Khu di tích Óc Eo-Ba Thê (An Giang) những giá trị nổi bật

Giá trị nổi bật của khu di tích Óc Eo-Ba Thê chính là thiết lập nên một đô thị-cảng thị giữ vai trò chủ đạo trong bối cảnh văn hóa Óc Eo ở Nam Bộ và là đô thị có cấu trúc hoàn chỉnh sớm nhất khu vực Đông Nam Á, là cảng thị quan trọng nằm trên con đường mậu dịch Đông-Tây vào những thế kỷ đầu Công nguyên. Cùng tìm hiểu thêm về khu di tích này qua bài viết sau đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khu di tích Óc Eo-Ba Thê (An Giang) những giá trị nổi bật42 TAÏP CHÍ KHOA HOÏC XAÕ HOÄI SOÁ 5(177)-2013SÖÛ HOÏC - NHAÂN HOÏC - NGHIEÂN CÖÙU TOÂN GIAÙO KHU DI TÍCH ÓC EO-BA THÊ (AN GIANG) NHỮNG GIÁ TRỊ NỔI BẬT BÙI CHÍ HOÀNGTÓM TẮT từ những năm 1940 của thế kỷ XX, doKhu di tích Óc Eo-Ba Thê là nơi duy nhất những nhà nghiên cứu người Pháp thựcminh chứng cho lịch sử hình thành và phát hiện, đặc biệt là Louis Malleret. Năm 1942,triển, đồng thời còn là một trung tâm dân L. Malleret đến khảo sát trên cánh đồng Óccư-kinh tế lớn nhất của văn hóa Óc Eo. Nơi Eo và từ tháng 2 đến tháng 4/1944, ông đãđây lưu giữ dấu tích văn hóa vật chất gắn khai quật một số địa điểm trên cánh đồngliền với truyền thống văn hóa bản địa lâu Óc Eo. Sau đó, vào các năm 1946, 1953 vàđời và vô cùng phong phú. Dòng chảy văn 1956, L. Malleret đã cố gắng triển khaihóa bản địa đó đã được kết hợp hài hòa với nhiều cuộc khảo sát từ trên máy bay xuốngnhững yếu tố văn hóa mới du nhập để tạo vùng Óc Eo và châu thổ sông Cửu Long.ra một diện mạo riêng mà hiện nay nó là Trong đó, đợt khảo sát năm 1946 đã giúpmột phần quan trọng trong khối di sản văn ông xác định được vòng thành cổ của khuhóa của dân tộc. Giá trị nổi bật của khu di di tích Óc Eo và đã ghi nhận được vết tíchtích Óc Eo-Ba Thê chính là thiết lập nên của những đường lộ, đường nước, nhà ởmột đô thị-cảng thị giữ vai trò chủ đạo trong có bố cục hình chữ nhật, hình vuông.bối cảnh văn hóa Óc Eo ở Nam Bộ và là đô Sau năm 1975, các nhà khảo cổ học Việtthị có cấu trúc hoàn chỉnh sớm nhất khu Nam cũng đã có nhiều chương trình nghiênvực Đông Nam Á, là cảng thị quan trọng cứu về văn hóa Óc Eo và đã thu thập nhiềunằm trên con đường mậu dịch Đông-Tây tư liệu khoa học rất quý, bổ sung thêm vàovào những thế kỷ đầu Công nguyên. tập hợp tư liệu đã có từ người Pháp. Kết quả nghiên cứu cho thấy văn hóa Óc Eo có1. GIỚI THIỆU địa bàn phân bố rất rộng và cư dân Óc EoCác nghiên cứu về văn hóa Óc Eo bắt đầu đã chiếm cư tại rất nhiều địa hình khác nhau của Nam Bộ. Nền văn hóa này phủBùi Chí Hoàng. Phó Giáo sư tiến sĩ. Viện Khoa khắp miền Tây Nam Bộ và một phần cơhọc Xã hội vùng Nam Bộ. bản của Đông Nam Bộ. Trong đó, khu diBài viết dựa trên kết quả thực hiện đề tài cấp tích Óc Eo-Ba Thê là một khu vực quanBộ 2011-2013: “Định hướng quy hoạch, bảo trọng của văn hóa Óc Eo được L. Mallerettồn và phát huy giá trị khu di tích Óc Eo-BaThê” do Bùi Chí Hoàng làm chủ nhiệm. Viện và nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoàiHàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam là cơ quan nước nhận định là một đô thị, một “thànhchủ quản đề tài. phố cảng lớn”.BÙI CHÍ HOÀNG – KHU DI TÍCH ÓC EO-BA THÊ… 43Khu di tích Óc Eo-Ba Thê hiện nay có địa vậy, những tư liệu khảo cổ học thu thậpbàn phân bố thuộc thị trấn Óc Eo (trước được của văn hóa Óc Eo từ trong quá trìnhđây là xã Vọng Thê), huyện Thoại Sơn, phát hiện và nghiên cứu nền văn hóa nàytỉnh An Giang và một phần nhỏ thuộc xã trở thành nền tảng quan trọng trong lịch sửMỹ Lâm, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang. buổi đầu dựng nước của vùng đất Nam BộTrong những năm 2011-2013, Trung tâm Việt Nam và cả vùng Đông Nam Á.Khảo cổ học đã thực hiện dự án cấp Bộ Giá trị lịch sử của nền văn hóa này cũngĐịnh hướng quy hoạch, bảo tồn và phát được khẳng định ngay sau khi các nhàhuy giá trị khu di tích Óc Eo-Ba Thê, triển nghiên cứu người Pháp tiến hành khaikhai điều tra khảo sát toàn bộ các di tích quật và nghiên cứu khu di tích này, khi G.đã phát hiện và mới phát hiện gần đây để Coedes nhận định: “Óc Eo là một cảng thịlập bản vẽ tổng thể cho khu vực di tích Óc cổ của vương quốc Phù Nam” và trên vùngEo-Ba Thê, bao gồm vùng lõi và vùng đất Nam Bộ có nhiều di tích khảo cổ họcngoại vi của di tích. thuộc nền văn hóa này.Bài viết này nhằm giới thiệu các kết quả Sau G. Coedes, người có nhiều đóng gópnghiên cứu từ đề tài với các giá trị nổi bật vào việc phát hiện và nghiên cứu về Óc Eocủa khu di tích Óc Eo-Ba Thê, được tổng là L. Malleret. Ông đã tổ chức nhiều đợtkết qua hơn ...