Lai tạo cá betta cẩm thạch (marble)

Tham khảo tài liệu lai tạo cá betta cẩm thạch (marble), nông - lâm - ngư, ngư nghiệp phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lai tạo cá betta cẩm thạch (marble)Lai tạo cá betta cẩm thạch (marble)Cá cẩm thạch được lai tạo trong các lọ đựng bơ đậu phộng bởi một tù nhân tên làOrville Gulley. Câu chuyện như sau, Orville cố gắng tạo ra cá betta bướm đen và vôtình phát hiện ra gen cẩm thạch. Ông gửi vài con cho Walt Maurus, một thành viênIBC (và một số nhà lai tạo khác) người phát hiện ra vẻ đẹp của chúng và bắt đầu laitạo dòng cá này. Chúng giống như những con ngựa Pinto trong thế giới cá betta vớinhững vệt sẫm trên nền thân màu nhạt hay ngược lại. Con cá cẩm thạch đầu tiên cóhai màu đen/trắng nhưng sau đó người ta phát triển thành vô số dạng màu khácnhau và dùng chúng để tạo ra những dòng cá betta mới.Lai tạo cá cẩm thạchGen cẩm thạch cỏ vẻ như chỉ trội một phần (có người lại cho rằng nó là gen đồng trội haygen lặn một phần) vì thế lai cẩm thạch với cá đơn sắc sẽ tạo ra đa số là cá đơn sắc và mộtsố ít cá cẩm thạch. Nếu cá cha mẹ đều mang gen cẩm thạch thì tỷ lệ cá con cẩm thạch sẽcao hơn. Gen cẩm thạch tác động lên bề ngoài của cá theo cách không thể đoán trướcđược, tức là bất kỳ kiểu kết hợp màu sắc và hoa văn nào. Tuy nhiên, nhà lai tạo có lẽ phảitrải qua nhiều thế hệ (và tuyển chọn) trước khi hình thành ý tưởng và sau đó lại đối diệnvới thách thức tạo ra dòng cá mới.Lai tạo cá cẩm thạch với nhau thường tạo ra cá đơn sắc nền sẫm, đơn sắc nền nhạt, cábướm và cá cẩm thạch. Cá bướm đơn sắc xuất xứ từ dòng cẩm thạch sẽ có cùng đặc điểmdi truyền với cá đơn sắc cũng ở dòng cẩm thạch; khi cá bướm lai với cá đơn sắc xuất xứtừ dòng đơn sắc, cá con sẽ mang gen bướm trội một phần.Lai giữa cá đơn sắc nền sẫm hay đơn sắc nền nhạt xuất xứ từ dòng cẩm thạch sẽ tạo ra cácẩm thạch, cá đơn sắc và cá bướm. Nếu gen cẩm thạch được giới thiệu vào dòng cá đơnsắc thì sẽ cực kỳ khó để quay trở lại dòng cá đơn sắc. Cá con sẽ luôn dính ít nhiều màucẩm thạch hay màu lạ. Lai xa dòng cẩm thạch với dòng khác sẽ tạo ra hiệu ứng “cẩmthạch” trên màu sắc của các dòng đó.“Gen nhảy”Một trong những nguyên tắc cơ bản mới được phát hiện gần đây trong ngành di truyền đólà sự tồn tại của “yếu tố di chuyển” hay còn gọi là “gen nhảy”. Trên thực tế, tồn tại nhữnggen mà chúng có khả năng di chuyển từ vị trí này sang một vị trí khác trên chuỗi nhiễmsắc thể. Đôi khi chúng chèn vào một vị trí và tác động lên hoạt động của gen ở vị trí đó.Điều này làm cho tế bào (và các nhân bản của nó) không có khả năng hoàn tất một nhiệmvụ cụ thể liên quan đến gen đó. Bởi vì gen nhảy chỉ tạm thời nằm ở một vị trí cụ thể trênchuỗi nhiễm sắc thể, cho nên sự mất tác dụng của gen chỉ là tạm thời.Nếu gen nhảy tồn tại và nó chèn vào vị trí gen chịu trách nhiệm tạo ra sắc tố đen, nó sẽlàm ngưng việc sản xuất sắc tố đen từ đó các tế bào (và nhân bản của chúng) không thểtạo ra sắc tố đen. Điều này tạo ra những đốm chẳng hạn đốm trắng hay đốm mờ. Điềungược lại cũng có thể xảy ra! Nếu tế bào không có khả năng tạo ra sắc tố đen bởi vì sựhiện diện của gen nhảy, và khi gen này dời đi thì tế bào (và các nhân bản của nó) lại cókhả năng tạo ra sắc tố đen và màu đen lại xuất hiện. Đôi khi những đốm đen trên nền thânnhạt màu của cá cẩm thạch bỗng xuất hiện điểm trắng ở chính giữa (trông giống như conmắt). Điều này có thể giải thích một cách dễ dàng nếu bạn nghĩ rằng những tế bào nhânbản ban đầu không thể tạo ra sắc tố đen bởi vì sự hiện diện của gen nhảy (tạo ra nền thânnhạt màu) sau đó gen nhảy dời đi làm cho màu đen xuất hiện (tạo ra những chấm đen),rồi ở một số tế bào, gen nhảy quay lại và hạn chế sắc tố đen làm xuất hiện điểm trắng bêntrong những đốm đen.Lý thuyết về “gen nhảy” có thể được sử dụng để giải thích tại sao một số cá cẩm thạch lạikhông hề có hoa văn “cẩm thạch”. Nếu “gen nhảy” không chèn (trường hợp nền sẫm) haydời đi (trường hợp nền nhạt) ở bất kỳ tế bào nào trong suốt quá trình sinh trưởng của cáthì hoa văn “cẩm thạch” sẽ không xuất hiện. Bây giờ, điều này cũng có thể xảy ra vớinhững màu khác… chẳng hạn các màu xanh lục, xanh dương, xanh thép và đỏ. Gen nhảysẽ chèn vào chuỗi gen và bật hay tắt khả năng tạo sắc tố ở những tế bào nhân bản.Có rất nhiều bằng chứng cho thấy gen nhảy hay “yếu tố di chuyển” có thể là nguyên nhântạo ra đặc điểm “cẩm thạch” ở cá betta. Sự xuất hiện của đặc điểm cẩm thạch có thể đượclý giải bằng lý thuyết này. Nhưng để chứng minh nó có thể sẽ rất khó khăn. Có một điềuchắc chắn luôn đúng: cho dù bạn có thích cơ chế di truyền của cá cẩm thạch hay khôngthì cũng phải thừa nhận rằng chúng rất đẹp. Và tất cả chúng ta đều yêu thích điều đó!Bài này sẽ không thể hoàn thành nếu không có những kiến thức và nghiên cứu của nhữngngười hâm mộ cá cẩm thạch như Steve Saunders, Gene Lucas và Walt Maurus. ...