Kỹ thuật xét nghiệm vi sinh lâm sàng các bệnh phẩm khác nhau: Mẫu máu

Tài liệu trình bày kỹ thuật xét nghiệm vi sinh lâm sàng các bệnh phẩm khác nhau như chỉ định lấy máu, thời điểm cấy máu, môi trường cấy máu, các vi khuẩn hay vi nấm thường là tác nhân nhiễm trùng đường huyết hay nhiễm nấm huyết...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật xét nghiệm vi sinh lâm sàng các bệnh phẩm khác nhau: Mẫu máu Kyõ thuaät xeùt nghieäm vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau MAÃU MAÙUMuïc tieâu· Giuùp ñöôïc laâm saøng cho caùc chæ ñònh caáy maùu thích hôïp nhaát vì bieát ñöôïc chæ ñònh caáy maùu vaø thôøi ñieåm toát nhaát ñeå thöïc hieän caáy maùu,· Thöïc hieän ñuùng caùch xeùt nghieäm caáy maùu vì bieát ñöôïc caùch thöïc hieän caáy maùu nhö theá naøo, bao goàm theå tích maùu neân laáy ñeå caáy bao nhieâu, neân caáy maùu maáy laàn?...· Löïa choïn ñöôïc phöông tieän thích hôïp nhaát cho caáy maùu trong caùc beänh vieän hieän nay nhôø bieát ñöôïc phöông tieän (moâi tröôøng) phuø hôïp nhaát ñeå caáy maùu.· Thöïc hieän toát qui trình theo doõi caáy maùu vaø cho caùc keát quaû chính xaùc – kòp thôøi ñeán laâm saøng vì bieát ñöôïc qui trình theo doõi caáy maùu· Bieän luaän ñöôïc moät caùch chính xaùc keát quaû caáy maùu vì bieát ñöôïc caùc vi khuaån thöôøng gaëp trong caáy maùu laø caùc vi khuaån naøo? Laøm theá naøo ñeå coù theå nhaän bieát ñöôïc moät caáy maùu döông tính thaät söï vôùi moät caáy maùu döông tính do ngoaïi nhieãm.Chæ ñònh caáy maùu¦ Phaûi chæ ñònh caáy maùu tröôùc caùc tröôøng hôïp nhieãm truøng coù theå coù du khuaån huyeát taïm thôøi (transient bacteremia) hay nhieãm truøng huyeát (septicemia)..¦ Do vaäy, neân chæ ñònh caáy maùu tröôùc caùc beänh nhaân coù moät trong caùc trieäu chöùng nhö soát, ôùn laïnh, laïnh run, tieáng thoåi tim (cardiac murmur) nghi ngôø vieâm noäi taâm maïc, coù xuaát huyeát ôû da hay nieâm maïc, xuaát huyeát daïng sao (splinder) treân moùng tay, choaùng.Thôøi ñieåm caáy maùu¦ Phaûi caáy maùu tröôùc khi beänh nhaân duøng khaùng sinh heä thoáng. Trong beänh vieän, Baùc só phaûi cho caáy maùu tröôùc khi baét ñaàu cho beänh nhaân duøng khaùng sinh.¦ Tuy nhieân trong caùc tröôøng hôïp beänh nhaân ñang ñieàu trò khaùng sinh nhöng caùc trieäu chöùng cuûa du khuaån huyeát hay nhieãm truøng huyeát vaãn khoâng thuyeân giaûm thì baùc só cuõng neân cho chæ ñònh caáy maùu ñeå phaùt hieän taùc nhaân vi khuaån gaây nhieãm truøng.¦ Thôøi ñieåm toát nhaát ñeå caáy maùu laø khi beänh nhaân bò ôùn laïnh hay ñang laïnh run tröôùc khi soát, hay luùc beänh nhaân ñang leân côn soát.. 14 Kyõ thuaät xeùt nghieäm vi sinh laâm saøng caùc beänh phaåm khaùc nhau¦ Coù theå caáy maùu 2 laàn trong voøng 1 giôø ñaàu, vaø thöïc hieän caáy maùu taïi 2 vò trí laáy maùu khaùc nhau treân cô theå (vd: laàn ñaàu laáy maùu tay maët thì laàn sau laáy maùu ôû tay traùi).Caùch laáy maùu ñeå caáy¦ Laáy maùu tónh maïch baèng phöông phaùp voâ truøng (saùt truøng da baèng coàn 70%, chôø khoâ roài môùi choïc kim laáy maùu).¦ Theå tích maùu ñöôïc laáy ñeå caáy neân chieám 1/10 hay toái ña laø 1/5 theå tích moâi tröôøng caáy maùu. Thoâng thöôøng laáy 3-10ml maùu ñeå caáy vaøo moâi tröôøng caáy maùu coù theå tích 50ml. Ñoái vôùi tröôøng hôïp beänh nhaân laø treû em, laáy khoaûng 2-3ml maùu ñeå caáy laø vöøa.Moâi tröôøng caáy maùu¦ BHI, TSB hay Columbia broth, cho vi khuaån hieáu khí.¦ Ñeå caáy kî khí, theâm vaøo moâi tröôøng caùc chaát khöû nhö Thioglycollate, L-cysteine.¦ Ñeå khaùng ñoâng, toát nhaát laø duøng Sodium Polyanethol Sulfonate (SPS), neáu khoâng coù thì duøng citrate hay heparin.Theo doõi caáy maùu¦ Chai caáy maùu ñöôïc uû trong tuû aám 35oC hay 37oC vaø theo doõi moãi ngaøy trong 5-7 ngaøy xem coù daáu hieäu coù vi khuaån moïc hay khoâng trong moâi tröôøng caáy maùu loûng, ñoù laø: (1) coù haït ñoùng treân maët hoàng caàu, (2) ñuïc ñeàu hay coù maøng, (3) tieâu huyeát, (4) ñoâng huyeát töông, (5) coù gas, (6) coù haït traéng trong lôùp hoàng caàu hay maët lôùp hoàng caàu.¦ Neáu laø chai caáy maùu coù 2 phase thì tröôùc khi uû vaø moãi ngaøy sau khi quan saùt maët thaïch cuûa phase ñaëc xem coù khuùm vi khuaån moïc hay khoâng? neáu khoâng coù khuùm vi khuaån moïc treân phase ñaëc, traùng phase loûng leân phase ñaëc. Coù moät soá vi khuaån raát deã bò ly giaûi sau khi moïc trong moâi tröôøng loûng nhö S. pneumoniae, hay khoù moïc thaønh khuùm treân phase ñaëc nhö Streptococci, do ñoù neân laøm moät caáy truyeàn muø leân maët thaïch (thaïch maùu hay thaïch naâu, sau ñoù uû trong tuû aám CO2 hay bình neán) sau khi uû chai caáy maùu qua ñeâm hoaëc sau 24 giôø.¦ Baát cöù luùc naøo phaùt hieän coù daáu hieäu vi khuaån moïc (treân phase ñaëc thaáy coù khuùm vi khuaån moïc, hay treân phase loûng thaáy coù moät trong caùc daáu hieäu vi khuaån moïc nhö keå treân) hay nghi ngôø vi khuaån moïc, tieán haønh caáy phaân laäp ngay, toát nhaát laø treân thaïch boå döôõng nhaát 15 Kyõ thuaät xeùt nghieäm vi ...