Kiến thức sử dụng thuốc chống đông của bệnh nhân đang sử dụng thuốc kháng vitamin K và một số yếu tố liên quan

Thuốc chống đông kháng vitamin K ngày càng được sử dụng nhiều trong điều trị và dự phòng huyết khối. Tuy nhiên, các nguy cơ biến chứng liên quan đến việc sử dụng thuốc chống đông chính là lý do dẫn đến bệnh nhân thường xuyên phải nhập viện. Trong khi đó, kiến thức của bệnh nhân về vitamin K có ảnh hưởng đến bảo đảm hiệu quả và an toàn khi điều trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức sử dụng thuốc chống đông của bệnh nhân đang sử dụng thuốc kháng vitamin K và một số yếu tố liên quan TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC KIẾN THỨC SỬ DỤNG THUỐC CHỐNG ĐÔNGCỦA BỆNH NHÂN ĐANG SỬ DỤNG THUỐC KHÁNG VITAMIN K VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Trần Tuấn Việt¹, Hoàng Thị Phương¹, Phạm Thị Mai Ngọc¹ và Bùi Văn Nhơn1,2, 1 Trường Đại học Y Hà Nội 2 Bệnh viện Đại học Y Hà Nội Thuốc chống đông kháng vitamin K ngày càng được sử dụng nhiều trong điều trị và dự phòng huyết khối.Tuy nhiên, các nguy cơ biến chứng liên quan đến việc sử dụng thuốc chống đông chính là lý do dẫn đến bệnhnhân thường xuyên phải nhập viện. Trong khi đó, kiến thức của bệnh nhân về vitamin K có ảnh hưởng đến bảođảm hiệu quả và an toàn khi điều trị. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với hai mục tiêu: mô tả thựctrạng kiến thức và phân tích một số yếu tố liên quan đến kiến thức về sử dụng thuốc thuốc chống đông củabệnh nhân đang sử dụng vitamin K tại Viện Tim mạch Việt Nam. Nghiên cứu tiến hành trên 132 bệnh nhân, 53%nam và 36% nữ, tuổi trung bình là 59,12, trẻ nhất là 19 tuổi và già nhất là 89 tuổi. Điểm AKT (AnticoagulationKnowledge Tool) trung bình là 9,58 ± 5,045, trong đó 70% bệnh nhân có kiến thức kém, chỉ 1% có kiến thứctốt. Kiến thức kém có liên quan đến trình độ học vấn và thời gian sử dụng thuốc (với p < 0,05). Như vậy, kiếnthức của bệnh nhân về vitamin K trong nghiên cứu này chưa đủ để bảo đảm hiệu quả và an toàn trong điều trị.Từ khóa: Thuốc chống đông kháng vitamin K (VKA), điểm AKT.I. ĐẶT VẤN ĐỀ Thuốc chống đông kháng vitamin K (VKA) qua các nghiên cứu từ 0,1% đến 0,9%.⁷ Thuốcngày càng được sử dụng phổ biến trong điều trị kháng vitamin K là nguyên nhân của gần 6000và dự phòng huyết khối. 1,2 Hiện nay, tỷ lệ bệnh ca tử vong (trong đó có thể tránh được 4000) vànhân sử dụng thuốc chống đông kháng vitamin K 17300 ca nhập viện mỗi năm.7ngày càng có xu hướng gia tăng. Tuy nhiên, các Hiệu quả của liệu pháp điều trị thuốc chốngnguy cơ biến chứng và tác dụng phụ liên quan đông bằng đường uống phụ thuộc trực tiếp vàođến việc sử dụng thuốc chống đông có xu hướng việc quản lý liều và cách sử dụng. Do đó, kiếntăng, đây cũng chính là lý do dẫn đến bệnh nhân thức về thuốc chống đông máu có thể ảnh hưởngthường xuyên phải nhập viện.3,4 Nguy cơ chảy đến kết quả điều trị của bệnh nhân.8 Trong hầumáu ở bệnh nhân sử dụng thuốc chống đông hết các nghiên cứu đều chỉ ra rằng có kiến thứctăng theo tuổi, tỷ lệ xuất huyết lớn theo một số sử dụng thuốc chống đông ở bệnh nhân là chưanghiên cứu là 1 - 3% mỗi năm.5,6 Tỷ lệ chảy máu đầy đủ, từ đó có thể có nguy cơ xảy ra các biếnnão có liên quan đến sử dụng thuốc chống đông chứng nghiêm trọng.4,9,10 Theo nghiên cứu của Alassane Mbaye (2016), tuổi tác, trình độ học vấnTác giả liên hệ: Bùi Văn Nhơn, và thời gian điều trị bằng VKA có liên quan đếnTrường Đại học Y Hà Nội kiến thức sử dụng thuốc chống đông kém, nghiênEmail: drbuinhon@hmu.edu.vn cứu của Antonio Hernández Madrid (2016) trênNgày nhận: 10/10/2020 1147 bệnh nhân cũng báo cáo kết quả tương tự.Ngày được chấp nhận: 07/12/2020 Hiện nay ở Việt Nam vẫn chưa có nhiều nghiên TCNCYH 134 (10) - 2020 125 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCcứu về nội dung này. Do vậy, nghiên cứu này bệnh nhân được phỏng vấn trực tiếp ở phòng tưđược thực hiện nhằm mô tả tình trạng khiến thức vấn riêng.về liệu pháp sử dụng thuốc chống đông và xác Công cụ thu thập thông tin: Trong nghiênđịnh một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân đang cứu này, chúng tôi sử dụng Anticoagulationsử dụng thuốc chống đông kháng vitamin K tại Knowledge Tool (AKT), bộ công cụ đã đượcViện Tim mạch Việt Nam, năm 2019. lượng giá độ phù hợp và đáng tin cậy bởi Kehinde O. Obamiro (2016)11. AKT bao gồm 2 phần: thôngII. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP tin nhân khẩu học và câu hỏi về kiến thức thuốc1. Đối tượng chống đông máu. Phần thông tin nhân khẩu học Tiêu chuẩn lựa chọn: Các bệnh nhân đang sử khai thác các yếu tố như nhân trắc học, học vấn,dụng VKA tại Viện Tim mạch Việt Nam và đồng ý thời gian sử dụng thuốc chống đông máu. Phầntham gia nghiên cứu. kiến thức chống đông bao gồm các câu hỏi liên Tiêu chuẩn loại trừ: Những bệnh nhân đang quan tới thói quen sử dụng thuốc, kiến thức về chỉtrong tình trạng cấp cứu, hôn mê, bệnh nhân định, cách theo dõi và một số tương tác thuốc.không có khả năng trả lời câu hỏi, và bệnh nhân Điểm: Việc chấm điểm được thực hiện bằngkhông đồng ý tham gia nghiên cứu. cách sử dụng thang đo nhị phân, với số điểm Các cặp vợ chồng có tiền sử sảy thai, thai tương ứng là 1 hoặc 0 cho mỗi câu trả lời đúngchết lưu được điền phiếu thông tin, lấy 2 mL máu hoặc câu trả lời sai. Điểm tối đa 1, được phân bổngoại vi để nuôi cấy xét nghiệm NST, phân tích cho mỗi câu trả lời đúng cho tất cả các câu hỏi20 cụm kỳ giữa cho mỗi mẫu để phát hiện tính ngoại trừ câu 6, 18 và 19 trong mục A và câu 6bđa hình nhiễm sắc thể. Các ...