Khả năng nhân giống và sinh trưởng của loài xạ đen (Celastrus hindsii Benth.) trong giai đoạn vườn ươm

Loài Xạ đen (Celastrus hindsii Benth.) là cây thuốc Nam, có tác dụng tiêu viêm, giải độc. Tuy nhiên, loài cây này đang bị cạn kiệt dần trong tự nhiên trước sự khai thác của người dân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khả năng nhân giống và sinh trưởng của loài xạ đen (Celastrus hindsii Benth.) trong giai đoạn vườn ươmKHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP KHẢ NĂNG NHÂN GIỐNG VÀ SINH TRƯỞNG CỦA LOÀI XẠ ĐEN (Celastrus hindsii Benth.) TRONG GIAI ĐOẠN VƯỜN ƯƠM TS. Phạm Thanh Loan, TS. Nguyễn Đắc Triển, ThS. Nguyễn Thị Xuân Viên Khoa Nông - Lâm - Ngư, Trường Đại học Hùng Vương TÓM TẮT Loài Xạ đen (Celastrus hindsii Benth.) là cây thuốc nam, có tác dụng tiêu viêm, giải độc. Tuy nhiên, loài cây này đang bị cạn kiệt dần trong tự nhiên trước sự khai thác của người dân. Kết quả nhân giống và theo dõi sinh trưởng của loài Xạ đen cho thấy: xử lý hom Xạ đen với chất kích thích IAA (500ppm) cho tỷ lệ ra rễ cao (74,0%), số rễ trung bình đạt 7,8 rễ/hom, số lượng chồi đạt 2,4 chồi/hom; xử lý hạt Xạ đen bằng nước ấm (40-450C) trong 12 tiếng, cho tỷ lệ nảy mầm cao (57,0%); cây con trong vườn ươm sinh trưởng và phát triển tốt. Từ khóa: cây Xạ đen, nhân giống, tỷ lệ ra rễ, tỷ lệ nảy mầm, sinh trưởng1. Mở đầu 2.2. Nội dung nghiên cứu Loài Xạ đen (Celastrus hindsii Benth.) thuộc - Đánh giá khả năng ra rễ, nảy chồi trong giâmchi Dây gối (Celastrus), họ Dây gối (Celastraceae), hom Xạ đenlà cây bụi trườn, có tác dụng hữu hiệu trong việc - Đánh giá khả năng nảy mầm của hạt loài Xạ đenđiều trị mụn nhọt, tiêu viêm, giải độc, thông - Đánh giá tình hình sinh trưởng, sâu bệnh hạikinh, sử dụng trong trị bệnh ung thư gan [1]. loài Xạ đen giai đoạn vườn ươmDịch chiết từ loài Xạ đen có hoạt tính gây độc tế 2.3. Phương pháp nghiên cứubào, kháng lại các dòng tế bào HEPA-2B (ung thưgan), COLO-25 (ung thư ruột kết), KH (ung thư 2.3.1. Phương pháp bố trí thí nghiệmmũi hầu) và kháng virus HIV [3]. Tuy nhiên, loài * Nhân giống bằng giâm hom cây này đang bị cạn kiệt dần trong tự nhiên trước - Giá thể được làm sạch và xử lý bằng dung dịchsự khai thác ồ ạt của người dân. Do vậy, công tác boocđo 0,5%.nhân giống, gây trồng để bảo tồn nguồn gen và - Số lượng hom theo dõi 100 hom/công thức:cung cấp nguồn dược liệu từ cây Xạ đen là vấn đề + CT1 (đối chứng): hom được ngâm qua nướccó tính thời sự và thực tiễn. vôi trong + CT2: xử lý hom bằng IAA ở nồng độ 500ppm2. Đối tượng, nội dung, phương pháp nghiên cứu [2]2.1. Đối tượng nghiên cứu + CT3: xử lý hom bằng thuốc kích thích Super - Hom cây Xạ đen, dài 15-20cm, có 3-4 mắt chồi/ roothom - Chế độ chăm sóc: - Hạt giống cây Xạ đen + Tưới nước: 4 lần/ngày vào lúc: 7h, 10h, 14h, - Chất kích thích ra rễ: IAA nồng độ 500ppm, 17h hàng ngày, tưới phun sương.Super root + Che sáng: 50%, bằng lưới nilon đen Tạp chí Khoa học Công nghệ • Số 1 (1) - 2015 105 KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP - Đợt 1: Tiến hành ngày 12/8/2013, giá thể là + CT7: Ngâm hạt trong nước ấm (40-450C)đất đồi nhỏ mịn trong 12 giờ - Đợt 2: Tiến hành ngày 16/12/2013, giá thể là - Chế độ chăm sóc:đất phù sa + Tưới nước: 1 lần/ngày, vào lúc 7h sáng, tưới * Nhân giống từ hạt phun sương - Tiến hành theo dõi 100 hạt/công thức: + Che sáng 50% trong thời gian 1 tháng đầu tiên + CT4 (đối chứng): Hạt được ngâm trong nước - Đợt 1: Tiến hành ngày 12/8/2013, hạt giốngsạch ở nhiệt độ phòng trong 4 giờ được xử lý, sau đó đem ủ trong cát thô sạch, đến khi + CT5: ngâm hạt trong nước ấm (40-450C) nứt nanh thì đem gieo trên luống đất.trong 4 giờ - Đợt 2: Tiến hành ngày 16/12/2013, hạt giống + CT6: ngâm hạt trong nước ấm (40-450C) được xử lý, sau đó gieo ngay trên luống đất.trong 8 giờ 2.3.2. Các chỉ tiêu theo dõi * Chỉ tiêu theo dõi giâm hom: Tiến hành theo dõi 100 hom/công thức, xác định các chỉ tiêu sau 2 tháng giâm hom: Tổng số hom ra rễ Tỉ lệ hom ra rễ (%) = x 100 ...