Khảo sát nồng độ testosterone huyết tương ở bệnh nhân nam bệnh thận mạn tính giai đoạn III - V

Bài viết trình bày việc khảo sát nồng độ testosterone huyết tương ở bệnh nhân nam bệnh thận mạn tính giai đoạn III - V chưa điều trị thay thế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát nồng độ testosterone huyết tương ở bệnh nhân nam bệnh thận mạn tính giai đoạn III - Vt¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2020 KHẢO SÁT NỒNG ĐỘ TESTOSTERONE HUYẾT TƯƠNG Ở BỆNH NHÂN NAM BỆNH THẬN MẠN TÍNH GIAI ĐOẠN III - V Hoàng Tiên Phong1; Nguyễn Quốc Anh1; Lê Việt Thắng2 TÓM TẮT Mục tiêu: khảo sát nồng độ testosterone huyết tương ở bệnh nhân nam bệnh thận mạn tínhgiai đoạn III - V chưa điều trị thay thế. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngangtrên 118 bệnh nhân nam được chẩn đoán bệnh thận mạn tính giai đoạn III - V, chưa điều trịthay thế thận. Tất cả đối tượng đều được định lượng nồng độ testosterone trong huyết tươngbằng phương pháp điện hoá miễn dịch phát quang. Kết quả: nồng độ testostetone trung bìnhnhóm bệnh 9,22 nmol/l. 65,3% bệnh nhân giảm testosterone huyết tương. Nồng độ testosteronegiảm dần, tỷ lệ giảm nồng độ testosterone tăng dần theo nhóm tuổi cao dần, mức độ nặng củabệnh thận mạn tính, p < 0,001. Nồng độ testosterone huyết tương tương quan thuận mức độvừa với mức lọc cầu thận, nồng độ hemoglobin, albumin máu với hệ số tương quan lần lượt:0,587, 0,565, 0,414, p < 0,01, tương quan nghịch với hs-CRP máu, r = -0,239, p < 0,05. Kết luận:giảm nồng độ testosterone huyết tương là phổ biến và liên quan đến tuổi cao, thiếu máu, giảmalbumin máu, mức độ nặng của bệnh thận mạn. * Từ khoá: Bệnh thận mạn tính; Testosterone huyết tương; Thiếu máu. ĐẶT VẤN ĐỀ có liên quan đến rối loạn chức năng sinh Bệnh nhân (BN) bệnh thận mạn tính dục và sinh sản ở BN BTMT. Một số(BTMT) ngày càng gia tăng trên thế giới nguyên nhân gây giảm hormon sinh dục,cũng như tại Việt Nam do bệnh tăng trong đó có testosterone, bao gồm: thiếuhuyết áp và đái tháo đường tăng lên. Rối máu, giảm albumin hoặc liên quan đếnloạn chức năng các cơ quan là biểu hiện giảm mức lọc cầu thận (MLCT). Ở namthường gặp ở BN mắc BTMT, đặc biệt ở mắc BTMT có giảm nồng độ testosterone,giai đoạn bệnh có suy thận - giai đoạn ngoài giảm chức năng sinh dục và sinhIII - V. Rối loạn chức năng sinh dục nam sản, còn làm giảm chất lượng cuộc sống.và nữ, giảm khả năng sinh sản là những Đã có một số nghiên cứu tại Việt Nam vềbiểu hiện thường gặp ở BN mắc BTMT. nồng độ testosterone ở BN BTMT giaiTrong giai đoạn sớm của bệnh, từ BTMT đoạn cuối có lọc máu, hoặc ở người bệnhgiai đoạn I và II, chức năng thận chưa bị đái tháo đường, tuy nhiên chưa có nhiềugiảm sút, có quá trình bù trừ hoạt động nghiên cứu trên BN mắc BTMT chưa điềucủa cơ thể, do vậy ít thấy rối loạn này. trị thay thế. Do vậy, chúng tôi thực hiệnGiảm nồng độ hormon sinh dục được xem đề tài với mục tiêu:1. Bệnh viện Bạch Mai2. Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding author): Hoàng Tiên Phong (hoangphongbm@gmail.com)Ngày nhận bài: 18/12/2019; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 27/12/2019 Ngày bài báo được đăng: 05/01/2020 47T¹P CHÝ Y - d−îc HäC QU¢N Sù Sè 1-2020 - Khảo sát nồng độ testosterone huyết Chống đông, sau đó tách huyết tương.tương ở BN BTMT giai đoạn III - V chưa Định lượng testosterone bằng phươngđiều trị thay thế. pháp điện hoá miễn dịch phát quang. Đơn - Tìm hiểu mối liên quan giữa nồng độ vị tính: nmol/l. Chẩn đoán giảm nồng độtestosterone với một số thông số lâm testosterone huyết tương dựa vào chỉ sốsàng, cận lâm sàng ở BN BTMT giai đoạn sinh học người Việt Nam, khi nồng độIII - V. < 10 nmol/l. - Xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 22.0. Đồ thị vẽ tự động trên máy. NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ 118 BN nam BTMT giai đoạn III - V BÀN LUẬN(BN có MLCT < 60 ml/phút) được chẩn 1. Đặc điểm chung và nồng độđoán và điều trị tại Bệnh viện Quân y 103. testosterone huyết tương ở BN nghiên * Tiêu chuẩn lựa chọn: cứu. - BN BTMT do nhiều nguyên nhân * Đặc điểm tuổi nhóm nghiên cứukhác nhau. (n = 118): - Tuổi ≥ 18. < 30 tuổi: 11 BN (9,3%); 30 - < 40 tuổi: 20 BN (16,9%); 40 - < 50 tuổi: 27 BN - Không sử dụng hormon nam thay thế. (22,9%); 50 - < 60 tuổi: 31 BN (26,3%); - Đồng ý tham gia nghiên cứu. ≥ 60 tuổi: 29 BN (24,6%). Trung bình * Tiêu chuẩn loại trừ: 49,86 ± 12,99 tuổi. - BN có đợt cấp của suy thận mạn tính. Tỷ lệ BN ở các phân nhóm tuổi tương - BN suy thận mạn kèm theo ung thư. đối đồng đều. Nhóm BN ≥ 50 tuổi chiếm - BN đang mắc bệnh cấp tính hoặc tỷ lệ cao. Các nghiên cứu gần đây đềunghi ngờ mắc bệnh ngoại khoa. cho thấy, BN BTMT giai đoạn III - V thường có tuổi trung bình cao hơn các - BN không đồng ý tham gia nghiên cứu. nghiên cứu trước, đặc biệt BN ≥ 60 tuổi 2. Phương pháp nghiên cứu. chiếm khoảng 30 - 40%. - Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang. Bảng 1: Phân chia giai đoạn bệnh thận - BN được khai thác tiền sử và bệnh mạn (n = 118).sử xác định nguyên nhân bệnh thận mạn. Giai đoạn - Làm xét nghiệm công thức máu, sinh bệnh thận mạn ...