Hai loài tuyến trùng ăn thịt mới Lotonchus Helicus sp.nov và Lotonchus thui sp.nov. (Nematoda: Mononchida) ở Việt Nam

Bài viết nghiên cứu điều tra về thành phần loài cũng như độ đa dạng của tuyến trùng sống tự do ở các hệ sinh thái đất rừng, đất ngập nước, sông ngòi, khu chứa nước và các vùng cửa sông ven biển tại hầu hết các tỉnh của Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hai loài tuyến trùng ăn thịt mới Lotonchus Helicus sp.nov và Lotonchus thui sp.nov. (Nematoda: Mononchida) ở Việt Nam28(2): 10-16 T¹p chÝ Sinh häc 6-2006 HAI LOµI TUYÕN TRïNG ¡N THÞT MíI Iotonchus helicus sp.nov. Vµ Iotonchus thui sp.nov. (Nematoda: Mononchida) ë VIÖT NAM NguyÔn Vò Thanh ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt Khu hÖ tuyÕn trïng sèng tù do ë ViÖt Nam l−ng = 5,4-8,1 µm; L thùc qu¶n = 315-395 µm;cßn Ýt ®−îc nghiªn cøu. Trong kho¶ng 10 n¨m vßng thÇn kinh = 108-149 µm; L ®u«i = 178-gÇn ®©y, ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt 260 µm; réng ®u«i = 36,5-52,9 µm; % ®u«i/c¬®· phèi hîp víi ViÖn Sinh häc n−íc néi ®Þa thÓ = 15-18%.thuéc ViÖn Hµn l©m khoa häc Liªn bang Nga[8, 9, 10, 11, 12, 14, 15] tiÕn hµnh ®iÒu tra vÒ §Æc ®iÓm chÈn lo¹i: c¬ thÓ nhá, L trongthµnh phÇn loµi còng nh− ®é ®a d¹ng cña tuyÕn kho¶ng 1,17-1,66 mm. §u«i ng¾n; mót ®u«itrïng sèng tù do ë c¸c hÖ sinh th¸i ®Êt rõng, ®Êt trßn cong vÒ phÝa bông. C¸c chØ sè “a” vµ “c”ngËp n−íc, s«ng ngßi, khu chøa n−íc vµ c¸c nhá (a = 16-21; c = 5,5-6,9). Vulva n»m ë nöavïng cöa s«ng ven biÓn t¹i hÇu hÕt c¸c tØnh cña phÝa sau c¬ thÓ.ViÖt Nam [7]. Kho¶ng 300 loµi tuyÕn trïng M« t¶: con c¸i: c¬ thÓ sau xö lý nhiÖt cãsèng tù do trong c¸c hÖ sinh th¸i kh¸c nhau ®· h×nh ch÷ C më; vá cutin dµy 1,8-3,6 µm. Vïng®−îc ph¸t hiÖn, trong ®ã h¬n 40 loµi ®−îc m« t¶ m«i h¬i t¸ch biÖt bëi vßng th¾t ë cæ, réng 34,2-lµ míi cho khoa häc [6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 41,4 µm, chiÒu cao ®Çu 9,0-11,7 µm. Amphid15]. D−íi ®©y lµ m« t¶ hai loµi tuyÕn trïng ¨n réng 2,9-5,4 µm, n»m c¸ch ®Ønh ®Çu 12,6-20,7thÞt míi cho khoa häc thuéc gièng Iotonchus µm vµ c¸ch ®¸y xoang miÖng kho¶ng 28-39 µm.