KHÁI QUÁT ĐẠI LÝ TỰ NHIÊN CỦA TỈNH LÀO CAI

Tham khảo bài viết khái quát đại lý tự nhiên của tỉnh lào cai, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KHÁI QUÁT ĐẠI LÝ TỰ NHIÊN CỦA TỈNH LÀO CAI KHÁI QUÁT ĐẠI LÝ TỰ NHIÊN CỦA TỈNH LÀO CAII. KHÁI QUÁT CHUNGLịch sửLào Cai là một vùng đất cổ, diện mạo địa hình được hình thành cáchnay 50-60 triệu năm, trong đợt tạo sơn cuối cùng, vỏ trái đất vặnmình, đứt gẫy. Hơn vạn năm trước, con người đã có mặt tại địa bàntại đây. Tổ tiên người bản địa Lào Cai nay hồi đó cư trú khá tập trungở các dải đồi ven sông Hồng, sông Chẩy, các cửa ngòi Mi, ngòi Nhù.Các chủ nhân văn hóa Hòa Bình ở Lào Cai đã biết làm nông nghiệp.Trong buổi đầu các bộ tộc xác định ranh giới chủ quyền, thời HùngVương thuộc Tân Hưng, là một trong 15 bộ của Nhà nước Văn Lang.Thời Âu Lạcthì vùng phía đông và phía nam Lào Cai thuộc bộ lạc TâyVu, còn một phần đất phía đông và phía bắc Lào Cai hiện nay thuộcphạm vi của các bộ lạc nhỏ hơn không chịu thuần phục Lạc Việt.Thời Bắc thuộc, ban đầu là địa phận thuộc huyện Tây Vu, quận GiaoChỉ. Sau này thuộc là quận Tân Hưng, đất Giao Châu (thời Tây Tấn),sau là đất châu Đan Đường, Chu Quý thuộc Giao Chỉ (thời Tùy), tiếpđổi Lâm Tây châu, Đức Hóa châu thuộc phủ An Nam (thời Đường,679.Sau khi đánh chiếm Lào Cai (tháng 3 năm 1886), đế quốc Pháp caiquản địa hạt Lào Cai theo chế độ quân sự. Ngày 7 tháng 1 năm 1899,đạo quan binh IV được thành lập bao gồm Tiểu quân khu Yên Bái vàTiểu quân khu Lào Cai Lào Cai là đạo lỵ, thủ phủ của đạo quan binhIV.Để dễ bề kiểm soát và tiến hành khai thác, thực dân Pháp đã chia lạikhu vực hành chính và thay đổi chế độ cai trị. Ngày 12 tháng 7 năm1907, Toàn quyền Đông Dương ra nghị định bãi bỏ đạo quan binh IVLào Cai, chuyển từ chế độ quân quản sang chế độ cai trị dân sự,thành lập tỉnh Lào Cai. Từ đây địa danh tỉnh Lào Cai được xác địnhtrên bản đồ Việt Nam. Ngày 12 tháng 7 năm 1907 được xác định làngày thành lập tỉnh Lào Cai.Trải qua những biến động thăng trầm của lịch sử, địa lý Lào Cai cũngcó nhiều thay đổiLào Cai là tỉnh vùng cao biên giới nằm phía Tây Bắc Việt Nam cáchHà Nội 296 km theo đường sắt và 345 km theo đường bộ. Phía đônggiáp tỉnh Hà Giang; phía tây giáp tỉnh Sơn La và Lai Châu; phía namgiáp tỉnh Yên Bái, phía bắc giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) với 203km đường biên giới.Cách ngày nay hơn vạn năm, con người đã có mặt tại địa bàn Lào Cai.Thời Hùng Vương dựng nước, vùng đất Lào Cai thuộc bộ Tân Hưng,là một trong 15 bộ của Nhà nước Văn Lang - là một trung tâm kinh tếchính trị lớn ở thượng nguồn sông Hồng.