La bàn từ hàng hải part 9

Trong trường hợp này phải quan tâm tới độ chính xác của la bàn điện. Đặc biệt khi hàng hải ở vĩ độ cao, hoặc la bàn điện chưa được ổn định sau khi tàu đổi hướng đi. - Phương pháp ERY đôi khi còn áp dụng khử độ lệch trên các hướng đi la bàn, phương pháp khử gần đúng và áp dụng với la bàn có góc lệch không lớn hơn 7o. - Để đảm bảo khử đạt độ chính xác cao, hết ít thời gian nhất, người ta tiến hành khử sơ bộ trên hai hướng đi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
La bàn từ hàng hải part 9 ph−¬ng ph¸p khö ®é lÖch la bµn tõCh−¬ng 4ph−¬ng ph¸p nµy chØ tiÕn hµnh ®−îc b»ng c¸ch so s¸nh víi chØ sè h−íng ®i cña la bµn ®iÖn.Trong tr−êng hîp nµy ph¶i quan t©m tíi ®é chÝnh x¸c cña la bµn ®iÖn. §Æc biÖt khi hµng h¶i ëvÜ ®é cao, hoÆc la bµn ®iÖn ch−a ®−îc æn ®Þnh sau khi tµu ®æi h−íng ®i. - Ph−¬ng ph¸p ERY ®«i khi cßn ¸p dông khö ®é lÖch trªn c¸c h−íng ®i la bµn, ph−¬ngph¸p khö gÇn ®óng vµ ¸p dông víi la bµn cã gãc lÖch kh«ng lín h¬n 7o. - §Ó ®¶m b¶o khö ®¹t ®é chÝnh x¸c cao, hÕt Ýt thêi gian nhÊt, ng−êi ta tiÕn hµnh khö s¬bé trªn hai h−íng ®i vu«ng gãc víi nhau, gäi lµ ph−¬ng ph¸p b¸n ERY. Ph−¬ng ph¸p th−êng¸p dông khi tµu ch¹y tõ c¶ng hoÆc tõ nhµ m¸y söa ch÷a tµu ra khu vùc cã chËp tiªu ®Ó khö ®élÖch. 4.7.2 ¦u nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p Cologga. + ¦u nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p: - Ph−¬ng ph¸p Cologga ®−îc sö dông kh¸ phæ biÕn ë Liªn X« vµ c¸c n−íc ®«ng ¢u. Bëiv× nã tiÕn hµnh dÉn tÇu theo h−íng la bµn, dÔ thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh khö ®é lÖch kh«ngcÇn cã chËp tiªu ®Þnh h−íng, khi thêi tiÕt xÊu ph−¬ng ph¸p vÉn ®−îc ¸p dông. + Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p: - §é chÝnh x¸c kÐm h¬n ph−¬ng ph¸p ERY së dÜ nh− vËy lµ do c¸c nguyªn nh©n sau: C¬ së lý thuyÕt cña ph−¬ng ph¸p Cologga lµ cho c¸c lùc A’λH = 0,E’λH = 0 Trong tr−êng hîp chung th× chóng kh¸c 0. Trong thùc tÕ hai lùc nµy rÊt nhá khi la bµnchuÈn ®−îc ®Æt trªn mÆt ph¼ng trôc däc tµu. - Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm ph−¬ng ph¸p Cologga cã ®é chÝnh x¸c kÐm lµ hiÖn t−îngc¶m øng tõ cña s¾t non khö phÇn tõ do thanh nam ch©m ®o trªn m¸y C« l«ng ga g©y ra. Khi®o hai lùc tæng hîp trªn c¸c h−íng ®i ®èi nhau, kho¶ng c¸ch gi÷a thanh nam ch©m ®o tíi c¸cs¾t non kh¸c nhau, g©y ra hiÖn t−îng c¶m øng tõ kh¸c nhau, do ®ã lùc tæng hîp ®o còng m¾cph¶i sai sè, nªn lùc B’λH vµ C’λH kh«ng ®−îc khö triÖt tiªu. - Ph−¬ng ph¸p C« l«ng ga cßn m¾c ph¶i sai sè do sai sè h−íng tµu ch¹y, khi ®o lùc tænghîp. V× vËy khi khö ®é lÖch theo ph−¬ng ph¸p C« l«ng ga hay ERY ®Òu cÇn ph¶i gi÷ h−íngtµu ch¹y chÝnh x¸c.Chó ý: Khi sö dông ph−¬ng ph¸p Cologga khö ®é lÖch b¸n vßng trªn hai h−íng ®i ®èi nhau, tanªn dÉn tµu ®i theo h−íng E vµ W la bµn ®Ó kÕt hîp víi khö ®é lÖch tµu nghiªng.4.8. Khö gÇn ®óng b»ng ph−¬ng ph¸p c« l«ng ga trªn hai h−íng ®i la bµn chÝnh vu«ng gãc víi nhau Nh− trªn ta ®· ®Ò cËp tíi, muèn t¨ng ®é chÝnh x¸c cho ph−¬ng