(Intonchidae Jairajpuri, 1969), ®−îc ph¸t hiÖn ë Xoang miÖng h×nh thïng, b»ng kho¶ng 2 lÇnViÖt Nam. chiÒu réng cña miÖng, dµi 36-45 µm, réng 19,8- 1. Iotonchus helicus Nguyen Vu Thanh 27,9 µm. R¨ng l−ng cã kÝch th−íc nhá, n»m ë sp.nov. (h×nh 1) gÇn ®¸y cña xoang miÖng; ®Ønh r¨ng c¸ch ®¸y 5,4-8,1 µm hoÆc b»ng 15,0-21,4% chiÒu dµi Sè ®o: con c¸i (holotyp): L = 1,17 mm; a = xoang miÖng tÝnh tõ ®¸y. Vßng thÇn kinh c¸ch17,7; b = 3,7; c = 5,8; c’ = 5,5; V = 54,5 µm; ®Ønh ®Çu 108-149 µm, lç bµi tiÕt khã quan s¸t.réng vïng m«i = 37,8 µm; cao ®Çu = 10,8 µm; L Vulva n»m vÒ nöa phÝa sau cña c¬ thÓ, hÖ sinhxoang miÖng = 41,4 µm; réng xoang miÖng = dôc kÐp víi 2 nh¸nh buång trøng ®èi xøng vÒ phÝa tr−íc vµ sau c¬ thÓ. C¬ th¾t kh«ng cã;23,4 µm; réng amphid = 4,5 µm; L c¹nh buång trøng ng¾n; trøng xÕp theo 1 hµng trõamphid-®Ønh ®Çu = 20,7 µm; L amphid tõ ®¸y = vïng sinh tr−ëng cã nhiÒu hµng vµ gÊp ng−íc28,0; ®Ønh r¨ng l−ng = 6,3 µm; L thùc qu¶n = l¹i, phÇn nöa sau c¬ thÓ cong vÒ phÝa bông. §u«i320,0 µm; vßng thÇn kinh = 139,0 µm; L ®u«i = cong h×nh chãp, phÇn kÐo dµi ®Õn mót ®u«i lµ203,0 µm; réng ®u«i = 36,9 µm; % ®u«i/c¬ thÓ h×nh trô, dµi 178-260 µm, hoÆc b»ng 4,3-6,1 lÇn= 17%. chiÒu réng c¬ thÓ t¹i hËu m«n. Mót ®u«i trßn, Con c¸i (paratyp, n = 25): L = 1,17-1,66 èng ®æ n»m vÒ bªn bông.mm; µm; a = 16,1-21,2; b = 3,7-4,6; c = 5,5-6,9; NhËn xÐt: so víi c¸c loµi ®· biÕt trong gièngc’ = 4,3-6,1; V = 52-57; réng vïng m«i = 34,2- Iotonchus, loµi I. helicus sp.nov. t−¬ng ®èi41,4 µm; cao ®Çu = 9,0-11,7 µm; réng xoang gièng c¸c loµi I. rayongensis Bu¸ngsuwon &miÖng = 19,8-27,9 µm; réng amphid = 2,9-5,4 Jensen, 1966; I. thailandensis Bu¸ngsuwon &µm; L c¹nh amphid-®Ønh ®Çu = 12,6-20,7 µm; Jensen, 1966 [3] vµ I. basidontus Clark, 1960L-c¹nh amphid c¸ch ®¸y = 28-39 µm; ®Ønh r¨ng [4]; song kh¸c loµi I. rayongensis bëi kÝch th−íc10nhá bÐ cña c¬ thÓ, ®u«i ng¾n h¬n vµ kh¸c ë c¸c mót ®u«i nhän). Ngoµi ra, loµi míi kh¸c biÖt víichØ sè “a” vµ “c” (ë I. rayongensis , L = 1,97 loµi I. basidontus bëi kÝch th−íc c¬ thÓ ng¾nmm; L ®u«i = 350 µm; a = 37, c = 9,5). Loµi h¬n, xoang miÖng nhá h¬n vµ ®u«i ng¾n h¬n (ëmíi kh¸c loµi I. thailandensis bëi vulva n»m vÒ I. basidontus, L = 1,8-2,4 mm; a = 30-32; xoangphÝa tr−íc c¬ thÓ, chØ sè “a” vµ cÊu t¹o mót ®u«i miÖng = 50-55 × 25-32 µm; L ®u«i = 270-360(ë I. thailandensis, V = 56-66%, a = 38-48 vµ µm). H×nh 1. Iotonchus helicus sp.nov.G ...