Khảo sát ảnh hưởng của asen lên số lượng tế bào máu chuột nhắt trắng

Nghiên cứu này nhằm đánh giá ảnh hưởng của nồng độ asen lên số lượng tế bào máu chuột nhắt trắng. Chuột 6 tuần tuổi, được nhiễm asen liên tục trong 12 tuần tại 3 nồng độ (40, 80 và 160µg/L). Kết quả cho thấy: Hồng cầu giảm mạnh sau 6 tuần nhiễm asen tại nồng 80 µg/L, sau đó tăng gần đạt mức ban đầu theo thời gian gây nhiễm; bạch cầu tăng sau 2 tuần nhiễm asen ở nồngđộ 40µg/L trong khi 2 nồng độ 80 và 160 µg/L có xu hướng giảm nhẹ; số lượng tiểu cầu tăng sau 2 tuần nhiễm asen, sau đó giảm dần theo thời gian gây nhiễm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát ảnh hưởng của asen lên số lượng tế bào máu chuột nhắt trắngTRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINHTẠP CHÍ KHOA HỌCHO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF EDUCATIONJOURNAL OF SCIENCEKHOA HỌC TỰ NHIÊN VÀ CÔNG NGHỆNATURAL SCIENCES AND TECHNOLOGYISSN:1859-3100 Tập 14, Số 12 (2017): 91-100Vol. 14, No. 12 (2017): 91-100Email: tapchikhoahoc@hcmue.edu.vn; Website: http://tckh.hcmue.edu.vnKHẢO SÁT ẢNH HƯỞNG CỦA ASENLÊN SỐ LƯỢNG TẾ BÀO MÁU CHUỘT NHẮT TRẮNG(Mus musculus var. albino)Đỗ Ngọc Mai Khanh1, Vũ Trương Chiêu Hạ2, Nguyễn Thị Thương Huyền2*12Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong – TP Hồ Chí MinhKhoa Sinh học – Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí MinhNgày nhận bài: 26-5-2017; ngày nhận bài sửa: 17-7-2017; ngày duyệt đăng: 20-12-2017TÓM TẮTNghiên cứu này nhằm đánh giá ảnh hưởng của nồng độ asen lên số lượng tế bào máu chuộtnhắt trắng. Chuột 6 tuần tuổi, được nhiễm asen liên tục trong 12 tuần tại 3 nồng độ (40, 80 và 160µg/L). Kết quả cho thấy: Hồng cầu giảm mạnh sau 6 tuần nhiễm asen tại nồng 80 µg/L, sau đótăng gần đạt mức ban đầu theo thời gian gây nhiễm; bạch cầu tăng sau 2 tuần nhiễm asen ở nồngđộ 40µg/L trong khi 2 nồng độ 80 và 160 µg/L có xu hướng giảm nhẹ; số lượng tiểu cầu tăng sau 2tuần nhiễm asen, sau đó giảm dần theo thời gian gây nhiễm.Từ khóa: độc tính của asen, tế bào máu chuột, hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, chuột nhắt trắng.ABSTRACTExamine the influences of arsenic (As) on the blood cells of Mus. musculus var. albinoThe study was to evaluate the influences of arsenic on a number of the blood cells of mouse.Mice (six-week-old) had been supplied for 12 weeks with arsenic solution of differentconcentrations: 40, 80, 160 µg/L. The results show: red blood cells decreased sharply after 6weeks supplied with 80 μg/L arsenic solution, then increased to the normal level when the exposuretime is the longer. White blood cells increased after 2 weeks supplied with 40 μg/L arsenic solutionand decrease slightly with 80 and 160 μg/L arsenic solution. After increasing during two firstweeks of arsenic exposure, the number of platelets decreased gradually over time.Keywords: arsenic toxicity, mouse blood cell, red blood cell, white blood cell, platelet.1.Giới thiệuAsen (thạch tín) là một trong những kim loại nặng gây ô nhiễm phổ biến nhất trongnguồn nước. Nó có khả năng gây tác động xấu đến sức khỏe ở người và động vật. Theothống kê của Bộ Y tế, hiện nay, 21% dân số Việt Nam đang dùng nguồn nước nhiễm asenvượt quá mức cho phép và tình trạng nhiễm độc asen ngày càng rõ rệt và nặng nề trong dâncư. Theo Nguyễn Mạnh Khải và cs. (2010), Nguyễn