Hiện trạng xử lý chất thải chăn nuôi lợn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

Nghiên cứu theo dõi, đánh giá hiện trạng xử lý chất thải và mức độ ô nhiễm không khí do chất thải chăn nuôi lợn tại ba huyện thành thị là Việt Trì, Lâm Thao và Phù Ninh. Hiện trạng chăn nuôi lợn và xử lý chất thải chăn nuôi được điều tra trên 422 cơ sở chăn nuôi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hiện trạng xử lý chất thải chăn nuôi lợn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ KHOA HỌC NÔNG LÂM NGHIỆP - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG HIỆN TRẠNG XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI LỢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ Nguyễn Thị Quyên1, Đỗ Thị Phương Thảo1, Phan Thị Yến1 Đặng Hoàng Lâm1, Trần Thị Ngọc Diệp1, Nguyễn Văn Thiện2 1 Trường Đại học Hùng Vương Phú Thọ 2 Hội chăn nuôi Việt Nam TÓM TẮT Nghiên cứu theo dõi, đánh giá hiện trạng xử lý chất thải và mức độ ô nhiễm không khí do chất thải chăn nuôi lợn tại ba huyện thành thị là Việt Trì, Lâm Thao và Phù Ninh. Hiện trạng chăn nuôi lợn và xử lý chất thải chăn nuôi được điều tra trên 422 cơ sở chăn nuôi. Tình hình ô nhiễm không khí được đánh giá bằng cách khảo sát tỷ lệ % số hộ gia đình xung quanh khu vực chăn nuôi 50m, 100m, 150m theo 4 mức độ không có mùi, ít mùi, mùi vừa và mùi nặng. Kết quả cho thấy, chăn nuôi lợn chủ yếu tồn tại thành bốn hệ thống là vườn chuồng (VC), vườn ao chuồng (VAC), chuồng (C) và ao chuồng (AC). Trong đó, trên 90% các cơ sở chăn nuôi lợn có quy mô nhỏ và sản xuất theo hệ thống VC. Xử lý bằng bể Biogas là biện pháp xử lý chất thải được nhiều cơ sở chăn nuôi lựa chọn ở hầu hết các hệ thống sản xuất, trong đó phổ biến nhất là hệ thống C với 70% cơ sở chăn nuôi sử dụng. Trên 48% cơ sở chăn nuôi theo hệ thống VAC và AC thải trực tiếp chất thải xuống ao không qua xử lý. Về mức độ ô nhiếm không khí, mức độ ô nhiễm không khí trầm trọng nhất là từ các cơ sở chăn nuôi xả thải trực tiếp xuống ao với 77,5% câu trả lời có mùi vừa. Hệ thống Biogas cho thấy hiệu quả xử lý chất thải tốt nhất khi trên 90% số hộ được phỏng vấn ở tất cả các quy mô trả lời không thấy có mùi. Từ khóa: Hệ thống chăn nuôi lợn, xử lý chất thải, ô nhiễm không khí 1. MỞ ĐẦU Ô nhiễm môi trường do các chất thải chăn nuôi đã và đang là vấn đề nóng trong một vài năm trở lại đây. Kết quả nghiên cứu của FAO, 2006, ước tính khoảng 18% hiệu ứng nóng lên của Trái đất do thải ra các khí gây hiệu ứng nhà kính xuất phát từ chăn nuôi. Theo nghiên cứu của Phùng Đức Tiến và cs (2008), tỷ lệ có xử lý chất thải của các hộ chăn nuôi ở Việt Nam còn rất hạn chế, nông hộ chỉ đạt 15%, gia trại 37,5% và chăn nuôi trang trại cũng chỉ đạt 35,71%. Ở nhiều địa phương, người dân còn coi chất thải chăn nuôi là phân bón, không quan tâm đến việc xử lý hoặc nếu có cũng chỉ ủ đống để chờ bón cho cây trồng theo mùa vụ hoặc có khi thải trực tiếp ra kênh, mương… Đây là một trong các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và lây truyền các dịch bệnh cho người, vật nuôi và cây trồng. Những năm gần đây chăn nuôi của Phú Thọ phát triển mạnh, số lượng đàn vật nuôi tăng nhanh, chủ yếu là lợn và gia cầm (số đầu lợn năm 2013 là 750.795 con, tăng so với cùng kỳ năm 2012 (số đầu lợn 735.022 con), để đánh giá ảnh hưởng của chất thải chăn nuôi lợn, có cơ sở cho việc nghiên cứu các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường, chúng tôi tiến hành nghiên cứu hiện trạng xử lý chất thải chăn nuôi lợn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Vật liệu - Bộ phiếu điều tra. - Các hộ chăn nuôi lợn và các hộ dân xung quanh khu vực chăn nuôi lợn trên địa bàn 3 huyện, thành tỉnh Phú Thọ (Lâm Thao, Phù Ninh, thành phố Việt Trì). KHCN 2 (31) - 2014 61 KHOA HỌC NÔNG LÂM NGHIỆP - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG 2.2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu 2.2.1. Điều tra tình hình chăn nuôi lợn và xử lý chất thải chăn nuôi - Thu thập tài liệu thứ cấp: Báo cáo Cục Thống kê tỉnh Phú thọ năm 2013. - Thu thập tài liệu sơ cấp: Phỏng vấn, điều tra tại 422 hộ chăn nuôi lợn trên địa bàn 3 huyện thành thị, thu thập các thông tin về hệ thống chăn nuôi, quy mô chăn nuôi, phương pháp xử lý chất thải chăn nuôi, tự đánh giá mức độ ô nhiễm mùi từ chuồng trại đối với cơ sở chăn nuôi. 2.2.2. Đánh giá mức độ ô nhiễm không khí do chăn nuôi lợn Điều tra tình hình ô nhiễm không khí xung quanh khu vực các trại có cùng hình thức xử lý chất thải chăn nuôi. Các trại được điều tra có cùng phương thức xử lý chất thải cách xa nhau tối thiểu 400m. Tình hình ô nhiễm không khí được điều tra, phỏng vấn các hộ gia đình trong khu vực cách xa các cơ sở chăn nuôi từ 50m, 100m và 150m. Mức độ ô nhiễm không khí được đánh giá theo 4 mức độ không có mùi, ít mùi, mùi vừa, mùi nặng. Các hộ được phỏng vấn trả lời có hoặc không với 1 trong 4 mức độ nêu trên. Kết quả đánh giá được tính bằng tỷ lệ % các hộ có chung câu trả lời trên tổng số hộ được điều tra. 2.2.3. Phương pháp xử lý số liệu Số liệu được xử lý theo phương pháp thống kê sinh học trên phần mềm Excel 2007. 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Hệ thống tổ chức trang trại lợn tại một số huyện thành tỉnh Phú Thọ Bảng 2. Hệ thống tổ chức trang trại lợn tại một huyện, thành tỉnh Phú Thọ HT tổ chức VAC VC AC C Quy mô Địa phương Nhỏ Vừa Lớn Nhỏ Vừa Lớn Nhỏ Vừa Lớn Nhỏ Vừa Lớn (Huyện, thành) Việt Trì 79 5 1 0 1 1 56 18 0 151 0 0 Lâm Thao 311 36 15 461 2 2 224 9 6 249 0 0 Phù Ninh 253 78 6 661 17 1 447 81 19 583 2 0 Ghi chú: Quy mô nhỏ: < 30 con; quy mô vừa: 30 - 100 con; Quy mô lớn > 100 con VAC: vườn ao chuồng, VC: vườn chuồng, AC: ao chuồng, C: chuồng Kết quả bảng 1 cho thấy: Ở các huyện, thành nghiên cứu, các cơ sở chăn nuôi lợn đều tổ chức hệ ...