ph¸p khö ®é lÖch b¸nvßng theo C« l«ng ga ta cÇn ph¶i tiÕn hµnh khö s¬ bé tr−íc. Khö s¬ bé cã thÓ thùc hiÖn b»ngph−¬ng ph¸p C« l«ng ga trªn hai h−íng ®i la bµn chÝnh vu«ng gãc víi nhau. 103 ph−¬ng ph¸p khö ®é lÖch la bµn tõCh−¬ng 4 Khi khö ®é lÖch b¸n vßng b»ng C« l«ng ga trªn hai h−íng ®i la bµn N vµ S th× biÓu thøclùc tæng hîp cã d¹ng H’N , H’S ®−îc ®−a vÒ gi¸ trÞ H’tb . H tb = λ (1 − D ) H cos δ NS . (4.10)Cßn trªn c¸c h−íng E vµ W lùc tæng hîp ®−îc ®−a vÒ H tb . H tb = λ (1 − D ) H cos δ EW . (4.11) §Ó khö gÇn ®óng ®é lÖch ta coi: CosδNS = cosδEW = 1 Vµ khi ®ã c¸c lùc tæng hîp cßn l¹i chØ lµ λ(1+D’)H vµ λ(1-D’)H. §Ó cã gi¸ trÞ λ(1+D’)H vµ λ(1-D’)H ta lÊy λ vµ D’ theo gi¸ trÞ cò ®· tÝnh to¸n, lùc H ®oë trªn bê. §ã lµ c¬ së lý lu©n cña ph−¬ng ph¸p khö gÇn ®óng ®é lÖch b¸n vßng b»ng ph−¬ng ph¸pC« l«ng ga trªn hai h−íng la bµn chÝnh vu«ng gãc víi nhau, ph−¬ng ph¸p nµy ng−êi ta gäi lµph−¬ng ph¸p b¸n C« l«ng ga. Ph−¬ng ph¸p b¸n C« l«ng ga ®−îc tiÕn hµnh thao t¸c nh− sau: 1. §o lùc H ë trªn bê, tÝnh c¸c gi¸ trÞ λ(1+D’)H vµ λ(1-D’)H. 2. Cho tÇu ®i trªn h−íng N hoÆc S ®Æt vßng ph−¬ng vÞ vÒ chØ sè 0o hay 180o vßng gãcm¹n, ®Æt thanh ®o Cologga vÒ chØ sè λ(1+D’)H, ®Æt Cologga lªn la bµn sao cho ®Çu b¾c cñathanh ®o h−íng vÒ phÝa d©y v¹ch chuÈn, di chuyÓn bé phËn g¸ cÆp nam ch©m khö däc lªn trªnhoÆc xuèng d−íi ®Ó sè W mÆt sè vÒ d−íi l¨ng kÝnh vßng ph−¬ng vÞ. Lùc B’λH ®· ®−îc khö. 3. Cho tµu ®i h−íng E hoÆc W, ®Æt vßng ph−¬ng vÞ vµo sè chØ 270o hoÆc 90o vßng gãcm¹n, ®Æt thanh ®o Cologga vµo sè chØ λ(1-D’)H, ®Æt Cologga lªn la bµn sao cho ®Çu b¾c cñathanh ®o h−íng vÒ phÝa d©y v¹ch chuÈn di chuyÓn bé g¸ cÆp nam ch©m khö ngang ®Ó sè WmÆt sè vÒ d−íi l¨ng kÝnh vßng ph−¬ng vÞ. Lùc C’λH ®· ®−îc khö.4.9. Khö §é lÖch gÇn ®óng trªn hai h−íng tõ chÝnh ng−îc nhau Ph−¬ng ph¸p khö trªn hai h−íng tõ chÝnh ng−îc nhau cã thÓ tiÕn hµnh trªn hai h−íng E,W hoÆc N, S. Trong thùc tiÔn th−êng thùc hiÖn trªn hai h−íng E-W, trªn hai h−íng nµy ng−êita kÕt hîp ®−îc khö ®ång thêi víi ®é lÖch nghiªng. Ph−¬ng ph¸p khö nµy dùa trªn c¬ së c¶ ph−¬ng ph¸p ERY lÉn C«l«ng ga. Gi¶ sö r»ngtµu n»m trªn h−íng E tõ. Trªn h−íng nµy H’E do c¸c lùc λ (A’-E’)H vµ B’λH g©y ra. Dïngnam ch©m khö däc ®−a gãc lÖch vÒ 0o th× B’λH ®· ®−îc khö, song vÉn cßn thµnh phÇn phôf1 = -λ(A’-E’)H. Sau khi ®· khö B’λH th× h−íng tõ E còng ®ång thêi lµ h−íng la bµn E (h×nh 4.16 ). Do®ã ng−êi ta cã thÓ dïng Cologga ®Ó ®o lùc tæng hîp H’E:104 ph−¬ng ph¸p khö ®é lÖch la bµn tõCh−¬ng 4 H’E = λ(1 - D’) H - C’λH. (4.12) TÇu n»m trªn h−íng tõ W (h×nh 4.17). Trªn h−íng nµy do lùc λ(A’-E’)H vµ f1 g©y ra: f1 = λ(A’-E’)H. V× vËy ®Ó khö f1 ng−êi ta di chuyÓn cÆp nam ch©m khö däc ®Ó gi¶m lùc δW ®i mét nöa.VÞ trÝ míi nµy cña cÆp nam ch©m däc chØ cã t¸c dông khö B’λH. §Ó khö lùc C’λH ng−êi ta dïng Cologga ®o lùc H’W chiÕu lªn h−íng vu«ng gãc víitrôc däc tµu, nã trïng víi kinh tuyÕn tõ.Gi¸ trÞ h×nh chiÕu nµy khi ®· gi¶m δW ®i mét nöa ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: δW (4.13) ...