Việt Hùng (2011), hàng triệu cư dânđồng bằng sông Hồng sống trong khu vực sử dụng giếng nước khoan có hàm lượng asencao hơn 10 µg/L đang có nguy cơ bị nhiễm độc asen mãn tính. Hầu hết các mẫu nước*Email: huyenntth@hcmup.edu.vn91TẠP CHÍ KHOA HỌC - Trường ĐHSP TPHCMTập 14, Số 12 (2017): 91-100giếng khoan sử dụng cho ăn uống tại xã Chuyên Ngoại đều bị ô nhiễm asen (98,7% mẫutrước lọc và 80,4% mẫu sau lọc), vượt mức cho phép 40 lần [1], [2]. Asen được hấp thuvào cơ thể theo đường hô hấp, tiêu hóa hoặc qua da. Người sử dụng nguồn nước hoặc thựcphẩm có nhiễm asen trong thời gian dài có thể mắc các chứng bệnh nguy hiểm như: Ungthư, rối loạn chức năng gan, các vấn đề về tim mạch, phân giải hồng cầu… thậm chí gây tửvong. Các kết quả nghiên cứu thực nghiệm đều cho thấy asen thúc đẩy quá trình phát triểnkhối u, làm rối loạn quá trình tổng hợp DNA, đặc biệt là trong các nguyên bào sợi và các tếbào tủy xương dòng bạch cầu, làm giảm số lượng bạch cầu lympho ngoại vi, thay đổi khảnăng miễn dịch và làm giảm sức đề kháng của cơ thế chống lại tế bào ung thư. Vì vậy, việckhảo sát ảnh hưởng của asen lên sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật cũng như ảnhhưởng đến sức khỏe của con người đang được nhiều nhà khoa học quan tâm và nghiêncứu.Việc nghiên cứu ảnh hưởng của chất độc, đặc biệt là asen lên cơ thể người khôngđược tiến hành trực tiếp. Bên cạnh đó, việc sử dụng các động vật có xương sống để nghiêncứu thường khó thực hiện vì chi phí lớn và liên quan đến vấn đề nhân đạo. Ngoài ra, chúngta không thể sử dụng động vật không xương sống để thí nghiệm vì mức độ tương quan vềdi truyền không cao. Chuột nhắt trắng (chuột bạch) là đối tượng làm thí nghiệm truyềnthống đã được các nhà khoa học sử dụng nhiều lĩnh vực nghiên cứu: Ung thư, miễn dịchhọc, chất độc, sự trao đổi chất, các bệnh về tim mạch, các bệnh về máu… Đây là đối tượngcó mức độ tương quan về di truyền đối với con người tương đối cao và kinh phí vừa phải.Trên cơ sở đó, nghiên cứu này được hiện nhằm bước đầu đánh giá ảnh hưởng của nồng độasen lên số lượng tế bào máu (hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu) chuột nhắt trắng.2.Vật liệu và phương pháp nghiên cứu2.1. Hóa chấtHóa chất gây nhiễm độc cho chuột: As2O3 (Sigma); hóa chất để chuẩn pH: NaOH 1N(Merck), HCl 1N (Merck).Dung dịch stock As được pha ra nồng độ 2 g/L, sử dụng stock này để pha ra cácnồng độ thí nghiệm (40, 80 và 160 µg/L).Nước uống cho chuột trong toàn bộ thí nghiệm là nước máy được để bay hơi, khửsạch clo trước khi sử dụng và tiến hành gây nhiễm As tại các nồng độ khảo sát.2.2. Vật liệuChuột nhắt trắng 6 tuần tuổi, sạch bệnh được nhiễm As liên tục trong 12 tuần.Nghiên cứu được thực hiện tại Phòng Thí nghiệm Giải phẫu - Sinh lí Người và Độngvật - Khoa Sinh học - Trường Đại học Sư phạm TPHCM. Chuột ổ (đẻ 3 tuần tuổi) mua từviện Pasteur (167 Pasteur, phường 8, Quận 3, TP Hồ Chí Minh) chuyển về phòng thínghiệm nuôi ổn định cho đến 6 tuần tuổi mới tiến hành thí nghiệm.Mỗi nồng độ chia làm 3 lô, 4 con/lô và lô đối chứng, lặp lại 3 lần. Số chuột trongtừng lô được nhốt trong 01 chuồng có kích thước 30 x 20 x 15 cm, dưới chuồng lót trấu,92TẠP CHÍ KHOA HỌC - Trường ĐHSP TPHCMĐỗ Ngọc Mai Khanh và tgkbên trên đậy bằng lưới sắt. Mỗi ngày cho ăn vào lúc 16-17 giờ, thức ăn gồm thóc và giá,nước uống để sẵn trong chai thủy tinh (đã nhiễm As ở các ...