Khóa luận tốt nghiệp: Thiết kế phương án dạy học các bài Động lượng - Định luật bảo toàn động lượng', 'Thế năng' (SGK Vật lí 10) theo định hướng phát triển hoạt động nhận thức tích cực tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh

Khóa luận tốt nghiệp: Thiết kế phương án dạy học các bài "Động lượng - Định luật bảo toàn động lượng”, “Thế năng” (SGK Vật lí 10) theo định hướng phát triển hoạt động nhận thức tích cực tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh nhằm mục đích vận dụng những quan điểm lí luận dạy học hiện đại về việc tổ chức hoạt động nhận thức của HS trong dạy học Vật lí thiết kế phương án dạy học các bài “Động lượng - Định luật bảo toàn động lượng”, “ Thế năng” ( SGK vật lí 10 ) để phát huy được hoạt động nhận thức tích cực tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khóa luận tốt nghiệp: Thiết kế phương án dạy học các bài "Động lượng - Định luật bảo toàn động lượng”, “Thế năng” (SGK Vật lí 10) theo định hướng phát triển hoạt động nhận thức tích cực tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh Khóa luận tốt nghiệp                                                                         Trường ĐHSP Hà  Nội A. PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Chúng ta đã và đang bước những bước đầu tiên của thế  kỉ  21­ thế kỉ  của trí tuệ, của nền văn minh hiện đại, thời kì của sự  bùng nổ  tri thức và  khoa học công nghệ … Tuy nhiên, xã hội dù có hiện đại hóa, phát triển cao   đến đâu thì sự  phát triển đó cũng đòi hỏi con người phải được hoàn thiện  về giáo dục.Vì vậy, để hòa nhập với tốc độ phát triển của nền khoa học kĩ  thuật trên thế  giới, sự  nghiệp giáo dục cũng phải nhanh chóng đổi mới  nhằm tạo ra những con người có đủ  trình độ  kiến thức, năng lực trí tuệ  sáng tạo và phẩm chất đạo đức tốt. Trong sự nghiệp đổi mới toàn diện của   đất nước ta hiện nay, đổi mới nền giáo dục là một trong những vấn đề  hàng đầu. Công cuộc đổi mới này đòi hỏi nhà trường phải tạo ta những con  người lao động tự chủ, năng động và sáng tạo. Bởi lẽ đó, Nghị quyết Trung  ương lần thứ  tư  Ban chấp hành Trung  ương Đảng cộng sản Việt Nam  khóa VIII đã khẳng định :  “ Đổi mới phương pháp dạy và học  ở  các cấp   học,   bậc   học,   áp   dụng   những   phương   pháp   giáo   dục   hiện   đại   để   bồi  dưỡng cho học sinh năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề” [1]  và   đã được thể chế hóa trong Luật giáo dục. Điều 28.2 đã ghi “ Phương pháp  giáo dục phổ thông phải phát huy tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của  học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, bồi dưỡng phương pháp  tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến  tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh” . Rõ ràng, xu   thế đổi mới giáo dục để đào tạo con người cho thế kỉ 21 đang đặt ra nhiều   yêu cầu mới cho giáo viên. Những năm gần đây, dưới sự  chỉ  đạo của Đảng và Nhà nước đã tiến  hành cải cách giáo dục. Một trong những nội dung quan trọng của cải cách  Doãn Thị Thảo Anh – Lớp B­ K54 – Khoa Vật lí 1 Khóa luận tốt nghiệp                                                                         Trường ĐHSP Hà  Nội giáo dục là đổi mới phương pháp dạy học. Sau đây là những luận điểm chỉ  đạo về đổi mới phương pháp dạy học: Sử dụng các phương pháp dạy học tiên tiến theo tinh thần phát  huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Chuyển từ  phương pháp chủ  yếu là diễn giảng của giáo viên  sang phương pháp chủ  yếu là tổ  chức cho học sinh hoạt động  để tự lực chiếm lĩnh kiến thức và kĩ năng.  Tăng cường học tập cá nhân, phối hợp một cách hài hòa với học  tập hợp tác. Coi trọng bồi dưỡng phương pháp tự học. Coi trọng rèn luyện kĩ năng ngang tầm với việc truyền thụ kiến   thức . Tăng cường làm thí nghiệm trong dạy học. Đổi   mới   cách   soạn   giáo   án   trong   đó   giáo   viên   phải   có   định  hướng cho học sinh hoạt động tích cực, là người chỉ  đạo hoạt  động, với chức năng quan trọng là tổ  chức tình huống học tập,  kiểm tra, định hướng hoạt động học và thể  chế  hóa kiến thức.  [5] Trong hệ  thống chương trình vật lí phổ  thông, phần cơ  học là kiến   thức đầu tiên và có vai trò quan trọng, nó là hành trang giúp HS đi vào phần   kiến thức khác của vật lí.  Ở  phần cơ  học, kiến thức về  các dạng năng   lượng được xây dựng sau khi trình bày các định luật Newton và các lực  trong cơ học. Đây là nội dung quan trọng và có tính tổng quát trong toàn bộ  kiến thức vật lí nói riêng và kiến thức khoa học – kĩ thuật nói chung. Phần  “ Các định luật bảo toàn” _ SGK vật lí 10 là một phần không quá khó  nhưng việc tiếp thu kiến thức theo kiểu áp đặt, chấp nhận hiện nay, khiến  các em mắc không ít sai lầm,  khó vận dụng kiến thức để giải quyết những   Doãn Thị Thảo Anh – Lớp B­ K54 – Khoa Vật lí 2 Khóa luận tốt nghiệp                                                                         Trường ĐHSP Hà  Nội vấn   đề   có   liên   quan   trong   thực   tế   .   Để   giúp   HS   nắm   vững   kiến   thức   chương “Các định luật bảo toàn” đồng thời có thể  phát triển được hoạt   động nhận thức tích cực của học sinh khi học phần kiến thức này, cần   phải nghiên cứu nội dung kiến thức và soạn thảo tiến trình dạy học các  kiến thức trong chương sao cho HS tự chủ, linh hoạt, tìm tòi giải quyết vấn  đề.  Vì những lí do trên, tôi đã chọn đề tài “ Thiết kế phương án dạy học   các   bài “ Động lượng­ Định luật bảo toàn động lượng” , “ Thế  năng”   ( SGK vật lí 10) theo định  hướng phát  triển hoạt động nhận thức tích cực  tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh”. 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Vận dụng những quan điểm lí luận dạy học hiện đại về  việc tổ  chức hoạt động nhận thức của HS trong dạy học vật lí  thiết kế phương án   dạy học các bài “ Động lượng ­ Định luật bảo toàn động lượng” , “ Thế  năng” ( SGK vật lí 10 ) để phát huy được hoạt động nhận thức tích cực tìm  tòi giải quyết vấn đề của học sinh. 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Các hoạt động dạy và học của giáo viên và học sinh trong dạy học   các bài “ Động lượng ­ Định luật bảo toàn động lượng” , “ Thế  năng”   ( SGK vật lí 10). 4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC Nếu   vận   dụng   những   quan   điểm   dạy   học   hiện   đại   để   thiết   kế  phương án  dạy học các bài học một cách phù hợp  sẽ phát huy được hoạt  động nhận thức tích cực tìm tòi giải quyết vấn đề của học sinh. 5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Để thực hiện được mục tiêu nói trên, p ...