HỒI SINH TIM - PHỔI (HỒI SỨC CƠ BẢN, HỒI SỨC TIM CAO CẤP) (Kỳ 1)

I. ĐỊNH NGHĨA Đó là ngưng co bóp cơ tim kéo dài ít nhất 60 giây, tạo ngay sự vô hiệu quả về tuần hoàn, có thể gọi là suy tuần hoàn - hô hấp cấp, rất cần sự cấp cứu hồi sức tức thì. Hậu quả ngưng tim là ngưng hô hấp (bắt đầu khoảng 20 - 60 giây sau ngưng tim). Tiếp theo là Vô-oxy-mô rồi Toan hóa mô nên não và nội tạng bị tổn thương vĩnh viễn.Các tổn thương mô não thì chỉ 3 phút đã không thể hồi phục. Thời hạn 3 phút này...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HỒI SINH TIM - PHỔI (HỒI SỨC CƠ BẢN, HỒI SỨC TIM CAO CẤP) (Kỳ 1) HỒI SINH TIM - PHỔI (HỒI SỨC CƠ BẢN, HỒI SỨC TIM CAO CẤP) (Kỳ 1) I. ĐỊNH NGHĨA Đó là ngưng co bóp cơ tim kéo dài ít nhất 60 giây, tạo ngay sự vô hiệu quảvề tuần hoàn, có thể gọi là suy tuần hoàn - hô hấp cấp, rất cần sự cấp cứu hồi sứctức thì. Hậu quả ngưng tim là ngưng hô hấp (bắt đầu khoảng 20 - 60 giây saungưng tim). Tiếp theo là Vô-oxy-mô rồi Toan hóa mô nên não và nội tạng bị tổnthương vĩnh viễn. Các tổn thương mô não thì chỉ 3 phút đã không thể hồi phục. Thời hạn 3phút này có thể nới dài hơn nếu xảy ra hạ thân nhiệt (ngộp nước - chết đuối). Việckhởi sự hồi sức phải cố sao trước thời hạn ấy. II. CHẨN ĐOÁN NGƯNG TIM - NGƯNG THỞ Yêu cầu sống còn là XÁC ĐỊNH được chẩn đoán (chắc chắn mà rất nhanhchóng). 1. Cơ bản chẩn đoán: dựa vào 3 không (mạch, tiếng tim, ý thức): - Không bắt được mạch bẹn, hoặc mạch cảnh. - Không có tiếng tim (thường nhanh chóng áp sát tai vào phía trên - trongmỏm tim. - Không ý thức: bất tỉnh nhân sự và té ngã (trừ phi bệnh nhân đã hôn mê từtrước đó). Xác định là bệnh nhân bất tỉnh, tức không có đáp ứng: gọi to, nhưng layđầu thì chỉ được làm nếu đích xác bệnh nhân không bị chấn thương cột sống cổ. Có chẩn đoán (dương tính) là lập tức tiến hành A, B, C (xem dưới). 2. Tiếp theo sẽ xuất hiện: - Da nhợt, các đầu chi lạnh ẩm; - Toan huyết biểu hiện bằng rối loạn hô hấp kiểu thở chu kỳ, hoặc ngưngthở. - Đồng tử giãn cả hai bên, rồi chuyển thành đồng tử vô phản ứng: là dấuhiệu xấu. PHẦN XỬ TRÍ (GỒM HỒI SỨC CƠ BẢN VÀ HỒI SỨC TIM CAO CẤP) I. HỒI SỨC CƠ BẢN Mục tiêu Mục tiêu của “hồi sinh” (resuscitation) nói chung là duy trì tưới máu nãocho đến khi chức năng tim - phổi phục hồi lại được, đồng thời đưa bệnh nhân trởlại chức năng thần kinh nền. Ý nghĩa “hồi sức cơ bản” (basic life support) nhằmtạm giữ sự cung cấp oxy mô não cho đến khi có thể thực hiện được điều trị quyếtđịnh tức là “hồi sức tim cao cấp” (advanced cardiac life support). Nếu không thựchiện kỹ thuật “hồi sức cơ bản” đúng cách thì các biện pháp hỗ trợ tim cao cấp sẽtrở nên vô ích. Thứ tự quy trình 3 bước A, B, C. Bao gồm: A: khí đạo (Airway); B: thở (Breathing); C: tuần hoàn(Circulation). Lấy ví dụ: một nạn nhân ngộp nước mà chưa đạt A thông suốt thì làm ngayB là vô ích; và không có B thì C cũng là vô ích. Nhưng trước tiên còn có 3 việc thường quên: - Huy động toàn hệ thống cấp cứu, chí ít phải gọi ngay người trợ giúp thứ 2… - Nếu bệnh nhân từ tư thế nằm sấp, lật BN nằm ngửa (để tiến hành A, B, C)thì phải toàn khối (đầu, mình và cổ cùng di chuyển). - Đập vào vùng trước tim (giữa xương ức): Phải là động tác tức thì (vì chỉ ý nghĩa ở mấy giây đầu). Không nên bỏ quavì có thể may ra chuyển nhịp nhanh thất kịch phát hay rung thất hoặc vài loại vôtâm thu thành một nhịp ổn định. Gọi là “đập”, nhưng chỉ bằng mức nặng của một cẳng tay co lên để rơinhanh xuống ngực, hoặc bằng một vỗ nhanh gọn, hoặc bàn tay xòe tát dứt điểm. Kỹ thuật này không được làm chậm trễ các bước A, B, nhất là C (nhấp éptim) và các cố gắng phá rung. A- KHAI THÔNG KHÍ ĐẠO - Mở miệng BN. Hút, lau, móc đờm dãi và vật cản. Răng giả, hàm giả thìsao? Tháo ra nếu dễ tụt, long ra, nhất là quá nhỏ. Nếu chúng còn vững chắc thì đểnguyên tại vị trí cũ, như thế sẽ dễ cho phương pháp thổi ngạt “mồm - mồm” hơn. - Nếu không nghi ngờ chấn thương cột sống cổ thì tốt nhất nên dùng thủthuật “nâng cằm - đẩy trán” để đầu ngửa được tối đa tức uốn thẳng được khí đạo: * Đặt ngón trỏ và ngón giữa của một bàn tay dưới cằm BN và nâng hàmdưới về phía trước; động tác này sẽ nâng lưỡi lên khỏi thành họng sau và mởđường thở. * Đồng thời lòng bàn tay khác ấn mạnh trán BN xuống làm đầu của BNngửa lùi hẳn về phía sau. * Đầu sẽ ngửa tối đa (cũng có khi để đầu BN thõng ra ngoài phản nằm). - Nếu nghi ngờ có chấn thương gãy đốt sống cổ, tránh đẩy đầu (để tránhkhả năng làm tổn thương tủy sống) mà chỉ dùng thủ thuật nâng hàm: thực hiện thủthuật lúc này chỉ bằng cách dùng các ngón của cả hai bàn tay, mỗi tay một bên,nắm lấy góc hàm và đẩy hàm ra phía trước. - Kiểm tra xem có hơi thở tự ý của BN chăng ngay khi đường thở đã thông:ghé tai trên miệng BN để nghe có hơi thở không, đồng thời quan sát xem có cửđộng của lồng ngực không. ...