Hiệu quả phục hồi chức năng chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do nhồi máu não theo chương trình GRASP

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá hiệu quả phục hồi chức năng chi trên ở bệnh nhân (BN) liệt nửa người do nhồi máu não (NMN) bằng chương trình GRASP. Đối tượng và phương pháp: tiến cứu, can thiệp có đối chứng trên 60 BN được chẩn đoán xác định NMN.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hiệu quả phục hồi chức năng chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do nhồi máu não theo chương trình GRASPTẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015HIỆU QUẢ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG CHI TRÊNỞ BỆNH NHÂN LIỆT NỬA NGƢỜI DO NHỒI MÁU NÃOTHEO CHƢƠNG TRÌNH GRASPNguyễn Thị Kim Liên*; Trần Việt Hà*TÓM TẮTMục tiêu: đánh giá hiệu quả phục hồi chức năng chi trên ở bệnh nhân (BN) liệt nửa ngườido nhồi máu não (NMN) bằng chương trình GRASP. Đối tượng và phương pháp: tiến cứu, canthiệp có đối chứng trên 60 BN được chẩn đoán xác định NMN, chia thành 2 nhóm. Đánh giáchức năng vận động chi trên bằng test Fugl Meyer Arm, chức năng sinh hoạt hàng ngày bằngthang điểm Bathel, chức năng khéo léo bàn tay liệt dựa trên bảng đánh giá vận động (MAS).Kết quả: sau 1 tháng và 3 tháng điều trị, ở nhóm can thiệp, tỷ lệ BN có mức độ vận động tay liệttốt là 0% và 50%; độc lập hoàn toàn trong sinh hoạt hàng ngày đạt 10% và 76,7%; độ khéo léoở mức 6 là 0% và 30%; tỷ lệ này ở nhóm chứng lần lượt là 0% và 23,3%; 0% và 40%; 0% và14%. Kết luận: chức năng vận động bàn tay liệt và chức năng khéo léo bàn tay liệt cải thiện rõrệt sau 1, 3 tháng can thiệp bằng chương trình GRASP, khả năng độc lập trong sinh hoạt hàngngày tăng rõ rệt sau 3 tháng can thiệp (p < 0,05%).* Từ khóa: Tai biến mạch máu não; Nhồi máu não; Chi trên; Chương trình GRASP.The Effectiveness of Rehabilitation in Patients with UpperLimb Hemiplegia Due to Cerebral Infarction by Graded RepetitiveArm Supplementary ProgramSummaryObjective: Assessment of rehabilitation effectiveness in patients with upper limb hemiplegiadue to brain ischemic stroke by additional program. Subjects and method: Descriptive,prospective study, 60 patients were diagnosed as cerebral infarction identified and divided into2 groups, Fugl - Meyer Arm test used to assess upper arm function, Barthel scale to assessactivity of daily living, advanced hand activities based on items listed on Motor assessmentscale (MAS). Results: After 1 and 3 months, in intervention group, patient’s rates who get goodlevel in upper arm function are 0% and 50%; totally independence in daily activities are 10%thand 76.7%; advanced hand activities in 6 level are 0% and 30%; the rates in the control groupare 0% and 23.3%; 0% and 40%; 0% and 14% respectively. Conclusion: Paralyzed arm functionand advanced hand activities improved remarkably after 1 and 3 months of intervention,independence in daily activities increased significantly after 3 months of intervention (p < 0.05).* Key words: Cerebral vascular accident; Cerebral infarction; Upper limb; GRASP.* Trường Đại học Y Hà NộiNgười phản hồi (Corresponding): NguyÔn Kim Liªn (lienrehab@yahoo.com)Ngày nhận bài: 16/10/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 18/11/2014Ngày bài báo được đăng: 27/12/201485TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015ĐẶT VẤN ĐỀTai biến mạch máu não (TBMMN) lànguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứba sau các bệnh tim mạch và ung thư.TBMMN cũng để lại nhiều di chứng nặngnề, trong đó có di chứng về vận động,đặc biệt là vận động chi trên (69% BNgiảm chức năng vận động chi trên) [1].Khiếm khuyết do TBMMN làm cho BNgiảm hoặc mất khả năng độc lập, phảiphụ thuộc vào người khác trong sinh hoạthàng ngày. Nhiều nghiên cứu về phục hồichi trên sau tai biến cho thấy, việc sửdụng chi trên bị liệt rất quan trọng đối vớicuộc sống của BN, nhưng điều này chưađược các chuyên gia chăm sóc sức khỏequan tâm [4]. Có rất nhiều phương phápđiều trị khác nhau, thay đổi trong suốt liệutrình để quyết định một phương pháp tốtnhất nhằm đẩy mạnh quá trình phục hồivà thời gian cần thiết để đạt được chứcnăng chi trên. Do số lượng BN TBMMNtại các trung tâm phục hồi chức năngngày một gia tăng, vì vậy thời gian luyệntập bị hạn chế, do đó việc tự tập luyện cóhướng dẫn là rất cần thiết, giúp phục hồichức năng nhanh hơn, rút ngắn thời giannằm viện và giảm chi phí điều trị [5].Chương trình GRASP (chương trìnhluyện tập bổ sung vận động chi trên cóchọn lọc bằng các bài tập được nhắc lại)là một chương trình đã áp dụng trên thếgiới và được chứng minh có hiệu quả rõrệt trong việc cải thiện chức năng chi trên.Tuy nhiên, ở Việt Nam chưa có công trìnhnghiên cứu nào. Vì vậy, chúng tôi tiếnhành đề tài nhằm: Đánh giá kết quả phục86hồi chức năng chi trên ở BN liệt nửangười do NMN bằng chương trình GRASPtại Trung tâm Phục hồi Chức năng, Bệnhviện Bạch Mai.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.60 BN được chẩn đoán xác định NMN,điều trị ổn định tại Khoa Thần kinh, sauđó chuyển về Trung tâm Phục hồi Chứcnăng, Bệnh viện Bạch Mai, thời gian từtháng 12 - 2012 đến 9 - 2013.* Tiêu chuẩn lựa chọn BN:- BN NMN lần thứ nhất, thời gian mắcbệnh 3 tháng.- Không bị rối loạn nhận thức và ngônngữ.- Có giảm chức năng chi trên bên liệt,nhưng nâng được vai và ngửa đượccổ tay.* Tiêu chuẩn loại trừ:- BN liệt nửa người do chấn thương sọnão hoặc các nguyên nhân khác.- Tim mạch không ổn định.- B ...