làng nghề truyền thống - Đà Nẵng - Làng chiếu Cẩm Nê

Đà Nẵng - Làng chiếu Cẩm NêLàng Cẩm Nê nằm giữa một vùng đồng bằng do phù sa dòng sông Cẩm Lệ bồi tạo nên. Chẳng những người quanh vùng, mà cả người ở xa tận Huế, Cửa Việt, Đông Hà ngoài Quảng Trị cũng biết cái tên của vùng làng nhỏ bé này: Làng Cẩm Nê. Bởi làng có nghề dệt chiếu truyền thống nổi tiếng từ nhiều đời. Theo lời những vị cao niên của địa phương, nghề chiếu Cấm Nê có nguồn gốc từ Hoằng Hóa, Thanh Hóa truyền vào miền Nam khoảng từ thế kỉ 15,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
làng nghề truyền thống - Đà Nẵng - Làng chiếu Cẩm Nê Đà Nẵng - Làng chiếu Cẩm NêLàng Cẩm Nê nằm giữa một vùng đồng bằng do phù sa dòng sông Cẩm Lệ bồi tạonên. Chẳng những người quanh vùng, mà cả người ở xa tận Huế, Cửa Việt, ĐôngHà ngoài Quảng Trị cũng biết cái tên của vùng làng nhỏ bé này: Làng Cẩm Nê.Bởi làng có nghề dệt chiếu truyền thống nổi tiếng từ nhiều đời.Theo lời những vị cao niên của địa phương, nghề chiếu Cấm Nê có nguồn gốc từHoằng Hóa, Thanh Hóa truyền vào miền Nam khoảng từ thế kỉ 15, lúc vua LêThánh Tôn chiến thắng Chiêm Thành, sát nhập thành Đồ Bàn vào Quảng Nam -Đà Nẵng. Từ đó đến nay, trải qua bao thăng trầm, thử thách bởi chiến tranh ly tán,có lúc bị cạnh tranh dữ dội do các loại chiếu nilông ngoại nhập, chiếu hoa Cẩm Nêvẫn âm thầm tồn tại, bền bỉ.Cẩm Nê dệt nhiều loại chiếu, khổ rộng, khổ hẹp, dệt chiếu trơn và dệt chiếu hoa.Chiếu trơn là loại chiếu để nguyên sợi màu trắng không nhuộm màu. Chiếu trơndệt loại lác dài không chắp, sợi nhỏ bán đắt tiền hơn loại dệt lác chắp, dệt hai sợilác ngắn tiếp nối nhau. Loại chiếu trơn trắng này dùng loại lác phơi khô vừa phải,khi khô còn ửng màu xanh, đem vào dệt. Chiếu dệt xong đem phơi nắng, vừa đểcho lá chiếu trắng sáng bóng, vừa cho khô giòn những đầu thừa thòi ra trên mặt láchiếu của sợi lác, sợi đay, để dùng dao sắc, phạt cho đứt hết.Loại chiếu hoa ở Cẩm Nê không phải dệt chiếu trắng xong mới dùng khuôn in hoalên trên nền như một số vùng khác mà phải chọn sợi lác về nhuộm phẩm, màu sắctùy theo người chủ. Màu đỏ, màu xanh, màu lục, màu vàng. màu ngại...Phẩm nấulên và nhúng sợi lác vào, nhúng từng nạm một và đem phơi. Một nạm lác có thểnhuộm một hoặc hai ba lần tùy màu phẩm và độ pha chế đậm nhạt. Những sợi lácmàu sau khi phơi khô, được đem dệt chiếu hoa. Dệt chiếu hoa nhiều công phu.Ngoài công phu chọn và nhuộm sợi lác còn phải công phu khi dùng sợi đay mắccanh cửi. Mắc cửi đơn hay kép, mặt cửi chạm nổi, âm dương thế nào đó để saunày khi dệt, người cầm khổ (go) dệt sẽ điều khiển khổ cho nổi lên những hình hoavăn trên mặt chiếu. Công phu nữa là người cầm khổ dệt ngồi trên và giữa mặt cửiđay. Với sự sắp xếp hình dáng hoa văn và bông hoa hoặc chữ nghĩa (như chữ thọ,chữ song hỷ) trong đầu, khi ngồi vào khung dệt, tay cầm khổ dệt đồng thời cácngón tay phải điều khiển các sợi canh đay hoặc nâng lên đè xuống, hoặc cải ba cảihai để khi con thoi đưa sợi lác vào cho ăn khớp tạo lên hoa trên mặt chiếu. Có thểnói người cầm cái khổ dệt chiếu đồng thời là một họa sĩ trang trí trên mặt chiếu.Không phải bằng bút lông mà là bằng đôi tay điều khiển cái khổ và mũi thoi củamình. Thường thường trên một chiếc chiếu hoa, ở giữa là chữ thọ, dùng trải ở đìnhlàng, các phản nhà lớn..., hoặc chữ song hỷ nếu dệt cho đám cưới...Còn ở bốn gócthì là tứ linh hoặc bốn hoa văn lớn, bốn góc chung quanh có hoa văn trang trínhiều kiểu, nẹp ngoài hai đường kẻ hoặc đỏ hoặc xanh, trông rất trang nhã hài hòa.Chiếu hoa dệt lác nhuộm sẵn, hoa văn nổi, cả hai mặt chiếu, một mặt chính mộtmặt phụ chứ không như chiếu in hoa chỉ có hoa ở một mặt trên.Một công phu của nghề dệt chiếu ở đây nữa là chọn cây để làm khổ (go) và thoidệt. Phải chọn loại cây nào thật thẳng, nhẹ và bền...Vùng Cẩm Nê, người tathường dùng cây cau già để làm go và thoi dệt. Hai người, một người giữ khổ, mộtngười cầm thoi, dệt liên tục trong mười tiếng đồng hồ được một đôi rưỡi hoặc haiđôi chiếu, tùy loại đó là chiếu hoa hay chiếu trơn, khổ rộng hay khổ hẹp. Chiếu dệtxong đem trải khắp sân; khắp vườn, phơi để cho chiếu nguội và hoàn tất một phầnviệc cuối cùng: ghim các đầu dây đay để cho các sợi lác hai đầu chiếu khỏi bungra. Công việc này cũng phải khéo tay và có cặp mắt mỹ thuật, không thì chiếcchiếu sẽ lệch.Đến với Cẩm Nê hôm nay, bạn sẽ thấy được sự rộn ràng của một làng nghề đanghồi sinh từ những đôi bàn tay khéo léo, cần cù, từ sự nhẫn nại và sáng tạo củangười dân Hoà Tiến, để dệt nên những chiếc chiếu góp phần làm đẹp thêm cho đời.- Làng đá mỹ nghệ Non Nước Có lẽ không ai đến Ngũ Hành Sơn mà không ghé thăm làng mỹ nghệ NonNước. Đó là một nơi sản xuất đồ mỹ nghệ bằng đá cẩm thạch nổi tiếng khắp trongnước và cả nước ngoài. Ông Lê Bền, một nghệ nhân năm nay đã hơn 70 tuổi nói với chúng tôi rằnglàng nghề của quê hương ông đã có một lịch sử hàng ba, bốn trăm năm trước. Mộtvài tấm bia hiện tồn tại ở những ngôi chùa cổ trên đất QuảngNam đã khẳng định điều đó. Hiện nay, ngay tại thắng cảnh Ngũ Hành Sơn nổitiếng vẫn còn nhà thờ Thạch nghệ tổ sư và hàng năm vào ngày mồng 6 thánggiêng, các hoạt động giỗ tổ đã diễn ra khá quy mô ở tại làng này. Một vài vườn tượng tựa lưng vào núi, vì thế nhờ cảnh quan bên ngoài, họ đãtổ chức một cách rất khéo léo tổng thể không gian nghệ thuật cho vườn tượng củamình. Du khách chắc chắn sẽ rất thú vị và ngạc nhiên trước các tác phẩm bằng đáđược trưng bày nơi đây. Những bức tượng trau chuốt, các con vật s ...