Ðiều cần biết khi dùng thuốc sắc Ðông y

Ðiều cần biết khi dùng thuốc sắc Ðông y.Trong Đông y, sắc thuốc đã là một công việc khá phức tạp và công phu, nhưng khi sắc xong rồi, uống như thế nào cho đúng cũng là một vấn đề rất quan trọng. Nên uống nóng, uống ấm hay uống lạnh? Thường thì khi sắc thuốc xong, chắt nước thuốc ra bát, đợi một lát để thuốc nguội đến độ vừa phải, không nóng không lạnh rồi uống như vậy gọi là uống ấm. Cách uống này hay được sử dụng hơn cả vì rất hợp sinh lý. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ðiều cần biết khi dùng thuốc sắc Ðông yÐiều cần biết khi dùng thuốc sắc Ðông yTrong Đông y, sắc thuốc đã là một công việc khá phức tạp và công phu, nhưng khisắc xong rồi, uống như thế nào cho đúng cũng là một vấn đề rất quan trọng.Nên uống nóng, uống ấm hay uống lạnh?Thường thì khi sắc thuốc xong, chắt nước thuốc ra bát, đợi một lát để thuốc nguộiđến độ vừa phải, không nóng không lạnh rồi uống như vậy gọi là uống ấm. Cáchuống này hay được sử dụng hơn cả vì rất hợp sinh lý. Nhưng với những bệnh nhânbị chứng hàn như cảm mạo phong hàn, đau bụng đi ngoài do lạnh... muốn nâng caotác dụng tán hàn của thuốc thì phải uống nóng. Ngược lại, với những bệnh nhân bịchứng nhiệt như sốt sao, môi khô họng khát, miệng lưỡi lở loét, đại tiện táo, tiểutiện sẻn đỏ... thì phải đợi cho thuốc thật nguội mới uống nhằm mục đích tăngcường hiệu quả thanh nhiệt của dược liệu. Các vị thuốc cần phải uống ấm thườngcó dược tính tương đối ôn hòa lấy công dụng tư bổ điều lý làm trọng, khi sắc haydùng lửa nhỏ (văn hỏa). Các vị thuốc cần phải uống nóng thường có dược tính ônnhiệt, khi sắc phải dùng lửa to (vũ hỏa), sắc nhanh. Các vị thuốc cần phải uốnglạnh thường có dược tính hàn lương, khi sắc thời gian kéo dài hơn một chút. Sắc thuốc.Nên uống vào lúc nào?Thuốc có hiệu quả hay không ngoài việc dùng đúng bệnh và sắc đúng cách cònphụ thuộc vào thời gian uống thuốc có hợp lý hay không. Để hấp thu tốt và pháthuy tác dụng cao nhất, các thuốc tư bổ nên uống vào sáng sớm khi chưa ăn sáng;các thuốc có công dụng kiện tỳ, tả hạ (tẩy xổ), khu trùng (trừ giun) nên uống khibụng đói, trước khi ăn; các thuốc tiêu thực và có phản ứng kích thích dạ dày, ruộtnên uống sau bữa ăn; các thuốc thăng đề (đưa lên trên) và ôn lương bổ khí nênuống vào khoảng thời gian từ sáng sớm đến trước giữa trưa; các thuốc tư âm dươnghuyết, thuốc thanh tả phục hỏa ở âm phận nên uống vào buổi tối; các thuốc trừ tà ởkhí phận và dương phận nên uống vào sáng sớm...Làm gì để hạn chế cảm giác buồn nôn khi uống thuốc?Những người uống thuốc sắc Đông y lần đầu thường có cảm giác buồn nôn, thậmchí có thể nôn ngay lập tức, đặc biệt là khi uống các thuốc thanh nhiệt giải độc cóvị đắng. Thêm nữa, trong khi thần kinh đang căng thẳng lại nhắm mắt, bịt mũi cốuống một hơi cho hết bát nước thuốc, kết quả là nôn ra toàn bộ vừa mệt sức vừaphí thuốc. Để hạn chế tình trạng này, trước tiên phải hết sức bình tĩnh, thư giãnthần kinh, không nóng vội, chú ý độ ấm của thuốc và cách uống trước hay sau bữaăn rồi uống một ngụm nhỏ, ngậm trong miệng một lát để tạo cảm giác thích ứng,sau đó từ từ nuốt xuống họng. Khi uống hết, nên dùng một chút nước ấm trángmiệng. Ngoài ra, hòa thêm vào bát thuốc một ít nước gừng tươi cũng có thể đem lạihiệu quả chống nôn và buồn nôn ở một mức độ nhất định.Có nên uống đông dược và tân dược cùng một lúc?Tốt nhất là nên uống cách xa nhau vì rằng nhiều loại thuốc tây và thuốc ta khôngthể cùng uống một lúc. Ví như các vị thuốc như đào nhân, hạnh nhân có chứanitriglycoside thì không nên uống cùng các tân dược thuộc nhóm an thần, gây mê,gây tê vì có thể gây ức chế trung tâm hô hấp và rối loạn chức năng gan. Các thuốccường tim thuộc nhóm digitalis không được uống cùng với các dược liệu như trúcđào, vạn niên thanh, vì có thể gây rối loạn nhịp tim. Các thuốc thuộc nhómsulfanilamide không nên uống cùng các dược liệu có chứa acid hữu cơ như bồcông anh, xuyên khung, ngũ vị tử, ô mai... vì có thể gây nên sỏi đường tiết niệu vàchứng đái ra máu. Kháng sinh thuộc nhóm tetracyclin không nên uống cùng mộtlúc với các vị thuốc có chứa nhiều canxi, magiê và nhộm nhôm như thạch cao, mẫulệ... vì sẽ làm giảm hiệu lực của tetracyclin, hình thành các hợp chất kim loại bềnvững ở đường ruột làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thu và tiêu hóa thức ăn.Khi uống nên kiêng cữ ăn uống như thế nào?Kiêng cữ về ăn uống khi dùng thuốc đông y là một điều rất cần thiết. Bởi lẽ, theoquan niệm của y học cổ truyền, thức ăn cũng là những vị thuốc, cho nên nếu ănuống không hợp lý thì có thể làm ảnh hưởng đến hiệu lực của đơn thuốc và sứckhỏe của người bệnh. Tuy nhiên, do hạn chế về kiến thức, nhiều thầy thuốc bắtbệnh nhân kiêng quá nhiều thứ, kể cả những thức rất cần thiết cho cơ thể hoặc giảtạo nên thói quen cứ khi dùng thuốc Đông y là phải kiêng tôm, cua, ốc, thịt gà, raumuống... một cách cứng nhắc. Trên thực tế, việc kiêng cữ về ăn uống phải tùythuộc vào 2 yếu tố: một là các món ăn kị với các vị thuốc đang dùng, ví dụ bạchlinh kị giấm, miết giáp kị thịt gà...; hai là các thức ăn chống lại tác dụng của thuốc,ví dụ đang uống thuốc trị chứng hàn thì phải kiêng các thức ăn mát lạnh... Nhưvậy, về vấn đề này, việc tuân thủ theo chỉ dẫn của thầy thuốc có chuyên khoa là hếtsức quan trọng. ...