Bài viết nhằm mô tả kết quả điều trị sớm và lâu dài bệnh phình đại tràng bẩm sinh bằng phẫu thuật qua đường hậu môn một thì tại bệnh viện Nhi Trung ương. Kết quả: 75 bệnh nhân bao gồm 59 nam giới (78,7%) và 16 nữ giới (21,3%), tuổi dao động từ 15 ngày đến 36 tháng. 44 bệnh nhân có vô hạch trực tràng (58,7%), 28 vô hạch trực tràng - đại tràng sigma (37,3%) và 3 vô hạch đại tràng trái (4%),... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kết quả điều trị sớm và lâu dài bệnh phình đại tràng bẩm sinh bằng phẫu thuật qua đường hậu môn một thì
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ SỚM VÀ LÂU DÀI BỆNH
PHÌNH ĐẠI TRÀNG BẨM SINH BẰNG PHẪU THUẬT
QUA ĐƯỜNG HẬU MÔN MỘT THÌ
Bùi Đức Hậu
Bệnh viện Nhi trung ương
Nghiên cứu nhằm mô tả kết quả điều trị sớm và lâu dài bệnh phình đại tràng bẩm sinh bằng phẫu thuật
qua đường hậu môn một thì tại bệnh viện Nhi Trung ương. Kết quả: 75 bệnh nhân bao gồm 59 nam giới
(78,7%) và 16 nữ giới (21,3%), tuổi dao động từ 15 ngày đến 36 tháng. 44 bệnh nhân có vô hạch trực tràng
(58,7%), 28 vô hạch trực tràng - đại tràng sigma (37,3%) và 3 vô hạch đại tràng trái (4%). Thời gian phẫu
thuật trung bình 92 phút. Trong 14 bệnh nhân phẫu thuật phải kết hợp thêm đường mổ khác: có 2 trường
hợp phẫu thuật nội soi (2,7%) và 12 trường hợp sử dụng đường mổ Pfannenstiel (16%); do động mạch mạc
treo đại tràng sigma căng, vô hạch dài, chảy máu khi phẫu tích và dính do viêm phúc mạc cũ. Không có tử
vong do phẫu thuật, có một trường hợp rỉ máu miệng nối đã cầm khi chèn mét và 2 trường hợp bị nhiễm
trùng. 75 bệnh nhân đại tiện tự chủ trước khi ra viện. Kết luận: phẫu thuật qua hậu môn một thì an toàn và
cho kết quả tốt.
Từ khóa: bệnh phình đại tràng bẩm sinh, phẫu thuật qua hậu môn một thì
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh phình đại tràng bẩm sinh còn có tên
gọi khác là bệnh Hirschsprung hay bệnh vô
hạch đại tràng bẩm sinh. Bệnh Hirschsprung
là một bệnh khá phổ biến ở trẻ em. Theo một
số nghiên cứu, tỷ lệ mắc bệnh là 1/5.000 trẻ
đẻ sống [1, 2]. Tỷ lệ mắc bệnh khác nhau giữa
các nhóm dân tộc: người Bắc Âu là 1,5/10.000
trẻ đẻ sống, người Mỹ gốc Phi là 2,1/10.000
trẻ đẻ sống và ở châu Á là 2,8/10.000 trẻ đẻ
sống [3]. Bệnh Hirschsprung có thể biểu hiện
rất sớm ở trẻ sơ sinh với bệnh cảnh tắc ruột
cấp tính dẫn đến tử vong nếu không can thiệp
kịp thời hoặc có thể biểu hiện bán cấp và mãn
tính ở trẻ gây táo bón, ỉa chảy kéo dài do viêm
ruột trường diễn dẫn đến suy dinh dưỡng,
chậm phát triển. Hiện nay nhiều kỹ thuật mổ
và đường mổ khác nhau đã được sử dụng để
Địa chỉ liên hệ: Bùi Đức Hậu. Khoa Ngoại, Bệnh viện Nhi
Trung ương.
