Lịch sử 10 - ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ - TƯ TƯỞNG NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX

Kiến thức - Nắm được nhà Nguyễn thi hành chính sách độc tôn Nho giáo, hạn chế Phật giáo và cấm đoán Thiên Chúa giáo, nhưng đời sống văn hoá tư tưởng ở nước ta đầu thế kỉ XIX vẫn phát triển phong phú, đa dạng. - Nắm được những thành tựu trên các lĩnh vực văn học nghệ thuật, khoa học, giáo dục. 2. Tư tưởng, tình cảm - Thấy được những cống hiến của văn hoá đầu thời Nguyễn vào kho tàng văn hóa dân tộc chủ yếu thuộc về quần chúng nhân dân lao động. 3....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử 10 - ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ - TƯ TƯỞNG NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ - TƯ TƯỞNG NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần : 1. Kiến thức - Nắm được nhà Nguyễn thi hành chính sách độc tôn Nho giáo, hạnchế Phật giáo và cấm đoán Thiên Chúa giáo, nhưng đời sống văn hoá tưtưởng ở nước ta đầu thế kỉ XIX vẫn phát triển phong phú, đa dạng. - Nắm được những thành tựu trên các lĩnh vực văn học nghệ thuật,khoa học, giáo dục. 2. Tư tưởng, tình cảm - Thấy được những cống hiến của văn hoá đầu thời Nguyễn vào khotàng văn hóa dân tộc chủ yếu thuộc về quần chúng nhân dân lao động. 3. Kĩ năng - Bồi dưỡng nhận thức về đánh giá văn hoá. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Một số tranh ảnh, tư liệu về những thành tựu văn hoá, văn học nghệthuật tiêu biểu. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1: Những mặt tích cực và hạn chế của các chính sách kinh tếthời Nguyễn. Câu hỏi 2 : Nguyên nhân, ý nghĩa của phong trào nông dân thờiNguyễn? 2. Dẫn dắt vào bài mới Trong các thế kỷ XVI - XVIII, văn hoá nước ta, nhất là văn hoá dângian, vượt ra khỏi sự cấm đoán của chính quyền phong kiến, đã đạt nhiềuthành tựu quan trọng. Bước sang thế kỉ XIX, xu thế phát triển ngày càngmạnh mẽ hơn, để tìm hiểu những nội dung trên chúng ta cùng tìm hiểu nộidung bài học hôm nay. 3. Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức HS cần nắmHoạt động 1: Cá nhân 1. Tư tưởng, tôn giáo, tín ngưỡng- Trước hết GV nêu câu hỏi: NhàNguyễn đã thực hiện chính sách tôngiáo như thế nào?- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.- GV nhận xét và chốt ý:+ Nhà Nguyễn thi hành chính sách độc - Nhà Nguyễn thi hành chính sách độctôn Nho giáo, phục hồi Nho giáo đã bị tôn Nho giáo, phục hồi Nho giáo đã bịsuy đồi. suy đồi.+ Đối với Phật giáo và các tín ngưỡng - Đối với Phật giáo và các tín ngưỡngkhác thì hạn chế. khác thì hạn chế.- GV nhấn mạnh thêm: Đối với Thiên - Đối với Thiên chúa giáo, nhà Nguyễnchúa giáo, nhà Nguyễn thi hành những thi hành những biện pháp cấm đoán gắtbiện pháp cấm đoán gắt gao, thậm chí gao, thậm chí còn thẳng tay đàn áp.còn thẳng tay đàn áp.- GV trình bày: Tuy nhiên, Phật giáo và - Phật giáo và các tín ngưỡng khác vẫncác tín ngưỡng khác vẫn tiếp tục phát tiếp tục phát triển, nhất là ở nông thôn.triển, nhất là ở nông thôn.- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết nhữngbiểu hiện phát triển của Phật giáo vàcác tín ngưỡng khác?- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.- GV nhận xét và kết luận:+ Tục thờ cúng tổ tiên và tôn thờ cácanh hùng dân tộc, những người có côngvới làng với nước trở thành phổ biến.+ Đình, đền, chùa được tôn tạo hoặcđược xây dựng ở khắp nơi.- HS lấy các ví dụ về các đền, chùa...được xây dựng trong thời kì này ở địaphương mình và phong tục thờ cúng ởnơi sinh sống.Hoạt động 1: Cá nhân và cả lớp 2. Giáo dục, khoa cử- GV nêu câu hỏi: Nhà Nguyễn có chínhsách gì về khoa cử?- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.- GV nhận xét và chốt ý:+ Năm 1807, ban hành quy chế thi - Ban hành quy chế thi, tổ chức các kìHương và thi Hội. Tính đến năm 1851 thi. Đến năm 1851 nhà Nguyễn tổ chứcnhà Nguyễn tổ chức 14 khoa thi Hội, lấy 14 khoa thi Hội, lấy được 136 tiến sĩ vàđược 136 tiến sĩ và 87 phó bảng. 87 phó bảng.+ Tổ chức các kì thi.+ Chấn chỉnh lại việc tổ chức học tập và - Chấn chỉnh lại việc tổ chức học tập vàthi cử. thi cử.- GV nêu rõ: Mặc dù vậy, nội dung giáodục và thi cử không có gì khác trước vìthế mà chất lượng đều giảm sút.- GV trình bày: Vua Gia Long cho xây - Xây dựng trường Quốc học (1808) ởdựng trường Quốc học (1808) ở kinh đô kinh đô Phú Xuân, xây Văn miếu (1808).Phú Xuân, xây Văn miếu (1808) để thờKhổng Tử và 72 vị tiên hiền Nho học.Hoạt động 1: Nhóm 3. Văn học, khoa học, kiến trúc và các- GV chia HS thành các nhóm, nhiệm loại hình nghệ thuật.vụ cụ thể của nhóm là: Lập bảng thống (Cấu trúc lại mục 3 và 4 làm một)kê các thành tựu về văn học, khoa học,kiến trúc và các nghệ thuật theo nộidung sau: Các lĩnh vực Các lĩnh vực Thành tựu Thành tựu- Giáo dục - Giáo dục - Giáo dục nho học được củng cố song không bằng các thế kỷ trước. - Tôn giáo - Độc tôn Nho giáo, hạn chế Thiên chúa giáo. - Văn học - Văn học chữ Nôm phát triển. Tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan.- Tôn giáo - Sử học Quốc sử quán thành lập nhiều bộ sử lớn được biên soạn: Lịch triều Hiến chương loại chí...- Văn học - Kiến trúc Kinh đô Huế, Lăng tẩm, Thành lũy ở các tỉnh, cột cờ ở Hà Nội. Nghệ thuật dân gian - Tiếp tục phát triển.- Sử học- Kiến trúcNghệ thuật dân gian- HS làm việc theo nhóm cử đại diệntrình bày kết quả của mình.- GV nhận xét, bổ sung, hoàn thiện bảngthống kê. 4. Sơ kết bài học - Tình hình tư tưởng, tôn giáo, tín ngưỡng. - Những thành tựu chủ yếu về văn học, khoa học, kiến trúc và cácnghệ thuật. 5. Dặn dò, bài tập về nhà - Học bài cũ, đọc trước bài mới. - Trả lời câu hỏi bài tập trong SGK. ...