ph ụ thu ộc vào l ựclượng bên ngoài, chủ quyền quốc gia là thuộc tính gắn với Nhà nước. - Nhà nước là tổ chức duy nhất có quyền ban hành pháp lu ật và qu ản lý xã h ộibằng pháp luật: Với tư cách là đại diện chính thức cho toàn xã hội, là người th ực thi quy ền l ực côngcộng, duy trì trật tự xã hội, nhà nước là tổ chức duy nh ất có quy ền ban hành pháp lu ật và ápdụng pháp luật để quản lý xã hội. Pháp luật do nhà nước ban hành có tính bắt buộc chung vàđược nhà nước đảm bảo thực hiện với các biện pháp tổ chức, cưỡng chế, thuyết phục. - Nhà nước có quyền quy định và thực hiện việc thu các loại thuế:Nhà nước đặt ra các loại thuế vì nhu cầu nuôi dưỡng bộ máy nhà nước – lớp người đặc bi ệttách ra khỏi lao động, sản xuất để thực hiện ch ức năng qu ản lý. Ch ỉ có nhà n ước m ới đ ượcđộc quyền quy định các loại thuế và thu thuế vì nhà n ước là t ổ ch ức duy nh ất có t ư cách đ ạibiểu chính thức của toàn xã hội để thực hiện sự quản lý xã hội. * Đặc trưng nhà nước CHXHCNVN (tham khảo):- Nhà nước CHXHCN việt nam là một nhà nước dân chủ thực sự và rộng rãi.- Các kiểu NN trước đây được xây dựng trên cơ sở chế độ sở hữu tư nhân về tư liệusản xuất nhằm duy trì sự áp bức bóc lột và địa vị giai cấp th ống tr ị. Do v ậy, trong các ki ểuNN đó không thể có dân chủ thực sự và chỉ NN XHCN mới có cơ sở để đảm bảo cho nềndân chủ thực sự về pháp lý. NN XHCN là công cụ quan trọng nhất đ ể th ực hi ện n ền dânchủ.- Trong điều kiện hoàn cảnh cụ thể của VN hiện nay, thực hiện quy ền dân ch ủ c ủanhân dân thực chất là tôn trọng quyền con người, phát huy sức sáng tạo của tầng lớp nhândân. NN đảm bảo cho nhân dân tham gia hoạt động quản lí NN, quản lí XH và phương châm,quy trình thực hiện dân chủ: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.- Vấn đề dân chủ ở nước ta được đặc biệt mở rộng trên nhiều lĩnh vực và được đảmbảo bằng cơ sở KTTT theo định hướng XHCN, bằng h ệ th ống chính tr ị, h ệ th ống t ư t ưởngkhoa học, hệ thống pháp luật chặt chẽ, hoạt động và tổ chức bộ máy NN.+ Trước hết, dân chủ về mặt Kinh tế: cơ chế KTTT theo định h ướng XHCN t ạo đi ều ki ệncho mọi công dân VN phát huy được quyền tự chủ của mình trong sản xuất kinh doanh vàNN khuyến khích công dân mở rộng đầu tư sản xuất làm cho dân giàu nước mạnh.+ Nền dân chủ XHCN ở VN được thể hiện rất rõ trong qui định của các bản hiến pháp từ1946 đến nay, theo các qui định này th ...