Email: hau_doctor@nhp.org.vn
Ngày nhận: 10/01/2013
Ngày được chấp thuận: 26/4/2013
TCNCYH 82 (2) - 2013
điều trị bệnh phình đại tràng bẩm sinh. Các kỹ
thuật đều phải tiến hành qua đường mở bụng
kinh điển đó là đường trắng giữa trên - dưới
rốn hoặc đường cạnh giữa trái đã được sử
dụng trong nhiều năm. Gần đây để giảm bớt
sang chấn và có được sẹo mổ đẹp, kín đáo
các đường mổ khác như đường Pfannenstiel
cải tiến (đường rạch da theo nếp lằn bụng),
đường qua hậu môn, đường sau trực tràng và
phẫu thuật nội soi đã dần thay thế đường mổ
bụng [4, 5].
Bệnh viện Nhi Trung ương bắt đầu áp
dụng phẫu thuật qua đường hậu môn từ
cuối năm 2000. Đến đầu năm 2003 phẫu
thuật một thì qua đường hậu môn đã được
tiến hành một cách có hệ thống để điều trị
cho những bệnh nhân bị bệnh phình đại
tràng bẩm sinh từ sơ sinh đến 3 tuổi. Vì
vậy, nghiên cứu này được thực hiện nhằm
mục tiêu đánh giá kết quả điều trị sớm và
lâu dài bệnh phình đại tràng bẩm sinh bằng
phẫu thuật qua đường hậu môn một thì tại
bệnh viện Nhi Trung ương.
97
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1. Đối tượng
Bao gồm các bệnh nhân phình đại tràng
bẩm sinh được phẫu thuật một thì qua đường
hậu môn từ tháng 2 năm 2003 đến tháng 6
năm 2006 tại bệnh viện Nhi Trung ương.
2. Phương pháp
đại tràng qua miệng nối để lưu khoảng 5 ngày.
Kết thúc phẫu thuật.
3. Đạo đức nghiên cứu
Nghiên cứu đã được Hội đồng đạo đức
của bệnh viện Nhi Trung ương thông qua.
III. KẾT QUẢ
Kết quả có 75 bệnh nhân, nam giới chiếm
Thiết kế: nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng
không đối chứng (Quasi-experimental study).
78,7%, nữ giới chiếm 21,3%. Phần lớn bệnh
Mẫu nghiên cứu: chọn mẫu thuận tiện, tất
cả các bệnh nhân phình đại tràng bẩm sinh
được phẫu thuật một thì qua đường hậu môn
trong thời gian nghiên cứu tại bệnh viện Nhi
Trung ương.
Cỡ mẫu thu được: n = 75 bệnh nhân.
tháng là 16,0%, 13 - 18 tháng là 9,3%, 19 - 24
Kỹ thuật mổ
- Tư thế: bệnh nhân nằm tư thế sản khoa
(có thể không treo chân nếu bệnh nhân quá
nhỏ).
- Tiến hành: bắt đầu rạch vòng quanh niêm
mạc của ống hậu môn ngay trên đường lược
khoảng 0,5 cm. Phẫu tích ống niêm mạc lên
trên khoảng 6 - 8 cm, rồi cắt qua lớp thanh cơ
trực tràng để vào ổ phúc mạc, tiếp tục phẫu
tích mạc treo sigma kéo trực tràng và sigma ra
ngoài qua ống hậu môn. Tiến hành sinh thiết
lạnh ở 2 vị trí chỗ trực tràng hẹp và chỗ dãn
cho là đại tràng bình thường để khẳng định
chẩn đoán. Cắt bỏ đoạn đại tràng vô hạch và
đoạn đại tràng dãn ngoài ổ bụng. Cắt bớt
phần ống thanh cơ của trực tràng, chỉ để lại
phần ống thanh cơ trên đường lược 1cm. Tiến
hành nối đại tràng lành với ống hậu môn cách
đường răng lược khoảng 0,5 cm. Nối 1 thì, có
thể để mỏm thừa đại tràng nếu đường kính
đại tràng và ống hậu môn quá chênh lệch
hoặc có những yếu tố làm ảnh hưởng tới sự
an toàn của miệng nối. Đặt 1 xông Folley vào
bệnh nhân đều được sinh đủ tháng và có c ...