So sánh thành phần loài tuyến trùng sống tự do ở sông Cầu, sông Đáy, sông Gấm và sông Nhuệ

Bài viết nghiên cứu xây dựng bảng các chỉ số sinh học của tuyến trùng nhằm phục vụ cho quy trình giám sát tình hình ô nhiễm nguồn nước mặt ở Việt Nam, trong đó có nguồn nước ở các sông, hồn ở các tỉnh phía bắc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
So sánh thành phần loài tuyến trùng sống tự do ở sông Cầu, sông Đáy, sông Gấm và sông Nhuệ27(4): 36-42 T¹p chÝ Sinh häc 12-2005 SO S¸NH THµNH PHÇN LOµI TUYÕN TRïNG SèNG Tù DO ë S¤NG CÇU, S¤NG §¸Y, S¤NG CÊM vµ S¤NG NHUÖ NguyÔn ThÞ Thu, NguyÔn Vò Thanh ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt ë ViÖt Nam, TuyÕn trïng (giun trßn) sèng tù phãcmalin nãng víi n−íc s«ng trong lä nhùa 0,2do ë m«i tr−êng n−íc míi ®−îc nghiªn cøu trong l (®èi víi vïng n−íc s©u > 0,5 m vµ xa bê).thêi gian gÇn ®©y. C«ng tr×nh ®Çu tiªn vÒ ®a d¹ng 2. Ph−¬ng ph¸p t¸ch läc mÉusinh häc cña tuyÕn trïng ë l−u vùc s«ng ThÞ V¶i MÉu vËt ®−îc cho n−íc ®Õn ®ñ mét lÝt, khuÊycña NguyÔn Vò Thanh vµ §oµn C¶nh ®−îc c«ngbè n¨m 2000 [1]. Sau ®ã, ®H cã thªm c¸c c«ng ®Òu, cho qua r©y cã lç 0,5 mm ®Ó lo¹i bít ®¸, ®Êt sÐt; nh÷ng g× kh«ng qua ®−îc r©y n»m l¹i trªntr×nh nghiªn cøu kh¸c vÒ h×nh th¸i häc vµ ph©n r©y ®−îc röa s¹ch vµ bá ®i; phÇn qua r©y 0,5 mmlo¹i häc cña c¸c loµi tuyÕn trïng sèng ë c¸c hÖ ®−îc g¹n läc 5-7 lÇn, sau ®ã chuyÓn qua r©y läcsinh th¸i thñy vùc kh¸c nhau. Mét sè loµi míi ®H®−îc c«ng bè trªn c¸c t¹p chÝ khoa häc n−íc 40 µm, gi÷ l¹i phÇn n»m l¹i trªn r©y vµ ly t©m víingoµi [2, 3, 4, 5, 6]. Trong viÖc nghiªn cøu quÇn dung dÞch LUDOX (d = 1,18) trªn m¸y T23 víixH tuyÕn trïng sèng tù do ë c¸c hÖ sinh th¸i thñy thêi gian 3 phót, v = 3000 vßng/phót (lËp l¹i 3vùc, kh«ng chØ nghiªn cøu vÒ ®a d¹ng loµi mµ lÇn).cßn cã thÓ sö dông chóng nh− sinh vËt chØ thÞ ®Ó 3. Ph−¬ng ph¸p xö lý mÉu vµ lªn tiªu b¶n®¸nh gi¸ nhanh chÊt l−îng cña n−íc. Trong qu¸ MÉu ®−îc b¶o qu¶n trong dung dÞch FAA, xötr×nh nghiªn cøu x©y dùng b¶ng c¸c chØ sè sinh lý lµm trong vµ lªn tiªu b¶n cè ®Þnh theo ph−¬nghäc cña tuyÕn trïng nh»m phôc vô cho quy tr×nh ph¸p Seinhort (1959) [7]. C¸c tiªu b¶n ®−îc l−ugi¸m s¸t t×nh h×nh « nhiÔm nguån n−íc mÆt ë gi÷ t¹i Phßng TuyÕn trïng häc, ViÖn Sinh th¸i vµViÖt Nam, trong ®ã cã nguån n−íc ë c¸c s«ng, Tµi nguyªn sinh vËt.hå ë c¸c tØnh phÝa b¾c, chóng t«i ®H tiÕn hµnhnghiªn cøu so s¸nh ®é ®a d¹ng cña quÇn xH tuyÕn II. KÕt qu¶ nghiªn cøutrïng t¹i mét sè s«ng ë c¸c tØnh Th¸i Nguyªn,B¾c C¹n, B¾c Ninh (s«ng CÇu), Hµ Nam, Nam 1. Thµnh phÇn loµi tuyÕn trïng (Nematoda)§Þnh, Ninh B×nh, Hµ T©y vµ Hßa B×nh (s«ng sèng tù do ë s«ng CÇu, s«ng §¸y, s«ng§¸y), H¶i Phßng (s«ng CÊm) vµ Hµ Néi, Hµ T©y CÊm vµ s«ng NhuÖ (xem b¶ng)(s«ng NhuÖ). 2. NhËn xÐt I. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ViÖc ph©n tÝch ®é ®a d¹ng loµi cña tuyÕn trïng ë c¸c s«ng CÇu, s«ng §¸y, s«ng CÊm vµ1. Ph−¬ng ph¸p thu vµ xö lý mÉu s«ng NhuÖ cho thÊy sè l−îng loµi tuyÕn trïng cña c¶ 4 s«ng trªn bao gåm 144 loµi thuéc 51 hä cña Thu b»ng èng nhùa (core) dµi 40 cm, cã 9 bé: Bé Chromadorida cã 12 loµi, chiÕm 8,33%;®−êng kÝnh 35 cm; l−îng trÇm tÝch cÇn thu bé Rhabditida cã 25 loµi, chiÕm 17,36%; bé10cm2, ®Þnh h×nh b»ng 10% phãcmalin nãng víi Dorylaimida cã 21 loµi, chiÕm 14,58%; bén−íc s«ng vµ ®ùng trong lä nhùa 0,2 l (®èi víi Enoplida cã 23 loµi, chiÕm 15,97%; bé Monhy-vïng n−íc n«ng < 0,5 m s¸t bê). sterida cã 15 loµi, chiÕm 10,42%; bé Tylenchida Thu b»ng gÇu thu ®éng vËt ®¸y Petersen; t¹i cã 29 loµi, chiÕm 20,14%; bé Aphelenchida cã 4mçi ®iÓm nghiªn cøu, trÇm tÝch ®−îc lÊy tõ 3 gÇu loµi, chiÕm 2,78%; bé Araeolaimida cã 12 loµië c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau; sau ®ã lÊy 10 cm2 trÇm chiÕm 8,33% vµ bé Mononchida cã 3 loµi, chiÕmtÝch cho vµo lä nhùa vµ ®−îc ®Þnh h×nh b»ng 10% 2,08%.36 TÊt c¶ c¸c loµi tuyÕn trïng b¾t gÆp t¹i c¸c m¹nh cña trÇm tÝch ®¸y vµ cã thÓ ®©y lµ kÕt qu¶thñy vùc nãi trªn cã thÓ t¹m xÕp theo 3 nhãm cña qu¸ tr×nh x©m thùc cña thñy triÒu n−íc mÆnsinh th¸i: nhãm sèng ë c¸c thñy vùc n−íc ngät, trªn c¸c dßng s«ng. Nh×n chung, sè l−îng tuyÕnnhãm sèng ë c¸c thñy vùc n−íc lî vµ n−íc mÆn trïng sèng tù do trong n−íc ngät vÉn chiÕm −u(tuyÕn trïng cã nguån gèc biÓn) vµ nhãm sèng thÕ.trong ®Êt vµ xun ...