Hoàng Liên

Công dụng: Thân rễ hoàng liên là thuốc bổ đắng, chữa tiêu hoá kém, viêm loét dạ dày, viêm ruột, nôn mửa, tiêu chảy, kiết lỵ. Ngày dùng: 4 - 8 g dưới dạng thuốc sắc, thuốc bột hoặc cao lỏng. Dùng ngoài chữa đau mắt đỏ. Hình thái: Cây thảo, sống nhiều năm, cao 20 - 30 cm. Thân rễ nhỏ, mọc nằm ngang, đôi khi phân nhánh, có nhiều đốt ngắn, màu vàng. Lá mọc thắng từ thân rễ, cuống dài 10 - 20 cm, 3 lá chét hình thoi dạng trứng, chia thuỳ lông chim không đều,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoàng LiênHoàng Liên Công dụng: Thân rễ hoàng liên là thuốc bổ đắng, chữa tiêu hoá kém, viêm loét dạdày, viêm ruột, nôn mửa, tiêu chảy, kiết lỵ. Ngày dùng: 4 - 8 g dưới dạngthuốc sắc, thuốc bột hoặc cao lỏng. Dùng ngoài chữa đau mắt đỏ. Hình thái: Cây thảo, sống nhiều năm, cao 20 - 30 cm. Thân rễ nhỏ, mọc nằmngang, đôi khi phân nhánh, có nhiều đốt ngắn, màu vàng. Lá mọc thắng từthân rễ, cuống dài 10 - 20 cm, 3 lá chét hình thoi dạng trứng, chia thuỳ lôngchim không đều, lá chét giữa to và có cuống dài hơn, các lá chét bên hìnhtam giác lệch, chia 2 thuỳ sâu, những thuỳ này lại chia thuỳ nông không đều,các thuỳ đều có răng cưa nhọn, hai mặt nhẵn, mặt trên màu lục bóng, mặt d-ưới nhạt. Hoa nhỏ, 3 - 5 cái, có cuống dài mọc trên một cán mảnh, dài bằnglá hoặc hơn; lá bắc nhỏ dạng lá; bao hoa màu lục vàng nhạt, 5 lá đài hìnhmác hẹp, 5 cánh hoa dài; nhị khoảng 20; lá noãn 8 - 12 rời. Quả nang, hìnhthuôn, dài 6 - 8 mm, tự nứt, màu nâu và khi chín; hạt nhiều màu đen. Phân bố: Việt Nam: Hoàng liên (C. chinensis Franch.) mới phát hiện thấy ở 2điểm là núi Hoàng Liên (huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai) và núi Ông Páo (QuảnBạ, tỉnh Hà Giang). Các điểm có hoàng liên ở Việt Nam là giới hạn cuốicùng về phía Nam trên phân bố của chi Coptis Salist. trên toàn thế giới. Thế giới: Trung Quốc (các tỉnh Tứ Xuyên, Quý Châu, Hồ Nam, HồBắc, Vân Nam, Triết Giang, Thẩm Dương). Hiện cây cũng được trồng rảirác ở các địa phương này. Đặc điểm sinh học: Nhìn chung các loài hoàng liên (Coptis spp.) là những cây ưa ẩm vàđặc biệt ưa bóng. Chúng thường mọc thành đám nhỏ, bám trên vách đá, hoặcthân cây gỗ có nhiều rêu; dưới tán rừng, độ cao từ 1.600 m ở Quản Bạ, đến2.400 m ở Hoàng Liên Sơn. Rừng nơi có hoàng liên thường ở đỉnh núi, baogồm các cây gỗ thấp (dưới 15 m), phân cành nhiều, quanh năm có mây mù.Nhiệt độ trung bình năm ở đây chỉ khoảng 130C (tương đơưng số liệu củaTrạm khí tượng đèo Hoàng Liên Sơn trước kia, ở độ cao 2.100 m); về mùađông thường xuyên ở mức dưới 100C. Hoàng liên là cây thường xanh quanhnăm. Tuy nhiên, mùa sinh trưởng mạnh khoảng tháng 4 - 8; sau đó đếntháng 9 bắt đầu ra hoa; quả già tồn tại đến tận đầu tháng 5 năm sau. Cây táisinh tự nhiên bằng hạt và bằng cách đẻ chồi nhánh ở thân rễ. Vì thế, trong tựnhiên chúng thường tạo thành từng đám nhỏ, khó phân biệt từng cá thể. Câycon nảy mầm từ hạt quan sát được vào tháng 4 và 5. Cây sinh trưởng rấtchậm. Đế có dược liệu cho khai thác sử dụng, chắc chắn phải cần nhiềunăm..Hoàng Liên Ô Rô Công dụng: Hoàng liên ô rô thường được dùng làm thuốc chữa bệnh nhiễm khuẩnđường tiêu hóa: ngộ độc, đau bụng, ỉa chảy, lỵ trực trùn; viêm da, mẩn ngứa,mụn nhọt... dưới dạng thuốc sắc uống. Hoàng liên ô rô còn dùng làm nguyênliệu chiết xuất berberin. Hình thái: Cây bụi, cao 1 - 3 m. Gỗ thân và rễ màu vàn , cành màu nâu xám. Lákép lông chim lẻ, mọc so le, dài 20 - 45 cm; lá chét 9 - 23, không cuống;hình mác thuôn, dài 5 - 15 cm, rộng 3 - 5 cm, gốc tròn, đầu nhọn như gai,mép có răng sắc nhọn; gân chính 3, gân phụ thành mạng rõ. Cụm hoa mọcthắng đứng ở ngọn thành bông ngắn hơn lá. Lá bắc thuôn. Hoa màu vàng, 9lá đài xếp thành 3 vòng, lá ở vòng ngoài nhỏ; 6 cánh hoa, nhỏ hơn lá đàitrong, đầu cánh hơi lõm; 6 nhị đối diện với cánh hoa, chỉ nhị ngắn hơn hoặcbằng bao phấn; bầu hình trụ, phình ở giữa, có 4 - 6 noãn. Quả thịt, hìnhtrứng, màu tím đen khi chín, chứa 1 hạt. Phân bố: Việt Nam: Bắc Kạn (huyện Vân Đồn); Cao Bằng (Hà Quảng, NgânSơn); Hà Giang (Đồng Văn, Quản Bạ); Lai Châu (Sìn Hồ); Lào Cai (Sa Pa). Thế giới: Trung Quốc, Nhật Bản. Đặc điểm sinh học: Hoàng liên ô rô là cây ưa sáng, ưa khí hậu ẩm mát của vùng nhiệt đớinúi cao, cây thường mọc lẫn với những cây bụi thấp ở ven rừng núi đá vôi,bờ nương rẫy; độ cao 1.100 - 1.600 m. Cây ra hoa tháng 9 - 10; quả chíntháng 11 - 2 năm sau. Tái sinh tự nhiên chủ yếu bằng hạt và mọc chồi từphần gốc còn lại sau khi bị chặt. Cành bánh tẻ được xử lý chất kích thích rarễ cũng là nguồn giống để trồng. ...