Khảo sát các thể lâm sàng nhiễm nấm Cryptococcus neoformans phát hiện với CrAg LFA máu trên bệnh nhân AIDS có TCD4+ < 100 tế bào/mm3

Xác định tỉ lệ CrAg LFA máu dương tính trên bệnh nhân AIDS có TCD4+ < 100 tế bào/mm3 điều trị nội trú tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới và mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng các trường hợp nào có CrAg LFA máu dương tính.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát các thể lâm sàng nhiễm nấm Cryptococcus neoformans phát hiện với CrAg LFA máu trên bệnh nhân AIDS có TCD4+ < 100 tế bào/mm3 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 1 * 2019 Nghiên cứu Y học KHẢO SÁT CÁC THỂ LÂM SÀNG NHIỄM NẤM CRYPTOCOCCUS NEOFORMANS PHÁT HIỆN VỚI CrAg LFA MÁU TRÊN BỆNH NHÂN AIDS CÓ TCD4+ < 100 TẾ BÀO/mm3 Nguyễn Thị Hồng Quế*, Võ Triều Lý*, Đông Thị Hoài Tâm* TÓM TẮT Đặt vấn đề: Để giảm tỉ lệ tử vong và biến chứng do viêm màng não nấm Cryptococcus neoformans ở bệnh nhân AIDS, việc tầm soát sớm nhiễm C.neoformans đã được đề xuất. Từ năm 2011, test nhanh CrAg LFA (tìm Cryptococcus Antigen bằng kỹ thuật Lateral Flow Assay) giúp tìm ra chẩn đoán nhiễm nấm Cryptococcus với thời gian ngắn hơn so với cấy bệnh phẩm vô trùng và cho phép tầm soát nhiễm nấm Cryptoccoccus không triệu chứng. Tại Việt Nam, chưa có báo cáo về tỉ lệ bệnh nhân mang CrAg khi điều trị nội viện. Cũng như có các thể lâm sàng nào ở bệnh nhân được phát hiện mang CrAg? Đề tài đã được thực hiện để khảo sát những thắc mắc này. Mục tiêu: Xác định tỉ lệ CrAg LFA máu dương tính trên bệnh nhân AIDS có TCD4+ < 100 tế bào/mm3 điều trị nội trú tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới và mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng các trường hợp nào có CrAg LFA máu dương tính. Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang kết hợp mô tả hàng loạt ca. Đối tượng là những bệnh nhân người lớn nhiễm HIV có CD4+ < 100 tế bào/mm3, điều trị nội trú tại khoa nhiễm E, Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới, trong thời gian từ tháng 8/2017 đến tháng 3/2018. Kết quả: Trên 400 trường hợp được khảo sát, có 55 trường hợp mang CrAg (13,8%). Đa số là nam giới (74,5%), thuộc nhóm tuổi từ 25-49. Có 65,5% bệnh nhân mới phát hiện nhiễm HIV, 78,2% chưa điều trị ARV, cao hơn bệnh nhân không điều trị ARV trong nhóm CrAg âm (52,8%), với p < 0,001. Lí do nhập viện chủ yếu là nhức đầu (69,1%,) và khó thở (7,3%). Các biểu hiện gợi ý viêm màng não là nhức đầu (88,2%), sốt (78,4%) nhưng dấu màng não chỉ có 43,1%, nhìn mờ là 37,3%. Công thức máu và dịch não tủy phản ứng viêm không nổi bật. Các bệnh lý đi kèm: nấm miệng (39,2%), viêm phổi nghi do P. jirovecii (21,6%), lao phổi (13,7%). Dựa vào kết quả cấy bệnh phẩm vô trùng, thể lâm sàng được xác định là: viêm màng não đơn thuần (21 trường hợp;38,2%), viêm màng não kèm nhiễm nấm huyết (30 trường hợp; 54,5%). Không có trường hợp nào viêm phổi, nhiễm trùng tiểu, nhiễm trùng da do Cryptococcus spp. Có 4 trường hợp CrAg LFA máu dương nhưng cấy máu, dịch não tủy, nước tiểu âm tính (7,3%). Đây là những bệnh nhân trên 40 tuổi, mới phát hiện nhiễm HIV, suy giảm miễn dịch nặng kèm nhiễm trùng cơ hội khác. Với điều trị Amphotericine B, tỷ lệ sống các bệnh nhân là 80%. Kết luận: Nên sử dụng CrAg LFA tầm soát khả năng có thể bị nhiễm nấm C.neoformans ở bệnh nhân HIV có TCD4+ < 100 tế bào/mm3 dù có kèm với tác nhân nhiễm trùng cơ hội khác. Đặc biệt lưu ý tìm C.neoformans ở bệnh nhân có biểu hiện viêm phổi, nghi ngờ nhiễm P.jirovecii hoặc lao. Từ khóa: HIV/AIDS, tế bào TCD4+, Cryptococcus neoformans, CrAg LFA ABSTRACT CLINICAL FEATURES OF CRYPTOCOCCUS NEOFORMANS INFECTION DETECTED BY CrAg LFA TEST ON AIDS PATIENTS WITH TCD4+