Cải sen còn gọi là cải bẹ, là cây vừa có giá trị về mặt thực phẩm, vừa có giá trị làm thuốc trong YHCT. Hạt cải sen, tên thuốc là bạch giới tử là vị thuốc được dùng khá phổ biến trong Đông y. Bạch giới tử chứa nhiều acid béo sinapic, arachidic, crucic; tinh dầu... Có nhiều cách chế biến bạch giới tử làm thuốc như: Bạch giới tử vi sao là hạt cải sao nhỏ lửa tới khô, hơi có mùi thơm, để nguội; Bạch giới tử sao vàng là hạt cải sao nhỏ lửa đến màu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hạt cải sen, thuốc trong vườn nhàHạt cải sen, thuốc trong vườn nhàCải sen còn gọi là cải bẹ, là cây vừa có giá trị vềmặt thực phẩm, vừa có giá trị làm thuốc trongYHCT. Hạt cải sen, tên thuốc là bạch giới tử làvị thuốc được dùng khá phổ biến trong Đông y.Bạch giới tử chứa nhiều acid béo sinapic,arachidic, crucic; tinh dầu... Có nhiều cách chếbiến bạch giới tử làm thuốc như: Bạch giới tử visao là hạt cải sao nhỏ lửa tới khô, hơi có mùithơm, để nguội; Bạch giới tử sao vàng là hạt cảisao nhỏ lửa đến màu vàng sẫm có mùi thơm, vịcay, đặc trưng của mùi cải, để nguội; Bạch giớitử sao đen là đun nóng chảo, cho bạch giới tửvào, đảo đều cho đến khi ngoài vỏ có màu hơiđen, để nguội. Bạch giới tử sao đen có màu hơiđen, có vị thơm đặc trưng của họ cải, nhấm cóvị hơi cay. Theo YHCT, bạch giới tử có vị cay, tính ấm,quy kinh phế. Có công năng ôn phế, trừ đàmhàn, giảm đau, tiêu thũng, tán kết, thông kinhlạc, hành khí, lợi khí. Chủ trị ho hàn, nhiềuđờm, suyễn tức, khó thở, sườn ngực đau trướng,xương khớp tê đau. Ngày dùng 3 - 9 g, dướidạng thuốc sắc hoặc hoàn tán. Kiêng kỵ: phếhư, ho khan. Hoa cải sen cho vị thuốc bạch giới tử.Bạch giới tử được làm thuốc trong các chứngbệnh:Mụn nhọt sưng đau, đau họng: hạt cải sen 9gsao qua, nghiền mịn, thêm chút nước, quấy đềutạo thành dạng hồ nhão, lấy bông sạch chấmthuốc, bôi vào nơi sưng đau, nếu đau họng thìbôi quanh vùng ngoài yết hầu. Cách làm nàycũng có thể dùng đối với nhọt bọc, hoặc viêmhạch lâm ba. Làm như vậy nhiều lần trong ngày.Trị đau đầu: hạt cải sen 8g, vi sao, tán mịn, mặtkhác lấy 10g gừng tươi, rửa sạch, thái phiến, giãnát, vắt lấy nước cốt. Đem bột hạt cải trộn đềuvới nước gừng, rồi bôi vào vùng gáy (tốt nhất làbôi vào 2 huyệt phong trì: chỗ lõm hai bên gáy,dưới xương sọ và huyệt phong phủ, lõm dướixương chẩm), vùng hai bên thái dương và vùngđỉnh đầu (tốt nhất là bôi vào huyệt bách hội, chỗhơi lõm ở đỉnh đầu, nơi giao nhau của đườngkéo từ hai chóp trên của tai lên với đường sốngmũi và chẩm). Cũng làm theo cách tương tự đểbôi vào các chỗ đau khác, như đau lưng, đauliên sườn, đau gối…Có thể thay gừng bằngrượu, giấm cũng được.Trị ho đờm: để trị ho đờm có thể dùng riêng hạtcải sen, hoặc tốt nhất là dùng phối hợp với hạtcải củ, còn gọi là lai phục tử, quả tía tô, còn gọilà tô tử, đồng lượng 6 - 9g, dưới dạng thuốc sắchoặc thuốc bột. Đây là phương thuốc cổ truyền,dùng tốt cho các chứng ho đờm kéo dài, chứngho nhiều đờm mà loãng, hen suyễn, đặc biệt ho,hen ở người cao tuổi. Phương thuốc đã đượcchứng minh trên thực nghiệm chống ho, trừđờm tốt. Ngoài ra còn có tác dụng ức chế vớinhiều chủng vi khuẩn, như tụ cầu vàng, trựckhuẩn lỵ, đại tràng, thương hàn; Đặc biệt với haichủng vi khuẩn thường gặp trong các bệnhđường hô hấp: Pseudomonas aeruginosa vàHaemophylus influensae.