Đến đời Đinh, Lý, Trần, Lê có biết bao biến động về địa danh... Đếnđời nhà Nguyễn, vùng đất Lào Cai chủ yếu thuộc đất của châu ThuỷVỹ, châu Văn Bàn, một phần thuộc châu Chiêu Tấn và một phần nhỏthuộc châu Lục Yên thuộc phủ Quy Hoá. Đến thời điểm này địa danhLào Cai chưa được hình thành.Vùng đất thị xã Lào Cai ngày nay xưa kia có một khu chợ, dần dầnngười ta mở mang thêm một phố chợ. Vì thế phố chợ đầu tiên nàytheo tiếng địa phương được gọi là Lão Nhai (tức Phố Cũ). Sau nàyngười ta mở thêm một phố chợ khác gọi là Tân Nhai (Phố Mới ngàynay). Theo cố giáo sư Đào Duy Anh, từ Lão Nhai được biến âm thànhLao Cai và được gọi một thời gian khá dài. Khi làm bản đồ, ngườiPháp viết Lao Cai thành Lào Kay.Danh từ Lào Kay đã dược người Pháp sử dụng trong các văn bản vàcon dấu. Nhưng trong giao tiếp và dân gian người ta vẫn gọi là LaoCai. Sau ngày tỉnh Lao Cai được giải phóng (11-1950), đã thống nhấtgọi là Lào Cai cho đến ngày nay.Sau khi đánh chiếm Lào Cai (3 -1886) và khi hoàn thành công cuộcbình định quân sự, thực dân Pháp cai quản địa hạt Lào Cai theo chếđộ quân sự. Ngày 7/01/1899, đạo quan binh IV được thành lập baogồm Tiểu quân khu Yên Bái và Tiểu quân khu Lào Cai.Lào Cai là đạo lỵ, thủ phủ của đạo quan binh IV. Để dễ bề kiểm soátvà tiến hành khai thác bóc lột, thực dân Pháp đã chia lại khu vựchành chính và thay đổi chế độ cai trị. Ngày 12/7/1907, toàn quyềnĐông Dương ra nghị định bãi bỏ đạo quan binh IV Lào Cai, chuyển từchế độ quân quản sang chế độ cai trị dân sự, thành lập tỉnh Lào Cai.Từ đây địa danh tỉnh Lào Cai được xác định trên bản đồ Việt Nam.Trải qua những biến động thăng trầm của lịch sử, địa lý Lào Cai cũngcó nhiều thay đổi. Về địa đanh hành chính,qua nhiều lần tách nhập:- Thành lập tỉnh dân sự Lào Cai (12/7/1907), phần đất của châuThuỷ Vỹ bên hữu ngạn sông Hồng sáp nhập vào Chiêu Tấn, vẫn lấytên là châu Thuỷ Vỹ. Từ đó địa danh Chiêu Tấn không còn. Phần đấtcủa châu Thuỷ Vỹ bên tả ngạn sông Hồng được tách ra lập thànhchâu Bảo Thắng.Tỉnh Lào Cai gồm hai châu Thuỷ Vỹ, Bảo Thắng và các đại lý MườngKhương, Phong Thổ, Bát Xát, Bắc Hà (Pa Kha) và thị xã Lào Cai, trongđó có 855 làng bản, 6.812 hộ, 39.099 nhân khẩu, với 11 dân tộc chủyếu: Hmông, Dao, Tày, Giáy... trong đó người Hmông chiếm 26,56%,Dao 22,41%, Tày, Giáy 20,77%, Kinh 4,52%, Nùng 7,33%, Thái9,25%, U Ní 2,48%, Hoa Kiều 4,44%, còn lại là các dân tộc khác.- Sau khi tỉnh Lào Cai được giải phóng lần thứ nhất, Lào Cai đượcchia thành 8 huyện: Bắc Hà, Mường Khương, Bản Lầu, B ...